THE WONDER

της Γεωργίας Τσούρου

Από το Nordic Design μέχρι τον Jo Nesbo, ζούμε σε μια εποχή που βομβαρδιζόμαστε με μηνύματα για την ανωτερότητα της Σκανδιναβικής κουλτούρας. Οι χώρες του παγωμένου Ευρωπαϊκού Βορρά έχουν καλύτερες δημοκρατίες, τα παιδιά τους δεν έχουν διάβασμα για το σπίτι μετά το σχολείο και οι ενήλικες αγαπούν να ψαρεύουν και να πληρώνουν φόρους. Πώς να μην τους θαυμάζεις;

Παρά την γενικευμένη σκανδο-μανία, ωστόσο, το δαιμόνιο μάτι μου παρατηρεί από την απέναντι πλευρά της Ευρώπης, μια άλλη ανερχόμενη δύναμη να διεκδικεί με δυνατά επιχειρήματα τον θαυμασμό μου. Πείτε με αντιδραστική, αλλά βρίσκω τους Ιρλανδούς πιο ενδιαφέροντες, πιο ταλαντούχους και τελικώς πιο συμπαθείς από τους ξανθούς θεούς του Βορρά. Οι άνθρωποι είναι έξω καρδιά, η προφορά τους είναι αξιολάτρευτη, η μουσική τους υπέροχη, η λογοτεχνία τους απολαυστική. Επίσης, έχουν την Saoirse Ronan, της οποίας το όνομα όσο πίνεις τόσο πιο δύσκολο είναι να προφέρεις γεγονός το οποίο απλά σε κάνει να θες να πιείς πιο πολύ! Είναι θαύμα!

Το «Δωμάτιο» της Έμα Ντόναχιου, έγινε γρήγορα οσκαρική ταινία με την Μπρί Λάρσον την οποία είδα χωρίς να ξέρω από πού προέρχεται το σενάριό της, κι έτσι δεν πρόλαβα να το διαβάσω. Όταν όμως έμαθα ότι κυκλοφόρησε το επόμενο βιβλίο της με τίτλο «The Wonder», έσπευσα να το αγοράσω και βυθίστηκα στην πολυθρόνα μου σίγουρη ότι αφήνομαι σε ικανότατα ιρλανδικά χέρια.

Η Ντόναχιου διηγείται την ιστορία της Λιμπ, μιας Αγγλίδας νοσοκόμας η οποία φτάνει σε ένα φτωχικό ιρλανδικό χωριό στα μέσα του 19ου αιώνα προκειμένου να διαλευκάνει ένα ιατρικό μυστήριο. Η εντεκάχρονη Άννα έχει να φάει εδώ και μήνες, ωστόσο ζει. Οι συγχωριανοί της, οι γονείς της και όλοι όσοι έχουν ακούσει την ιστορία της από τα γύρω χωριά έχουν ήδη κατατάξει την περίπτωσή της στα θαύματα της πίστης και της θεϊκής παρέμβασης. Η μικρή Άννα ζει χωρίς να έχει ανάγκη την τροφή, και αποτελεί άλλη μια απόδειξη για τους πιστούς ότι ο Θεός είναι μεγάλος και βρίσκεται παντού, ακόμα και στην πολύπαθη  Ιρλανδική επαρχία. Η Λιμπ, ωστόσο, είναι δύσπιστη. Έχοντας εκπαιδευθεί από την ίδια την Φλόρενς Νάιτινγκέιλ, στην Κριμαία, γνωρίζει καλά πως το ανθρώπινο σώμα μπορεί να επιβιώσει από πολλά, αλλά σίγουρα όχι από την πολύμηνη ασιτία. Για την νεαρή νοσοκόμα η ιατρική επιστήμη είναι μετρημένα κουκιά, είτε τρως και ζεις, είτε δεν τρως και πεθαίνεις, εκτός κι αν τρως κρυφά οπότε τα κουκιά γίνονται φάβα και η φάβα έχει λάκκο. Ποιος ψεύδεται; Η Άννα, οι γονείς της, οι συγχωριανοί ή μήπως όλοι;

Η ιδέα σε γενικές γραμμές είναι ενδιαφέρουσα και η Ντόναχιου την ντύνει πειστικά με όλα αυτά τα θέματα που κάνουν μια ιστορία που εκτυλίσσεται σε ένα Ιρλανδικό χωριό τον 19ο αιώνα αληθοφανή. Έχουμε καθολικούς παπάδες, έχουμε καθολικές καλόγριες, έχουμε ένα παιδικό δωμάτιο άδειο από παιχνίδια αλλά γεμάτο με σύμβολα της πίστεως, έχουμε φριχτό φαγητό σε ποσότητες πείνας (για αυτούς τους πρωταγωνιστές που τρώνε ακόμα), έχουμε πολύ βροχή και υγρασία, έχουμε κι έναν συμπαθητικό νεαρό βιοπαλαιστή που ανταλλάσσει ματιές όλο νόημα με την Αγγλίδα φιλοξενούμενη πάνω από το λιγοστό φως των κεριών στο μοναδικό χάνι του χωριού. Έχουμε και δυο γονείς που βλέπουν το παιδί τους να αργοπεθαίνει από ασιτία μέρα με την μέρα αλλά δεν κάνουν και τίποτα για αυτό, δείχνοντας τυφλή εμπιστοσύνη σε έναν Θεό που δεν γνωρίζουν προσωπικά και κάπου εδώ άρχισα να εκνευρίζομαι διότι δυστυχώς είχα φτάσει στα τρία τέταρτα του βιβλίου και ακόμα δεν είχα αρχίσει να βιώνω ιρλανδικές ανατριχίλες εφάμιλλες του «Amongst Women»  και του «The Country Girls».*

Το «The Wonder»» είναι, δυστυχώς, ένα από αυτά τα αξιοπρεπέστατα βιβλία που έχουν μια ωραιότατη κεντρική ιδέα, αλλά δεν καταφέρνουν να την φτάσουν σε κάποια συγκλονιστική κορύφωση. Η απάντηση στο μυστήριο δίνεται, φυσικά, αλλά δυστυχώς για εσένα αναγνώστη, είναι αυτή που μάντευες από την αρχή. Προτείνω να διαβάσετε αυτό το βιβλίο αν θέλετε κάτι να σας συνοδεύσει σε μια πολύωρη πτήση. Σας εγγυώμαι πως θα μπορέσετε και την καλή γραφή της Ντόναχιου να απολαύσετε και την ρεαλιστική εξέλιξη των χαρακτήρων μέσα στην ιστορία να παρακολουθήσετε. Όταν κατέβετε, ωστόσο από το αεροπλάνο θα το έχετε ήδη ξεχάσει και θα μπορέσετε με ολοκάθαρο μυαλό να αφοσιωθείτε στην εξερεύνηση του προορισμού σας. Εμμένοντας στην ανωτέρω άποψή μου την οποία καθόλου δεν άλλαξε η ατυχής μου εμπειρία με αυτό το βιβλίο, ελπίζω και σας εύχομαι αυτός ο προορισμός να είναι κάποια γωνιά της Ιρλανδίας.
________________________________________________________________________
* «Amongst Women» του John McGahern (1990) και «The Country Girls» της Edna O’ Brien (1960)

«The Wonder»
ISBN 978-1-5098-1840- 2
Εκδόσεις Picador, 2016
Και στα ελληνικά
«Το Θαύμα»
 ΙSBN: 978-960-569-729-7
Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2017
Μετάφραση Ρηγούλα Γεωργιάδου