ΤΑ «ΚΑΛΩΔΙΩΜΕΝΑ» ΠΑΙΔΙΑ

της  Μαρίας Σούμπερτ

Οι εποχές έχουν αλλάξει ριζικά. Οι νέες τεχνολογίες (που δεν θα έπρεπε να ονομάζονται πια νέες), η κοινωνική και πολιτισμική κρίση, αλλά και το εγκαταλειμμένο εκπαιδευτικό σύστημα έχουν αναδείξει νέες εξαρτήσεις, ενώ έχουν αποδυναμώσει παλαιότερες. Η εξάρτηση από το διαδίκτυο και τα διαδικτυακά παιχνίδια εμφανίστηκε τα τελευταία είκοσι χρόνια, όσο δηλαδή υπάρχει και το διαδίκτυο, ενώ μόλις πρόσφατα ορίστηκε από το σύστημα ταξινόμησης ψυχιατρικών διαταραχών (DSM-5) ως «εξάρτηση από διαδικτυακά παιχνίδια». Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά αυτής της εξάρτησης;
           
Ποια τα χαρακτηριστικά των παιδιών και εφήβων που κινδυνεύουν όλο και περισσότερο από την νέα αυτή μορφή εξάρτησης και τι επιτέλους τους προσφέρει;
           
Η εξάρτηση και στο βιβλίο αυτό αντιμετωπίζεται ως η έκφραση της δυσλειτουργίας της οικογένειας και ενώ υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τρόποι να συμπεριφερθούν τα παιδιά απέναντι στα προβλήματα της οικογένειάς τους, η εξάρτηση από ουσίες, τζόγο, αλκοόλ και το διαδίκτυο φαίνεται να είναι από τις πιο δύσκολα διαχειρίσιμες περιπτώσεις.
Τι εννοούμε όμως δυσλειτουργική οικογένεια; 

Στις περιπτώσεις αυτές μιλάμε για οικογένειες που δυσκολεύονται να θέσουν όρια όχι για απαγορεύσεις και τιμωρίες, αλλά για την προστασία της προσωπικής ελευθερίας και ασφάλειας κάθε μέλους της οικογένειας. Μιλάμε για οικογένειες που τριγωνοποιούν τις σχέσεις ανάμεσα στους γονείς και το/τα παιδί/ιά, αλλά και οικογένειες με χαμηλή προσωπική διαφοροποίηση, τον διαχωρισμό ανάμεσα στις νοητικές λειτουργίες και το συναίσθημα. Στις οικογένειες αυτές η ποιότητα επικοινωνίας είναι χαμηλή, όπως και η έκφραση του συναισθήματος.

Το διαδίκτυο, είτε μέσα από τα διαδικτυακά παιχνίδια, είτε μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προσφέρει την ελευθερία δημιουργίας μιας νέας ταυτότητας, της προβολής συγκεκριμένων χαρακτηριστικών του εφήβου και απόκρυψης άλλων, ενώ αποτελεί σχεδόν όλες τις φορές μοχλό «απόδρασης» από την ασφυκτική πραγματικότητα μέσα στην οποία ζει ο έφηβος. Το υπερβολικά πιεστικό εκπαιδευτικό σύστημα, οι απαιτήσεις των γονιών, τα διπλά μηνύματα («απόκτησε ενδιαφέροντα/ γιατί πήρες τόσο χαμηλό βαθμό στο διαγώνισμα;»), αλλά και η φυσιολογική για την ηλικία ανάπτυξη της περιέργειας γύρω από το σεξ και την σεξουαλική δραστηριότητα αποτελούν τους συνηθέστερους λόγους για τους οποίους οι έφηβοι γίνονται δέσμιοι του διαδικτύου.

Τα παραπάνω ζητήματα, αλλά και πολλά άλλα, όπως η σύνδεση της εξάρτησης από το διαδίκτυο με την ΔΕΠ-Υ, αφορούν το περιεχόμενο των άρθρων που περιλαμβάνονται στο βιβλίο «Ψηφιακή Γενιά, Χρήση της τεχνολογίας από παιδιά και εφήβους» που επιμελούνται επιστημονικά η αναπλ. Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Εφηβικής Ιατρικής Άρτεμις Τσίτσικα και ο μεταδιδακτορικός ερευνητής στο ΔΠΘ Αλέξανδρος Καπανιάρης. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να διαβαστεί από εκπαιδευτικούς και κυρίως γονείς, όσο και από επαγγελματίες ψυχικής υγείας που συναντούν στην καθημερινότητά τους περιπτώσεις εξάρτησης από το διαδίκτυο.
 

Άρτεμις Τσίτσικα
Αλέξανδρος Καπανιάρης
(επιστημονική επιμέλεια)

Ψηφιακή Γενιά
Χρήση της τεχνολογίας από παιδιά και εφήβους

Εκδόσεις Πεδίο
ISBN:
978-960-635-025-2
Τιμή: 11,90€