ΤΟ ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΒΡΕΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ “ΑΝΤΙΓΟΝΗ” ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΘΕ.ΑΜ.Α.

της Νίκης Ράπτη

Στις 15 Ιουλίου, παρουσιάστηκε στη σκηνή «Πήτερ Μπρουκ» στην Πετρούπολη, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Πέτρας, η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, από την ομάδα ΘΕ.ΑΜ.Α., το μοναδικό επαγγελματικό θέατρο στην Ελλάδα όπου συμμετέχουν στην κύρια σύνθεση του, ηθοποιοί µε κινητικές αναπηρίες, σε σκηνοθεσία του ιδρυτή του ΘΕ.ΑΜ.Α. Βασίλη Οικονόμου και της Ελιάνας Περηφάνου.

Η Αντιγόνη προσπαθεί να θάψει τον νεκρό αδελφό της Πολυνείκη, παρά την αντίθετη εντολή του Κρέοντα, βασιλιά της Θήβας. Θέτει συνειδητά τον εαυτό της σε απόλυτο κίνδυνο, καθώς γνωρίζει την τιμωρία που θα επιφέρει η πράξη της. Αντιστέκεται στην τυραννική συμπεριφορά που υιοθετεί ο αυταρχικός Κρέοντας, ο οποίος παγιδευμένος από τη λαχτάρα του για εξουσία, επιδεικνύει υπεροψία και ύβρη, ενώ επέρχεται η τιμωρία του, μέσα από τη μοναξιά και τις απώλειες που στο τέλος τραγικά θα βιώσει.

Η «Αντιγόνη», μια από τις ωραιότερες τραγωδίες του Σοφοκλή, είναι το έργο που συγκινεί, προβληματίζει, ενεργοποιεί και φέρνει σε επαφή τη συνείδηση μας με κάποια από τα σημαντικότερα θέματα που απασχόλησαν και θα απασχολούν για πάντα τον άνθρωπο. Θέματα, όπως η εξουσία, η κοινωνία, η ζωή και ο θάνατος, οι ανθρώπινες σχέσεις μέσα από το πρίσμα της λογικής και των γραπτών και άγραφων νόμων, η βαθιά ανάγκη του ανθρώπου να ελπίζει, να υπερασπίζεται και να μάχεται, να πραγματοποιεί αυτό που για άλλους θεωρείται δύσκολο ή και αδύνατο.

Στο όνομα της αγάπης, αγκαλιάζοντας την αξιοπρέπεια και την ομορφιά ενός ηθικού χρέους, η Αντιγόνη στέκεται δυνατή και αγέρωχη, απέναντι στον Κρέοντα, στην αδύναμη και συγκρατημένη αδερφή της Ισμήνη, παραμένοντας συνεπής στην ίδια την κατάφαση της ζωής που της υπαγορεύει το πρέπον. Θέτοντας συνεχώς υπαρξιακά ερωτήματα και λαμβάνοντας πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις, η «Αντιγόνη» κρίνεται ως ένα έργο που αγγίζει αριστουργηματικά την ανθρώπινη φύση, φωτίζοντας κάθε ευαίσθητη πτυχή και κομμάτι της.

Η τρυφερότητα, η δύναμη της «απόφασης», η αγανάκτηση και η οργή, η αποδοχή μιας συνέπειας που ισοδυναμεί με τον θάνατο αλλά και με την πραγματική ζωή (που ακολουθεί μετά τον θάνατο), καθώς τίθεται για την ηρωίδα ως κυρίαρχη προτεραιότητα η έκφραση της «ιερής» αγάπης, ο «έρωτας» για το σωστό και το δίκαιο. Έντονος είναι ο λυρισμός και οι εικόνες που αποτυπώνουν και αποκαλύπτουν τους αντίθετους κόσμους των ηρώων που συγκρούονται. Σε ένα χωροχρόνο συγκεκριμένο που από την αρχή τίθεται με σαφήνεια, προβάλλει η αδιαλλαξία, ο εγωισμός και η ισχυρογνωμοσύνη, η επιμονή και η αποφασιστικότητα, ένας χείμαρρος πηγαίου πάθους για τη δικαιοσύνη, μια λογική και συναισθηματική επιχειρηματολογία, τα αδιέξοδα και τα κίνητρα.

​Η Αντιγόνη και ο Κρέοντας είναι δυο πρόσωπα που έρχονται σε σκληρή και απόλυτη αντιπαράθεση ιδεών και φιλοσοφίας, με μια διαφορετική ιεράρχηση αξιών και στάση απέναντι σε πανανθρώπινα θέματα και κυρίως στη δύναμη της ανιδιοτελούς αγάπης που συναντά κανείς εδώ σε κάποιες από τις σημαντικότερες μορφές της (μητρική, αδελφική, ερωτική). 

Η "Αντιγόνη" του Σοφοκλή μέσα από την ενδιαφέρουσα οπτική της Ομάδας ΘΕ.ΑΜ.Α.

Ο μύθος της Αντιγόνης αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για συγγραφείς, συνθέτες όπερας, κινηματογραφιστές, μουσικούς, ποιητές, ζωγράφους, χορευτές, πλήθος καλλιτεχνών από όλον τον κόσμο, που ήρθαν σε «διάλογο» με το σοφόκλειο κείμενο και τις θεματικές του, αναγνωρίζοντας τη διαύγεια και τη διαχρονικότητα του.

Η ομάδα ΘΕ.ΑΜ.Α, έχοντας παρουσιάσει σημαντική καλλιτεχνική δραστηριότητα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, δέχθηκε για άλλη μια φορά το θερμό χειροκρότημα του κοινού, επιβεβαιώνοντας πως όταν τα σπουδαία έργα προσεγγίζονται και αγκαλιάζονται με αγάπη, ταλέντο και γνώση, μπορεί εύκολα να μετατραπεί μια παράσταση σε γνήσια θεατρική εμπειρία και μεγάλο καλλιτεχνικό γεγονός. Θαυμαστή αίσθηση μέτρου, άψογα δεμένη και εκτελεσμένη με το πνεύμα του έργου μουσική και καθηλωτικές παύσεις που νοηματοδότησαν με απόλυτη επιτυχία τις εσωτερικές και εξωτερικές συγκρούσεις των δραματικών χαρακτήρων.

Σκηνοθετική ανάγνωση, επιμέλεια μετάφρασης, σκηνογραφία, φωτισμοί και κοστούμια, συνέθεσαν ένα αψεγάδιαστο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα που μάγεψε τους θεατές και τους μύησε στη σπουδαία γραφή ενός κειμένου που ζωντανεύει με καθαρότητα και διάθεση ουσιαστικής αναζήτησης. Πρωταγωνιστές τα πρόσωπα, η πλοκή και η δράση, όσα λέγονται αλλά και όσα «δεν λέγονται» γιατί προκύπτουν μέσα από την υποβόσκουσα ατμόσφαιρα και τις αντιδράσεις. Με μεγάλη ακρίβεια, σεβασμό και λεπτομέρεια, η δυναμική γεμάτη όραμα σκηνοθεσία, απέδωσε με τον ιδανικότερο τρόπο την «ψυχή» ενός έργου καθολικής αποδοχής, γοητευτικό στην έμπνευση, τη δομή και τον λόγο, δίνοντας έμφαση στις λεπτές αποχρώσεις της ιδιοσυγκρασίας και ψυχολογίας του κάθε ήρωα ξεχωριστά.

Με εκπληκτική εσωτερικότητα, η Έλη Δρίβα στον ρόλο της Αντιγόνης, έχτισε την τραγική φιγούρα της ηρωίδας με ωριμότητα και ευγένεια. Μεστή και γεμάτη συναίσθημα η Βίκυ Πετροπούλου στον ρόλο της Ισμήνης και υπέροχος ο Κρέοντας του Πάνου Ζουρνατζίδη. Η λέξη συγκλονιστικός είναι πολύ μικρή για να περιγράψει τον Τειρεσία του Κωνσταντίνου Λούκα, που με την υποβλητική και επιβλητική φωνή και παρουσία του, μας καθήλωσε από την πρώτη ως την τελευταία στιγμή. Εντυπωσιακές επίσης ερμηνείες προσέφεραν ο Ανδρέας Ζήκουλης στον ρόλο του Φύλακα, ο Μάνος Τριανταφυλλάκης στον ρόλο του Αίμονα, ο Μιχάλης Ταμπούκας ως Άγγελος και η Έφη Τούμπα ως Ευριδίκη. Εξαιρετικές οι Κορυφαίες του Χορού Αιμιλιανή Αβραάμ, Κατερίνα Κοντομάρκου και Ευαγγελία Σχοινά. Συναρπαστικός ο Χορός, από την Χριστίνα Τούμπα, την Χάννα Ελ Χατζ Ομάρ, την Μαρία Μουρελάτου, τον Βασίλη Οικονόμου, την Αγγελική Νομικού και τον Ηλία Κουρτπαρασίδη.

Υπέροχος ο σχεδιασμός και η έκδοση προγράμματος από τις Εκδόσεις «Άπαρσις», οι φωτογραφίες (Peny Delta) και το τρέιλερ της παράστασης (Θανάσης Πασσάς).

Μια σημαντική παραγωγή και μια παράσταση που θα μείνει αξέχαστη σε όσους την παρακολουθήσουν, συνειδητοποιώντας ότι οι ήρωες του σπουδαίου τραγικού ποιητή αναπνέουν δίπλα και μέσα μας και θα μας συντροφεύουν και στο μέλλον για πάντα με το μεγαλείο τους.  

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία: Βασίλης Οικονόμου– Ελιάνα Περηφάνου
Επιμέλεια μετάφρασης: Βασίλης Οικονόμου
Μουσική επιμέλεια: Ηλίας Κουρτπαρασίδης
Σκηνογραφία: Ελιάνα Περηφάνου
Κοστούμια: Βασίλης Οικονόμου
Ηχολήπτης: Φώτης Κίκιρας
Σχεδιασμός-Έκδοση Προγράμματος: Εκδόσεις "Άπαρσις"
Φωτογραφίες: Peny Delta
Trailer: Θανάσης Πασσάς
Διασκευή αγγλικής μετάφρασης
A.T.Murray: Μιχάλης Ταμπούκας – Μαρία Δραγατάκη

ΔΙΑΝΟΜΗ:
Αντιγόνη: Έλη Δρίβα
Ισμήνη: Βίκυ Πετροπούλου
Κρέων: Πάνος Ζουρνατζίδης
Φύλακας: Ανδρέας Ζήκουλης
Τειρεσίας: Κωνσταντίνος Λούκας
Αίμων: Μάνος Τριανταφυλλάκης
Άγγελος: Μιχάλης Ταμπούκας
Ευρυδίκη: Έφη Τούμπα

Κορυφαίες Χορού:
Αιμιλιανή Αβραάμ
Κατερίνα Κοντομάρκου
Ευαγγελία Σχοινά

Χορός:
Χριστίνα Τούμπα
Χάννα Ελ Χατζ Ομάρ
Μαρία Μουρελάτου
Βασίλης Οικονόμου
Αγγελική Νομικού
Ηλίας Κουρτπαρασίδης

Μουσικοί Κρουστών & Έγχορδων Οργάνων:
Μάκης Σουλελές
Αλέξανδρος Χαντζαράς
Ευανθία Μπουρνιά

Προσβασιμότητα περιεχομένου με την πιστοποίηση και επιμέλεια της «Κίνησης Ανάπηρων Καλλιτεχνών»
Διερμηνεία Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας: Θεοδώρα Τσαποΐτη
Υπέρτιτλοι στην Ελληνική και Αγγλική Γλώσσα: Εμμανουέλα Πατηνιωτάκη
Ακουστική περιγραφή: Θανάσης Παπαντωνόπουλος - Νεφέλη Παπαντωνοπούλου
Προγράμματα σε μεγαλογράμματη σειρά, σε γραφή Braille και QR Code.
Προσβασιμότητα χώρου

Διάρκεια: 90΄

22 Ιουλίου: Θέατρο Ρεματιάς Χαλανδρίου
1 Σεπτεμβρίου: Κιάτο Κορινθίας
15 Σεπτεμβρίου: Θέατρο "Αλέξης Μινωτής" Αιγάλεω