ΙΔΑΝΙΚΗ ΜΕΡΑ ΓΙΑ ΜΠΑΝΑΝΟΨΑΡΑ

της Γεωργίας Τσούρου

Παρακολουθώ τα όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ από την ημέρα που εξελέγη Πρόεδρος ο Τραμπ με μια σχεδόν αρρωστημένη αφοσίωση. Ίσως θα έπρεπε να ντρέπομαι, αλλά ομολογώ ότι γνωρίζω πολύ καλύτερα τα ονόματα και τα κατορθώματα των Υπουργών και των διάφορων συμβούλων του, από ό,τι της τρέχουσας ελληνικής κυβέρνησης, και μπορώ να απαριθμήσω με χρονική σειρά τα «συγκλονιστικά» ατοπήματα αυτού και των παρατρεχάμενών του, κάθε ένα από τα οποία κάνει την υφήλιο να πιστέψει ότι η υπερδύναμη τώρα έπιασε πάτο, έως να αποκαλυφθεί το επόμενο. Επειδή η αυτοκριτική είναι το τρίτο αγαπημένο μου χόμπι, σύντομα διαπίστωσα ότι το έντονο αυτό ενδιαφέρον μου για τα χάλια της σύγχρονης αμερικανικής κυβέρνησης δεν διαφέρει και πάρα πολύ από τον λόγο για τον οποίο άλλοι παρακολουθούν μαγνητισμένοι ένα φιλμ σπλάτερ ή μια κωμική ταινία: δεν έγινα ξαφνικά ειδήμων της αμερικανικής πολιτικής, απλά ψοφάω να δω πόσο χαμηλά θα πέσει ο ήρωας  μέχρι να έρθει η λύτρωση.

Με τούτα και με κείνα ήρθε και φέτος το τέλος των καλοκαιρινών διακοπών και ξαφνικά το αγαπημένο ράφι της βιβλιοθήκης μου, αυτό με τα αδιάβαστα βιβλία, άδειασε. Η παραλία, τα μεσημέρια στον καναπέ του εξοχικού και η ησυχία της βραδινής αυλής, μου έδωσαν αυτό ακριβώς που ήθελα, άπλετο δηλαδή χρόνο για διάβασμα, κι έτσι επέστρεψα στην Αθήνα αναγκασμένη να ανατρέξω σε ήδη διαβασμένα βιβλία έως ότου αναπληρώσω το κενό στο ράφι. Κι επειδή τίποτα δεν είναι τυχαίο, την ημέρα ακριβώς που ο πρώην νομικός σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ ομολόγησε την ενοχή του σε κατηγορίες που του αποδόθηκαν, δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι ενήργησε κατ΄εντολή του Προέδρου, κατέβασα από το πιο ψηλό και σκονισμένο ράφι της βιβλιοθήκης μου την συλλογή διηγημάτων του J.D. Salinger «ΙΔΑΝΙΚΗ ΜΕΡΑ ΓΙΑ ΜΠΑΝΑΝΟΨΑΡΑ».

Αγορασμένο στην τρυφερή ηλικία των 20, όπου τίποτε σοβαρό δεν με απειλούσε και ουδέν λόγο είχα να συναισθανθώ το τραύμα και την απόπειρα επανάκαμψης από αυτό μιας ολόκληρης γενιάς στην άλλη άκρη της υδρογείου, ούτε είχα κατανοήσει ούτε είχα εκτιμήσει  τις ιστορίες του Salinger. Για πάντα σημαδεμένοι νεαροί βετεράνοι του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, μικροπαντρεμένες πρώην beauty queens και νυν μαμάδες στα βολεμένα προάστεια της Νέας Υόρκης, ένας αξιοθρήνητα μοναχικός αλλά αξιολάτρευτα αισιόδοξος 19χρονος καθηγητής ζωγραφικής, και ο Τέντυ, ο πιο σοφός μυστικιστής δεκάχρονος που γνωρίσατε ποτέ, ήταν αυτό που λέμε too much για την ανέμελη αναγνώστρια που ήμουν στα είκοσι, αποδείχθηκε όμως ό,τι πρέπει για την τρέχουσα διανοητική μου κατάσταση. Στην Αμερική, επιχειρηματολογεί ο συγγραφέας, όλοι θα έχουν την ευκαιρία τους στην άνοδο, την πτώση και την επάνοδο, εκτός από τα προσχήματα. Αυτά διατηρούνται πάση θυσία ψηλά, όπως οι καλοί τρόποι, οι προσδοκίες, το κοινωνικό στάτους και η ελπίδα ότι η ζωή θα επανέλθει στους κανονικούς της ρυθμούς.

Ο Salinger, όμως, επανέρχεται στην γελοία Αμερική. Το φάντασμα του Χώλντεν Κόλφιλντ που κρύβεται πίσω από την κουρτίνα σε κάθε δωμάτιο κάθε μιας από τις ιστορίες του βιβλίου παρακολουθεί και αφηγείται περιστατικά από – φαινομενικά - τυχαίες ζωές, που δεν καταφέρνουν ποτέ να διατηρήσουν το κύρος που απαιτεί η εκάστοτε ιδιότητά τους. Ο συγγραφέας δεν συγκινείται από τίτλους όπως «ενήλικας», «φίλος», «σύζυγος», «ταλαντούχος»,  «βετεράνος» ή «πιστός». Όλα είναι εν δυνάμει κωμικά και όλα είναι υποψήφια προς πτώση, αφού ο αφηγητής γράφει έχοντας ζήσει τον πόλεμο στην πρώτη γραμμή και έχοντας γίνει μάρτυρας σπατάλης ανθρώπινης ζωής. Η επανένταξη στην κοινωνία είναι αδύνατη, η γελοιοποίησή της μονόδρομος. 
​
«Σ΄αρέσει το κερί;» ρώτησε η Σύμπιλ.
«Τι αν μ΄αρέσει;» είπε ο νέος.
«Το κερί»
«Πολύ. Εσένα;»
Η Σύμπιλ ένευσε καταφατικά. «Σ΄αρέσουν οι ελιές;» ρώτησε.
«Οι ελιές – ναι. Οι ελιές και το κερί. Δεν πάω πουθενά χωρίς αυτά.»
Η Σύμπιλ δεν μιλούσε.
«Μ΄αρέσει να μασάω κεριά.» είπε τελικά.
«Και σε ποιόν δεν αρέσει;» είπε ο νέος, δοκιμάζοντας το νερό με το πόδι του. «Ωχ! Είναι πάγος»

Τι θα έγραφε ο άνθρωπος αυτός το 2018, που το γελοίο κατοικεί στον Λευκό Οίκο; Κάτι μου λέει πως θα παρακολουθούσε κι εκείνος ειδήσεις με την ίδια χαιρεκακία όπως κι εγώ.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
ΙΔΑΝΙΚΗ ΜΕΡΑ ΓΙΑ ΜΠΑΝΑΝΟΨΑΡΑ
J.D. Salinger
Εκδόσεις ΓΡΑΜΜΑΤΑ
Μετάφραση ΑΡΗΣ ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ
ISBN 960 329 067

J.D. Salinger