ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ

της Μαρίας Σούμπερτ

Ζώα άγρια και ζώα ήμερα, ζώα της φάρμας, γριές, χωρικοί και βοσκοί. Λιοντάρια και λύκοι, πρόβατα και γίδια, σκύλοι, ελέφαντες, αλεπούδες, γάτες και ποντίκια είναι ορισμένοι από τους ήρωες του Αισώπου, του αρχαίου Παραμυθά που καταγόταν από τη Φρυγία ή τη Θράκη και πέθανε το 564 π.Χ. Ο πατέρας της διδακτικής μυθολογίας, που αφηγούνταν αλληγορίες με στόχο να διδάξει το ακροατήριό του, προσέφερε ένα πλούσιο έργο, το οποίο καταγράφηκε πρώτη φορά από τον Δημήτριο τον Φαληρέα το 300 π.Χ, σε μια συλλογή που δυστυχώς δεν διασώθηκε. Εικάζεται πως ήταν δούλος, από οικογένεια δούλων και πως καταδικάστηκε σε θάνατο επειδή ειρωνεύτηκε το Μαντείο των Δελφών.

Είναι ο πρώτος που γράφει σε πεζό λόγο και όχι ποιητικό και έμμετρο. Οι ήρωές του τιμωρούνται συνήθως για την ανοησία, την αθωότητα ή την κακία τους, ενώ από τους μύθους του πολλές ιδέες ταξίδεψαν αργότερα και στην Ευρώπη καταλήγοντας ως ψήγματα στα παραδοσιακά παραμύθια («Ο ξυλοκόπος και ο Ερμής» όπως ο «Φτωχός ψαράς και η άπληστη γυναίκα του»).

Πολλές από τις «σοφίες» που έχουν μείνει μέχρι σήμερα προέρχονται από τους μύθους του Αισώπου, όπως η έκφραση «Φίδι στον κόρφο μου», η οποία θα μπορούσε να συσχετίζεται με τον αντίστοιχο μύθο, όπου ένας γεωργός φροντίζει ένα ξυλιασμένο φίδι και το βάζει στον Ακόρφο του να ζεσταθεί. Εκείνο όμως θα συμπεριφερθεί κατά τη φύση του και μόλις συνέλθει θα τον δαγκώσει. Η ανταπόδοση είναι ένας κοινός τόπος στους μύθους αυτούς, είτε ως ανταπόδοση καλοσύνης, είτε με την απουσία της. Πολλοί ήρωές του θα επιστρέψουν να βοηθήσουν αυτόν που τους ευεργέτησε, αλλά και άλλοι τόσοι θα περιμένουν βοήθεια ως ευεργέτες, την οποία δεν θα λάβουν ποτέ. Αντίστοιχα, το θέμα των συμμάχων, σε ποιους μπορεί να βασιστεί κανείς και αν πρέπει να τολμήσει να βασιστεί επάνω τους είναι επίσης ένα κοινό θέμα, το οποίο τις περισσότερες φορές καταλήγει στο συμπέρασμα πως κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από τη φύση του. Ο λύκος δεν θα γίνει ποτέ φίλος του σκύλου, το λιοντάρι πάντα θα θέλει να φάει τον ταύρο και η αλεπού θα ψάχνει τρόπους να ξεγελάσει τους πάντες.

Οι μύθοι με ήρωες ανθρώπους πραγματεύονται κοινά θέματα, εμπλέκονται περισσότερο οι θεοί, αλλά η ίδια η αφήγηση μπορεί να είναι πιο περίπλοκη. Όπως λέει και ο ίδιος ο Αίσωπος σε ένα μύθο του, ο Δίας μοίρασε όλες τις δυνάμεις στα ζώα, αλλά στον άνθρωπο χάρισε το πιο πολύτιμο απ’ όλα, τη λογική. Ταυτόχρονα όμως τον έκανε και πιο περίπλοκο από τα ζώα, να μοιράζει διπλά μηνύματα (όπως η γριά που φοβέριζε το μωρό πως αν δεν σταματήσει να κλαίει θα το δώσει στο λύκο, ενώ όταν το νανούριζε του τραγουδούσε πως θα το προστατεύσει από το λύκο), αλλά να προσπαθεί ανεπιτυχώς να ξεφύγει από τη μοίρα του (όπως ο πατέρας του νέου που τον κλείδωσε μέσα στο σπίτι για να τον προστατεύσει από το λιοντάρι, για να τον χάσει εν τέλει από ένα ζωγραφισμένο λιοντάρι).

Ζώα άγρια ή ήμερα, άνθρωποι ή θεοί, οι ήρωες του Αισώπου έχουν μεγαλώσει σχεδόν όλες τις γενιές των παιδιών της επικράτειας, είτε αυτούσιοι, είτε διασκευασμένοι και εμποτισμένοι στην λαϊκή παράδοση.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
135 μύθοι του Αισώπου
απόδοση: Γιώργος Τσουκαλάς, Νέστορας Χούνος
εικονογράφηση: Εύα Καραντινού
εκδόσεις Άγκυρα
ISBN: 978-960-547-101-9
Τιμή: 15,90€
Ηλικίες: 3 +