ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΠΩΣ ΖΩΗ

της Μαρίας Σούμπερτ

Μετρό Ακρόπολη, οδός Βύρωνος και από εκεί στην Τριπόδων. Μέσα στα στενάκια της Πλάκας, ανάμεσα σε τουρίστες και περιπατητές που γεμίζουν τους δρόμους κάθε μέρα και κάθε ώρα, βρίσκεται το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης, που λειτουργεί από το 2014. Στεγασμένο σε ένα παλιό νεοκλασικό σπίτι, χτισμένο με την αθηναϊκή αρχιτεκτονική των τελών του 19ου αιώνα, με εσωτερική αυλή και δύο ορόφους συν ημιυπόγειο –στη παλιά αυτή κατοικία που ήταν διακοσμημένη σαν ρωμαϊκή έπαυλη, κάτι που συνειδητοποιεί κανείς αν κοιτάξει τα ταβάνια του κτιρίου, στεγάζεται η προσωπική –κατά κύριο λόγο- συλλογή της Προέδρου του Ιδρύματος και Διευθύντριας του Μουσείο, Ευαγγελίας Κανταρτζή. Με ιδιωτική πρωτοβουλία και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, το Μουσείο υποδέχεται σχολεία από τις τάξεις του παιδικού σταθμού μέχρι και του Λυκείου, φοιτητές παιδαγωγικών, τουρίστες, εκπαιδευτικούς και όλους όσους ενδιαφέρονται για την ιστορία της εκπαίδευσης.
           
Συναντήσαμε τον Υπεύθυνο Ανάπτυξης και Επικοινωνίας Θάνο Φουργκατσιώτη, με τον οποίο περιηγηθήκαμε στους δύο ορόφους του μουσείου και είδαμε στον ημιυπόγειο χώρο την προσομοίωση μαθήματος. Καλύπτοντας τέσσερις αιώνες ιστορίες της εκπαίδευσης από τον 17ο αιώνα, το Μουσείο διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες συλλογές σχολικών βιβλίων και εκπαιδευτικού υλικού. Περιλαμβάνει στη συλλογή του αναγνωστικά και σχολικά βιβλία δημοτικού και γυμνασίου, σχολικά βιβλία από όλον τον κόσμο, παιδικά βιβλία, σχολικό υλικό. Ξεκινώντας λοιπόν από τον πρώτο όροφο, με τις συλλογές που χρονολογούνται πίσω μέχρι τον 17ο αιώνα βλέπουμε σχολικά εγχειρίδια, τα πρώτα τεύχη του περιοδικού η «Διάπλασις των Παίδων», ανθολογίες του Δ. Βυζαντίου και του Α. Ραγκαβή, βιβλία γραμματικής και ρητορικής, βλέπουμε τον «πόλεμο» ανάμεσα στην καθαρεύουσα και τη δημοτική, ενώ φτάνουμε μέχρι τη δεκαετία του 1930.  Βλέπουμε τα βιβλία που άλλαξε ο Μεταξάς μονάχα στα εξώφυλλα, αντικαθιστώντας τα με εικόνες παρόμοιες στο εθνικοπατριωτικό φάσμα, αλλά και τις αντιδράσεις που προκάλεσαν σε ιδεολογικά ζητήματα.

Στον επάνω όροφο τα εκθέματα αφορούν αφενός την δημιουργία των πρώτων νηπιαγωγείων με τον νόμο του 1896, μαζί με το εποπτικό και εκπαιδευτικό τους υλικό. Συναντούμε τα αναγνωστικά που εκτίθενται με κεντρικό τους θέμα τους εικονογράφους, αλλά και το αναγνωστικό Alfabe Kotari για τους Πομάκους. Συναντάμε τα μαθητικά συσσίτια που ξεκίνησαν με το σχέδιο Marschall στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και συνεχίστηκαν μέχρι και μετά τη δεκαετία του ’60, όταν ο δάσκαλος μαγείρευε για την τάξη. Ταυτόχρονα όμως βλέπουμε και τα μέσα τιμωρίας, τη βέργα, την ψιλή (και για λόγους υγιεινής), τα σπασμένα καρύδια πάνω στα οποία γονάτιζαν οι άτακτοι μαθητές –που διαφοροποιούνται σε χαλίκι και ελιές ανάλογα την περιοχή και την παραγωγή πιθανά. 

Μια νέα μουσειολογική έρευνα έχει ξεκινήσει και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το Πάσχα, με την τοποθέτηση και νέων εκθεμάτων. Μου έκανε τρομερή εντύπωση πως τα αγόρια μάθαιναν ξυλογλυπτική και τα κορίτσια κέντημα και οικοκυρικά –δημιουργικές δραστηριότητες που στην σημερινή μας εποχή δεν έχουν αντικατασταθεί από τίποτα άλλο. Στις τάξεις βρίσκονταν μέχρι 100 παιδιά τη φορά κάτι που είναι σίγουρα διαφορετικό από τις τάξεις των 20-30 παιδιών που μας προβληματίζουν σήμερα. Παράλληλα όμως το Μουσείο αποτελεί μια συνοπτική ιστορία της Ελλάδας από τον 17ο αιώνα έως και τον 20ο, αποδεικνύοντας πως το πιο ευάλωτο σημείο της ελληνικής πολιτικής και σκέψης υπήρξε πάντοτε η παιδεία. Κάθε κυβέρνηση ανεξαρτήτου κατεύθυνσης και δημοκρατικότητας θα θελήσει να αποδείξει την ικανότητά της αλλάζοντας το εκπαιδευτικό σύστημα, χωρίς ωστόσο να θελήσει να ενοχλήσει τα διάφορα συστήματα που έχουν αναπτυχθεί γύρω και εις βάρος του – δημιουργώντας μέχρι στιγμής σύγχυση σε μαθητές και γονείς

Το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Διάσωσης Σχολικού Υλικού (ΕΚΕΔΙΣΥ) είναι Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία, μέλος του Δικτύου Μουσείων και Πολιτιστικών Φορέων Ιστορικού Κέντρου Αθηνών και λειτουργεί καθημερινά από τις 10.00 το πρωί έως τις έξι το απόγευμα και τα Σαββατοκύριακα από τις 11.00 έως τις 19.00.
 
Καθημερινά: 10:00-18:00 (εκτός Δευτέρας)
Σαββατοκύριακα 11:00-19:00
Eίσοδος: 3 ευρώ.
Δωρεάν σε εκπαιδευτικούς, παιδιά έως 12 ετών, κατόχους κάρτας εισόδου σε Μουσείο
και στα μέλη του Μουσείου.
 
Τριπόδων 23, Πλάκα, Αθήνα 10558
Τηλ. 2103250341
Σταθμοί Μετρό: Ακρόπολη, Μοναστηράκι, Σύνταγμα (κοντινότερος Ακρόπολη)
 
Email: info@ekedisy.gr,  ekedisy@gmail.com
Ενημερωθείτε για τις δράσεις και τα τελευταία Νέα του Μουσείου Σχολικής Ζωής
από την ιστοσελίδα μας http://www.ekedisy.gr/
και από το Facebook: https://www.facebook.com/MouseioSxolikisZoisEkpaideysis?ref=hl
 
Website: http://www.ekedisy.gr/
Facebook: https://www.facebook.com/MouseioSxolikisZoisEkpaideysis?ref=hl