ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΠΡΟΣΩΠΑ ΕΥΤΥΧΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΗ

της Μαρίας Σούμπερτ

Οι πιτσιμπουίνοι πίνουν πιτσικολάδα και τρώνε πιτσιψωμί. Είναι πολύχρωμοι και μοιάζουν με πιγκουίνους, αλλά μην γελιέστε! Είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Οι πιστιμπουίνοι ζουν στο νησί Πίτσι Πίτσου, στη μέση του οποίου βρίσκεται η Λίμνη Λαμπίκο. Όχι απλώς επειδή είναι καθαρή, μας εξηγεί η Ευτυχία Γιαννάκη, αλλά επειδή όποιος πιτσιμπουίνος μπει μέσα, βγαίνει κι αυτός λαμπίκο. Η ίδια η λέξη «Πιτσιμπουίνοι» που θυμίζει ίσως κάτι ανάμεσα σε πιτσούνια και πιγκουίνους, μοιάζει λέξη που θα έλεγε κανείς χαϊδευτικά σε ένα παιδί –μοιάζει με λέξη που γέννησε το παιχνίδι.
         
Στη λίμνη αυτή πάνε εκδρομή τα πιτσιμπουίνια με την γυμνάστριά τους για να κολυμπήσουν, όταν όμως φτάνουν, ανακαλύπτουν πως η λίμνη έχει αδειάσει. Εγκληματική πράξη; Περιβαλλοντική καταστροφή; Άνοιξε η τάπα και ρούφηξε όλο το νερό;
         
Η Ευτυχία Γιαννάκη γράφει ένα «αστυνομικό» παραμύθι για παιδιά από τριών χρονών, το οποίο ακολουθεί την ίδια την «ανακαλυπτική» πορεία ενός τρίχρονου: αυτό που για ένα μεγαλύτερο παιδί ή έναν ενήλικα είναι αυτονόητο, για ένα νήπιο ισούται με την ανακάλυψη της Αμερικής! Σε συνδυασμό με την εξαιρετική εικονογράφηση της Σοφίας Τουλιάτου που για ακόμα μια φορά συμπληρώνει με απίστευτο χρώμα την αφήγηση, η συγγραφέας μας εισάγει στον μαγικό κόσμο των Πιτσιμπουίνων, κατασκευάζοντας μια κοινωνία που μοιάζει αρκετά με την ανθρώπινη, και δη την πολιτισμένη, είναι όμως ταυτόχρονα ενταγμένη στη φύση και το φυσικό περιβάλλον. Είναι δηλαδή ακριβώς όπως την θέλει ένα παιδί.       

Επικοινωνήσαμε λοιπόν με την Ευτυχία Γιαννάκη και την ρωτήσαμε γιατί γράφει, πώς ξεκίνησε και τι την εμπνέει, αλλά και πώς «γεννήθηκαν» οι Πιτσιμπουίνοι. Και η απάντησή της μας έκανε ιδιαίτερα αισιόδοξους για το μέλλον της ως συγγραφέα παιδικών βιβλίων, αλλά και για το μέλλον των Πιτσιμπουίνων, αφού μας έγινε ξεκάθαρο πως πίσω από την αφήγηση ενός παραμυθιού κρύβεται ένας βαθιά σκεπτόμενος νους, που αναζητά την σωστή δομή και την ανάπτυξή της.
 
«Ξεκίνησα να γράφω μάλλον από ανάγκη θεωρώντας ότι έτσι διασώζεται κάτι από το τρέχον, ότι δημιουργείται κατά κάποιο τρόπο μια προσωπική κιβωτός με σκέψεις που διαφορετικά εξανεμίζονται, αλλάζουν, χάνονται με την πάροδο του χρόνου. Πρόκειται δηλαδή για μια διαδικασία παρατήρησης του εαυτού μου, ενός εσωτερικού ταξιδιού και ταυτόχρονα μιας καταγραφής της περιπέτειάς μου στον κόσμο που παραμένει ευτυχώς πάντοτε ρευστός, όπως και ο εαυτός μας. Γι’ αυτό ίσως επέλεξα την αστυνομική λογοτεχνία η οποία σε κάποιες εκφάνσεις της τείνει να μετατραπεί στην μεγάλη κοινωνική λογοτεχνία της εποχής μας, καθώς αναμετριέται ταυτόχρονα με τα προβλήματα που μας τριβελίζουν εδώ και τώρα, αλλά και με τα μεγάλα υπαρξιακά ζητήματα που μας απασχολούν διαχρονικά.
​
Η Τριλογία της Αθήνας (Στο Πίσω Κάθισμα [2016], Αλκυονίδες Μέρες [2017], Πόλη στο φως, [2019]) που κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ίκαρος, με πρωταγωνιστή τον Αστυνόμο Χάρη Κόκκινο, ήρθε ακριβώς να εκφράσει την περιπέτεια των τελευταίων ετών της πόλης, της χώρας, μέσω θραυσμάτων της πραγματικότητας ηρώων που καθρεφτίζουν και καθρεφτίζονται στην πόλη. Πρόκειται για μια ανθρωπογεωγραφία που με αφορμή την πλοκή της εξιχνίασης ενός εγκλήματος, ξεδιπλώνει το επίπεδο του κοινωνικού σχολίου και την καταβύθιση στην ψυχοσύνθεση των ηρώων που έχει ως στόχο περισσότερο να θέσει ερωτήσεις και να δοκιμάσει τα όρια του τρόπου σκέψης του αναγνώστη.

Η μετάβασή μου στην παιδική λογοτεχνία που ξεκινάει με τους Πιτσιμπουίνους, μια σειρά παιδικού μυστηρίου, που έχει ως στόχο να φέρει το μυστήριο και τους τρόπους διαχείρισής του σε πολύ μικρές ηλικίες. Ενώ υπάρχουν πολλά βιβλία μυστηρίου για μεγαλύτερα παιδιά, αλλά με μια σύντομη έρευνα θα διαπιστώσει κανείς ότι στις πολύ μικρές ηλικίες η παραγωγή είναι περιορισμένη, στις ηλικίες δηλαδή που τα περισσότερα αποτελούν ένα μυστήριο. Η πρόκληση σε αυτή τη περίπτωση είναι να χρησιμοποιηθούν σχήματα εξιχνίασης ή λύσης του μυστηρίου που υπάρχουν και στη λογοτεχνία ενηλίκων, βεβαίως μέσα σ’ ένα καλοδουλεμένο κουκούλι που καθιστά την ιστορία κατάλληλη για μικρά παιδιά. Η ανάγκη για την έρευνα, δηλαδή η σημασία της διατύπωσης της κατάλληλης ερώτησης κατά περίπτωση, η επαγωγική λογική, η περιπέτεια της ανακάλυψης των στοιχείων βήμα βήμα, το χιούμορ, η ανατροπή, η αγωνία, το σασπένς, ο ρευστός κόσμος που περιβάλλει τα παιδιά μπαίνει σε ένα συγκεκριμένο σχήμα με το χτίσιμο ενός ολόκληρου κόσμου που μοιάζει στον πραγματικό κόσμο των ενηλικών με τους περιορισμούς του, αλλά και τους φανταστικούς κόσμους των παιδιών με τα ασύλληπτα όριά τους. Το πάντρεμα αυτών των δύο, η δημιουργία ιδιαίτερων χαρακτήρων που εξελίσσονται και κεντρίζουν το ενδιαφέρον από ιστορία σε ιστορία, η χαρά της περιπέτειας και της ανακάλυψης ήταν στους βασικούς στόχους μου χτίζοντας αυτή τη σειρά και συστήνοντας τους Πιτσιμπουίνους με την πρώτη του ιστορία στους μικρούς αναγνώστες, με την ελπίδα ότι στο μέλλον θα περάσουν από τον Μικρό Μπλε ντετέκτιβ και την παιδική λογοτεχνία, στον Χάρη Κόκκινο και την λογοτεχνία ενηλίκων. Γιατί το σημαντικότερο όφελος τελικά από μια ιστορία που φέρνει το παιδί κοντά στο βιβλίο και το κάνει να διασκεδάζει, είναι ότι φυτεύει ένα σπόρο για το αναγνωστικό μέλλον του, ανοίγοντας ένα τεράστιο παράθυρο στον κόσμο των ιστοριών που διασώζουν ότι είναι διασωθεί».
 

Ευτυχία Γιαννάκη
Πιτσιμπουίνοι: Μυστήριο στη Λίμνη Λαμπίκο
Εικονογράφηση: Σοφία Τουλιάτου
Εκδόσεις Ίκαρος
ISBN: 978-960-572-278-4
Τιμή: €13,90
Ηλικία: 3+