της Μαρίας Σούμπερτ Τι είναι ο σχολικός εκφοβισμός; Είναι φαινόμενο της εποχής μας; Είναι κάτι που υπάρχει εδώ και δεκαετίες, απλώς απέκτησε τα τελευταία χρόνια όνομα; Ποιος είναι το θύμα και ποιος ο θύτης; Ποιος χρειάζεται υποστήριξη; Πώς δημιουργείται ένας «εκφοβιστής;» και πώς μπορεί να αλλάξει ένα παιδί μια τέτοια ταυτότητα; Είναι εκφοβισμός το σχόλιο του τετράχρονου κοριτσιού «Δεν είσαι όμορφη σήμερα, δε σε έχω φίλη!» ή το χτύπημα –που κατέληξε στο αυτί- του τετράχρονου συμμαθητή; Πώς μπορούμε να προλάβουμε τις περιπτώσεις των μαθητών που εισβάλουν στις τάξεις τους με αυτόματα όπλα και σκοτώνουν όποιον βρουν μπροστά τους; Πώς μπορούμε να προλάβουμε τα παιδιά εκείνα που θα βασανίσουν έναν συμμαθητή τους ή μια συμμαθήτριά τους επειδή είναι διαφορετικοί; Και –για να μην το ξεχνάμε- τι είναι αυτό που συμβαίνει μέσα τους εκείνη τη στιγμή; Τα πάντα ονομάζουμε σήμερα εκφοβισμό και όλοι υφιστάμεθα bullying είτε στο σχολείο, είτε στη δουλειά. Φαίνεται πάντως πως σε μια εποχή όπου η μεγάλη προσφορά πληροφοριών και γνώσεων μας οδηγεί σε μια νέα φάση υπερπροστατευτισμού απέναντι στα παιδιά μας, τα φαινόμενα του σχολικού εκφοβισμού να αυξάνονται. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ενδοσχολικού Εκφοβισμού και της Ενδοσχολικής Βίας, μιλήσαμε για τον σχολικό εκφοβισμό με τον παιδοψυχολόγο Τριαντάφυλλο Τριανταφυλλάκο. «Ο Φεβρουάριος μας αποχαιρέτησε με δριμύ κρύο. «Ευτυχώς, μπαίνει η άνοιξη», θα πουν πολλοί, και θα «ανθίσει» εντός μας και γύρω μας. Ωστόσο, στις 6 Μαρτίου καλούμαστε να σταθούμε σε μία ημέρα πιο «παγωμένη», στην Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού. «Παγωμένη», γιατί μιλάμε για ένα θέμα δύσκολο και βαρύ, που τα τελευταία χρόνια έχει προβληματίσει πολύ την ελληνική οικογένεια και την κοινωνία στο σύνολό της. Η έννοια του σχολικού εκφοβισμού και ειδικότερα η λέξη bullying έχουν ενταχθεί πολύ δυναμικά στην καθημερινότητά μας. Πρόκειται σίγουρα για ένα φαινόμενο υπαρκτό και με πολλές και ποικίλες προεκτάσεις. Η έντονη ανησυχία, ωστόσο, και η παραπληροφόρηση γύρω από αυτό έχουν μετατρέψει τον φόβο σε τρόμο. Τρόμος μήπως το παιδί μου υποστεί σχολικό εκφοβισμό, μήπως το παιδί μου γίνει νταής, ποιες παρέες να προσέξω-επιλέξω για το παιδί μου, πώς θα το οχυρώσω για το τώρα, αλλά και για το μετά. Ας το πάρουμε από την αρχή. Σε σχετικό ενημερωτικό εγχειρίδιο για την πρόληψη του εκφοβισμού της Εταιρείας Ψυχικής Υγείας Παιδιού και Εφήβου (ΕΨΥΠΕ), ο σχολικός εκφοβισμός ορίζεται ως «η άσκηση εσκεμμένης, συστηματικής, απρόκλητης βίας και επιθετικής συμπεριφοράς, με σκοπό την επιβολή, την καταδυνάστευση και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους, εντός και εκτός σχολείου». Επομένως, μιλάμε για κάτι που εμπεριέχει πρόθεση, είναι εσκεμμένο, συστηματικό και διαθέτει έντονο χαρακτήρα επιβολής. Είναι σημαντικό να μη συγχέεται το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού με μια απλή διένεξη ή ακόμα και με μια παροδική σύγκρουση που μπορεί να έχουν τα παιδιά μεταξύ τους. Ειδικότερα στις προσχολικές ηλικίες, κατά τις οποίες η γνωστική και συναισθηματική ωρίμανση έχουν ακόμα δρόμο να διανύσουν, τα παιδιά τείνουν να επιλέγουν πιο άκαμπτες λύσεις για να επιλύουν τις διαφορές τους. Αυτό σημαίνει πως δεν είναι όλες οι επιθετικές ενέργειες σχολικός εκφοβισμός. Και βέβαια, από την άλλη, αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να αγνοούμε τις αντιδράσεις αυτές. Η μάχη κατά του σχολικού εκφοβισμού δεν μπορεί να ξεκινά απλώς όταν εμφανίζονται οι πρώτες ενδείξεις. Είναι μια μάχη με όπλα αγάπης που ξεκινά από πολύ νωρίς. Ξεκινά από την οικογένεια, που ως πρότυπο βάζει μπροστά τη γλώσσα του συναισθήματος. Πολλοί μιλούν για την ενσυναίσθηση (empathy), τη δυνατότητα να μπορείς να κατανοείς το συναίσθημα του άλλου και να ανταποκρίνεσαι κατάλληλα σε αυτό. Κατευθείαν στα βαθιά; Όχι… Είναι τόσο σημαντικό πρώτα ο γονιός να μιλάει για τα συναισθήματα, τα δικά του και του παιδιού του, να προσπαθεί να συνδέσει το συναίσθημα με τη συμπεριφορά, να χτίζει σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί του και να το ενθαρρύνει ώστε να είναι αυτόνομο και να προσπαθεί να λύνει τα δικά του προβλήματα. Με τον τρόπο αυτό σταδιακά θα χτίσει και την πολυπόθητη αυτοπεποίθηση και, φυσικά, την ενσυναίσθηση. Τη σκυτάλη θα πάρει έπειτα το σχολείο. Πρέπει να την πάρει για να μη σταματήσει ο αγώνας στη μέση. Ένας δάσκαλος-πρότυπο μπορεί με ανοικτές συζητήσεις να στοχεύσει στη λειτουργία της τάξης ως ομάδας. Μπορεί και αυτός να χτίζει σχέσεις εμπιστοσύνης, να ενθαρρύνει τη συλλογική λήψη αποφάσεων και την καλλιέργεια του σεβασμού. Οι αυταρχικές και απόλυτες συμπεριφορές ανοίγουν την πόρτα για το μελλοντικό θύμα και τον θύτη. Η βία, που παραμονεύει παντού, στην οικογένεια, στο σχολείο, στo διαδίκτυο, στην τηλεόραση και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γίνεται κομμάτι μας και τη συνηθίζουμε. Εθιζόμαστε στο άσχημο και χάνουμε το όμορφο στις σχέσεις των ανθρώπων. Δεν θα ήθελα, ωστόσο, να κλείσω με το άσχημο. Θα κλείσω αναφερόμενος στον Claude Steiner, ο οποίος μίλησε για τη σημασία που έχουν τα «χάδια» (strokes) στη ζωή μας, προκειμένου να έχουμε μια ανοικτή καρδιά και να γίνουμε εγγράμματοι συναισθηματικά. Μίλησε για χάδια σωματικά, όπως μια χειραψία ή μια αγκαλιά, για χάδια λεκτικά, έναν έπαινο ή ένα «σ’ αγαπώ», και για χάδια έμπρακτα, όπως η ποιοτική ενασχόληση με το παιδί. Πόσο συχνά άραγε δίνουμε αυτά τα χάδια; Πόσο συχνά άραγε τα λαμβάνουμε; Ας ξεκινήσουμε από τώρα αυτή τη συναισθηματική ανταλλακτική οικονομία. Ίσως έτσι, κάπου, κάπως, κάποτε, να μη μιλάμε για τη μία ημέρα κατά τις βίας αλλά για τις 365 ημέρες του ανθρώπου…» Τριαντάφυλλος Τριανταφυλλάκος
Παιδοψυχολόγος Ειδικευμένος στο μοντεσσοριανό σύστημα εκπαίδευσης Comments are closed.
|
ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ This section will not be visible in live published website. Below are your current settings: Current Number Of Columns are = 2 Expand Posts Area = Gap/Space Between Posts = 10px Blog Post Style = card Use of custom card colors instead of default colors = Blog Post Card Background Color = current color Blog Post Card Shadow Color = current color Blog Post Card Border Color = current color Publish the website and visit your blog page to see the results Archives
July 2024
|
Αλκίφρονος 3 - Κάτω Πετράλωνα
Αθήνα Τ.Κ. : 11835
[email protected]
[email protected]
www.theathinaiart.com
Όροι χρήσης: Με βάση το Ν. 2121/93 περί μη αναδημοσιεύσιμου μέρους ή όλου του κειμένου
χωρίς άδεια του υπογράφοντος