ΜΕΤΑΞΙ ΣΤΙΣ ΣΤΑΧΤΕΣ

της Μαρίας  Σούμπερτ

Πώς μπορείς να μιλήσεις σε ένα παιδί και έναν έφηβο για τα τρομερά εκείνα χρόνια; Όταν άνθρωποι ανεξαρτήτου ηλικίας, βάση συγκεκριμένων στοχοποιημένων χαρακτηριστικών, κρίθηκαν κατώτεροι των ανθρώπων και καταδικάστηκαν είτε σε άμεση εξόντωση, είτε σε σταδιακή λιμοκτονία και εξαντλητική εργασία; Πώς μπορείς να μιλήσεις σε ένα παιδί και έναν έφηβο χωρίς να χρησιμοποιήσεις εύκολες λύσεις και μελοδραματικές αφηγήσεις; Πώς μπορείς να μιλήσεις για το κυνήγι που είχαν εξαπολύσει οι Ναζί απέναντι στους Εβραίους, τους Ρομά, τους ομοφυλόφιλους και τους αντιφρονούντες; Πώς να μιλήσεις για αυτό που περιγράφεται ως ζωή στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, αλλά και την ελπίδα που γεννιέται στα πιο απίθανα μέρη;
           
Μιλώντας φυσικά για οτιδήποτε άλλο εκτός από όλα τα παραπάνω. 

Τουλάχιστον αυτό κάνει η Lucy Adlington στην «Κόκκινη μεταξωτή κορδέλα», όπου τοποθετεί την ηρωίδα της, την Έλλα σε ένα περίεργο μέρος που μοιάζει με φυλακή, αλλά κανείς δεν καταλαβαίνει στην αρχή τι είναι. Και μάλιστα δεν έχει σημασία το μέρος στο οποίο μας τοποθετεί η αφήγηση, όσο η ανάγκη της Έλλα να γίνει εργάτρια στο Ατελιέ Υψηλής Ραπτικής. Υποψήφια ράφτρα λοιπόν και κοπτοραπτού. Που απ’ ότι μαθαίνω είναι και πολύ δύσκολη ειδίκευση. Η Έλλα θα συναντήσει λοιπόν την Ρόουζ. Και όλες τις εργάτριες του Ατελιέ.
           
Τα δυο κορίτσια θα βρουν τα κοινά πατήματα που θα τις φέρουν κοντά. Η ανάγκη για επιβίωση είναι το σημαντικότερο από αυτά. Και ο δικός τους τρόπος να αντιμετωπίζουν την ζοφερή πραγματικότητα. Η Ρόουζ λέει παραμύθια και ιστορίες. Η Έλλα σκληραίνει κάθε μέρα και περισσότερο και μόνο η επαφή της με την Ρόουζ την αποτρέπει από την απανθρωποποίηση.
           
​Α, ναι, το μέρος στο οποίο τις συναντούμε είναι το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Όπου στο Πολυκατάστημα βρίσκουν τα πάντα –φυσικά από τα υπάρχοντα των ανθρώπων που καταφθάνουν καθημερινά. Δέκα χιλιάδες αφίξεις την ημέρα. Και τα φουγάρα να μην σταματούν να ξερνούν στάχτη. Πώς μιλάς σε ένα παιδί για αυτό; Για τα παιδιά με τις ριγέ φορεσιές, που λιμοκτονούσαν κάθε μέρα όλο και περισσότερο μέχρι να φτάσει η στιγμή που θα πέσουν απλώς από την εξάντληση και δεν θα ξανασηκωθούν; Πώς μιλάς για την καθημερινότητα των εφήβων που δεν ήξεραν ποια μέρα θα είναι το δικό τους γραφτό να καταλήξουν στάχτη στα φουγάρα; Για τις γυναίκες που κλαίνε τα μωρά τους και τους άντρες που έχασαν μέσα σε μια στιγμή οικογένειες ολόκληρες;
           
Μιλάς για αυτό χωρίς να μιλάς. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη περιγραφή του τόπου, των περιχώρων, των καταστάσεων. Οι σχέσεις σκιαγραφούνται από μόνες τους. Η σκληρή Μάρτα, η τρομακτική Γκέρντερ, η βάναυση Κάρλα, πρόσωπα που έχουν αλλοτριωθεί από τον Πόλεμο και το μίσος, που οφείλουν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά, απέναντι στην οποία στέκονται με αμφιθυμία. Η Φρουρός Κάρλα για παράδειγμα –πόσο της αρέσουν τα ρούχα που της φτιάχνει η Έλλα, πόσο εύκολα της στέλνει δωράκια και πόσο εύκολα θα την γρονθοκοπήσει όταν έρθει εκείνη η ώρα. Ήρωες που εκπλήττουν συνεχώς όχι μόνο τον αναγνώστη, αλλά και τους εαυτούς τους σε ένα γκρίζο τόπο που έχει γεύση στάχτης. Ήρωες που συχνά μοιάζει να μην μπορούν να κατανοήσουν τον λόγο για τον οποίο βρίσκονται σε εκείνο το φρικαλέο μέρος.
           
Και μια κόκκινη μεταξωτή κορδέλα που συμβολίζει την ελπίδα.
           
​Αν το βιβλίο είχε υπότιτλο, θα μπορούσε να είναι «Πώς τα ρούχα και τα υφάσματα μπορούν να κρατήσουν ζωντανή την ελπίδα για ζωή».
 
Lucy Adlington
Κόκκινη μεταξωτή κορδέλα
Μετάφραση: Αργυρώ Πιπίνη
Εκδόσεις Διόπτρα
ISBN: 978-960-605-616-1
Τιμή: 13.30€
Ηλικία: 12+

​