ΚΑΛΛΙΕΡΓΩΝΤΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

της Μαρίας Σούμπερτ

Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει έναν εθελοντή;
           
Είναι το αντικείμενο του εθελοντισμού; Είναι η πολιτική και κοινωνική του κατεύθυνση; Είναι η εκπαίδευση που έχει λάβει και τα ερεθίσματα που τον έχουν καθορίσει από παιδί; Είναι διαφορετικό να είσαι εθελοντής σε καταυλισμό προσφύγων και διαφορετικό να είσαι εθελοντής αιμοδότης; Απαντήστε ειλικρινά. Βαθιά μέσα μας κάνουμε τον διαχωρισμό. Ο εθελοντής στον τομέα του προσφυγικού είναι ενδεχομένως αλληλέγγυος, εναλλακτικός και πολύ πιθανά αριστερός. Ο εθελοντής αιμοδότης είναι καλός οικογενειάρχης, χωρίς πολιτικό στίγμα, με θρησκευτική πίστη. Σοβαρά, αυτό δε σκεφτήκατε;
           
Αν είναι έτσι, μπορεί να γίνει εθελοντής αιμοδότης εκείνος ο τύπος με τα μούσια και τα τατού; Εκείνη με τα πολλά σκουλαρίκια και το πράσινο μαλλί; Και ποιος επιτέλους ορίζει αυτά τα στερεότυπα; 

Η αλήθεια είναι πως γύρω από την έννοια της εθελοντικής αιμοδοσίας κυκλοφορεί ένας μύθος. Ένας μύθος που καλλιεργείται πολλά χρόνια τώρα και δεν έχει μπει κανείς στον κόπο να τον αλλάξει. Πως αν δώσεις τώρα αίμα σε έναν σύλλογο, μπορείς να διεκδικήσεις το αίμα σου σε πέντε μήνες. Πως αν κινδυνεύει ένα αγαπημένο πρόσωπο, πας να δώσεις αίμα και δεν λες πολλά πολλά, οφείλεις να βγάλεις έναν ασκό.
           
Η αλήθεια επίσης είναι πως ίσως λόγω ηλικίας τα παιδιά δεν γίνονταν μέχρι στιγμής ενεργά μέλη αυτής της διαδικασίας. Μπορούμε όμως να απομονώνουμε από αυτή τη διαδικασία τους αυριανούς ενήλικες; Προφανώς δεν μπορούμε. 

Για το λόγο αυτό από το 2017 το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας διοργανώνει και συντονίζει εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου. Την περίοδο 2017-2018 απευθύνθηκε στις παιδαγωγικές ανάγκες μαθητών της Ε’ και Στ’ τάξης Δημοτικού και Α’ και Β’ τάξης Γυμνασίου με τα εκπαιδευτικά προγράμματα «Το ταξίδι της Έμμα» και «Το λευκό βανάκι», όπου οι μαθητές εξοικειώθηκαν κυρίως με την λειτουργία του αίματος, αλλά και ξεναγήσεις τόσο σε ένα βαν αιμοδοσίας, όσο και στα εργαστήρια μοριακού ελέγχου του ΕΚΕΑ.

Φέτος (Νοέμβριος 2018-Ιούνιος 2019), τα προγράμματα έχουν μετεξελιχθεί σε ψυχοεκπαιδευτικά και δεν απευθύνονται μόνο στη γνώση, αλλά και στην εμπειρία. H παρατήρηση πως τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν γίνει άμεσοι αποδέκτες των συνεπειών που απορρέουν από την οικονομική και κοινωνική κρίση της τελευταίας δεκαετίας, οδηγεί αυτόματα στην αναγκαιότητα να δομηθούν προγράμματα που στόχο έχουν την ανάπτυξη της εμπιστοσύνης, της συνεργασίας, της κατανόησης της έννοιας του σεβασμού και του σχετίζεσθαι. Δεν νοείται άλλωστε εθελοντής που να μην διαθέτει και κατέχει τις έννοιες αυτές και διαδικασίες.

Η Πρόεδρος του Δ.Σ. του Ε.ΚΕ.Α κ. Χάρις Ματσούκα μας λέει πως «Η εθελοντική αιμοδοσία μέσα από τις εκπαιδευτικές δράσεις του ΕΚΕΑ, ταξιδεύει τους αυριανούς  αιμοδότες σε ένα διαδραστικό ταξίδι προσφοράς, δημιουργίας και συμμετοχής, με στόχο την ευαισθητοποίηση τους και την υιοθέτηση ενεργού ρόλου απέναντι σε αξίες ανθρωπιστικές κι αλληλέγγυες. Γιατί…αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα». Ο Επιστημονικός Διευθυντής του Ε.ΚΕ.Α κ. Κωνσταντίνος Σταμούλης προσθέτει πως «Το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας έχοντας ως φιλοσοφία την ανάδειξη της Εθελοντικής Αιμοδοσίας σε στάση ζωής και ανώτατη έκφραση εθελοντικής προσφοράς, οργανώνει βιωματικές εκπαιδευτικές δράσεις στο χώρο του, από το 2018, στοχεύοντας στη δημιουργία ενημερωμένων, υπεύθυνων κι αλληλέγγυων πολιτών».

Ελπίδα λοιπόν προσφέρουν τα ψυχοεκπαιδευτικά προγράμματα του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας. Ελπίδα και το όραμα μιας νέας γενιάς ενεργά σκεπτόμενων πολιτών. Τα προγράμματα «Από εμένα σε σένα» και «Club 18» απευθύνονται πλέον σε μαθητές από την Δ’ Δημοτικού μέχρι και την Γ’ Λυκείου, προκειμένου να εντάξουν άμεσα στη διαδικασία και τους εν δυνάμει αυριανούς εθελοντές αιμοδότες. Προβάλλοντας και φέτος το βίντεο που επεξηγεί την λειτουργία του αίματος και συνεχίζοντας την ξενάγηση στα εργαστήρια του μοριακού ελέγχου, τα νέα προγράμματα αξιοποιούν την ανάγκη για περισσότερο παιχνίδι όπως εκφράστηκε στα ερωτηματολόγια αξιολόγησης από την περσινή χρονιά, ο στόχος μετακινείται από το γνωσιακό στο βιωματικό επίπεδο. Στοχεύοντας στην καλλιέργεια της ταυτότητας του εθελοντή αιμοδότη, ενισχύεται η προσωπική εμπειρία των μαθητών μέσα από την ερώτηση κάθε φορά «Πώς πιστεύετε πως συνδέεται αυτό –η κάθε δράση- με την εθελοντική αιμοδοσία», αλλά και η ανάπτυξη της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας. Οι μαθητές πλέον εξερευνούν οι ίδιοι τις απαντήσεις προτού τους δοθεί η απάντηση, βιώνουν την σημασία της συνεργασίας, την ανάγκη συντονισμού, αλλά και το γεγονός πως αποτελούν μέρος μιας αλυσίδας όχι μόνο ως πιθανοί αιμοδότες ή ασθενείς, αλλά και ως κοινωνοί του μηνύματος της εθελοντικής αιμοδοσίας.  
           
Στόχος πια του Ε.ΚΕ.Α είναι η καλλιέργεια της ταυτότητας του εθελοντή αιμοδότη ήδη από τις τάξεις του δημοτικού μέχρι και την τελευταία τάξη του Λυκείου, επιδιώκοντας μέσα από το παιχνίδι και την βιωματική εμπειρία να μεταδώσει το μήνυμα του εθελοντισμού. Για τον λόγο άλλωστε αυτό, τρέχει φέτος για πρώτη φορά και το πρόγραμμα «Μεταφέροντας το μήνυμα» (Train the trainer) για εκπαιδευτικούς και συλλόγους εθελοντών. Ένα βιωματικό ψυχοεκπαιδευτικό πρόγραμμα, που απευθύνεται σε ενήλικες αυτή τη φορά και μέσα από το οποίο έχουν την δυνατότητα να ανασύρουν έννοιες που ήδη κατέχουν -γιατί καμία φορά χρειάζεται να ξαναθυμηθούμε αυτά που ήδη γνωρίζουμε- και να ανακαλύψουν νέους δημιουργικούς τρόπους ευαισθητοποίησης των νεότερων γενεών και μετάδοσης του μηνύματος σε αυτές.
 
Οι δράσεις πραγματοποιούνται κάθε Τρίτη και Πέμπτη 10.00-12.30 στο χώρο του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (Ολυμπιονίκη Χρ. Μάντικα 7, Αχαρνές) για τους μαθητές και Πέμπτη 15.00-17.00 για τους εκπαιδευτικούς και τους συλλόγους εθελοντών.

Η συμμετοχή στα εκπαιδευτικά προγράμματα είναι δωρεάν.
 
Αριθμός Έγκρισης Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων: Φ2.1/168480/Δ7
​
Πληροφορίες - Κρατήσεις: 2132146726 Γιαννουλάκη Μαρία—2132146716 Πάζιου Κωνσταντίνα (9.00-14.00 καθημερινά).