ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΑΜΕ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΧΑΝΟΥΜΕ ΠΟΤΕ

της Μαρίας Σούμπερτ

Θυμάμαι ένα μικρό κορίτσι είχε κάποτε ρωτήσει τη μαμά του που πήγε ο παππούς του. Και εκείνη του είχε απαντήσει πως είχε ανέβει στον ουρανό και είχε γίνει αστέρι. Το κορίτσι στεναχωριόταν όσο ήταν μέρα γιατί δεν φαίνονταν τα αστέρια.  

Εκείνη η μητέρα είχε βρει αυτό τον τρόπο να μιλήσει στο παιδί της για την απώλεια. Άλλοι γονείς μιλούν για αυτήν με διαφορετικούς τρόπους, επιστρατεύουν την πίστη τους –εφόσον έχουν-, φτιάχνουν ιστορίες, κορνιζάρουν φωτογραφίες. Άλλοι δεν λένε τίποτα, με την ελπίδα πως το πρόσωπο που χάθηκε απλώς θα ξεχαστεί. Ή απλώς δεν μπορούν να το αφήσουν να «φύγει» -μη μιλώντας για την απώλεια, προσπαθούν να κρατήσουν κάποιον αγαπημένο τους κοντά τους. Τότε όμως δεν βιώνουν το πένθος. Όχι μόνο αυτοί, αλλά και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς τους δεν καταλαβαίνουν τι συμβαίνει, μοιάζει σα να εγκαθίσταται ένα φάντασμα μαζί τους στο σπίτι. Αντίθετα μιλώντας για την απώλεια, εκφράζοντας τον πόνο που νιώθουν και βιώνοντάς τον, βοηθούν όλη την οικογένεια να προχωρήσει.

Αυτό μας λέει και η Έλλη, η ηρωίδα του παραμυθιού «Μέχρι τον ουρανό και πίσω». Μέσα από την ζεστή και ζωντανή εικονογράφηση της Σοφίας Τουλιάτου, που αγκαλιάζει την παιδική αθωότητα, η μικρή μας ηρωίδα αγαπάει τη γιαγιά της. Την αγαπάει όχι μονάχα επειδή είναι γιαγιά της, αλλά γιατί μοιράζεται μαζί της την ζωή της. Από το παιχνίδι, το φαγητό, το μπάνιο μέχρι τα μυστικά της. Η γιαγιά της είναι εκεί, την ακούει, την φροντίζει και την προσέχει. Και μετά αρρωσταίνει, πάει στο νοσοκομείο και… Ναι, πεθαίνει. Η συγγραφέας του παραμυθιού, ψυχολόγος και οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια Αλεξία Βερνίκου δεν θα μασήσει τα λόγια της. Και δεν χρειάζεται. Μας μιλάει απευθείας για τον πόνο της απώλειας, αλλά προσφέρει και έναν τρόπο διαχείρισής της.

Η Αλεξία Βερνίκου χτίζει την σχέση μέσα στο βιβλίο, μας κάνει μέρος αυτής της αγάπης, προτού μας μιλήσει για την απώλεια. Οι γιαγιάδες και οι παππούδες είναι μεγάλο κομμάτι της παιδικής μας ζωής. Οι περισσότεροι από εμάς μεγαλώσαμε με τους παππούδες μας, ενώ οι γονείς μας δούλευαν, ή περνούσαμε τουλάχιστον κάποια Σαββατοκύριακα μαζί τους. Η παιδική μας ηλικία είναι γεμάτη από τις πράξεις, τα λόγια και τα συναισθήματα των παππούδων μας –και στο μεγαλύτερο ποσοστό τους αυτά είναι θετικά.

Οι δυο φορές γονείς μας, αυτοί που μεγάλωσαν τους δικούς μας γονείς, μπορούν τώρα –ή θα έπρεπε τουλάχιστον- να κάνουν ένα βήμα πίσω στην ιεραρχία της οικογένειας και να απολαύσουν μια σχέση με μειωμένες ευθύνες: δεν χρειάζεται να μας μαλώνουν για όσα πρέπει να μας μαλώνουν οι γονείς μας, μπορούν να σπάνε τα όρια μερικές φορές –αυτό είναι που τους κάνει τόσο αγαπητούς στα μάτια μας. Μας αγαπούν χωρίς όρια και όρους, γιατί δεν έχουν πλέον εκείνοι την βασική ευθύνη της ανατροφής.

Δεν ξέρω αν υπάρχει σωστός και λάθος τρόπος να μιλήσει κανείς για την απώλεια. Είναι ένα τόσο δύσκολο θέμα που αφήνει τους ενήλικες πολλές φορές μετέωρους, να μην ξέρουν και οι ίδιοι πώς να την διαχειριστούν. Σκέφτομαι τότε πως το σημαντικό είναι να την αναγνωρίζουν, να την μοιράζονται και να μην την κλείνουν σε εκείνο το μικρό μαύρο κουτάκι όπου θάβουμε όσα δεν μπορούμε να διαχειριστούμε. Και εάν δυσκολεύονται ακόμα και τότε να μιλήσουν για αυτήν, τα βιβλία για παιδιά είτε πρόκειται για πιο συμβολικές γραφές είτε για πιο άμεσες, όπως το «Μέχρι τον ουρανό και πίσω» είναι πάντα μια πολύ καλή λύση.
__________________________________________________________________________________
Αλεξία Βερνίκου,
«Μέχρι τον ουρανό και πίσω»
Εικονογράφηση: Σοφία Τουλιάτου
Εκδόσεις Ίκαρος
ISBN: 978-960-572-188-6
Τιμή: €11,61
από 3 ετών