Ο θησαυρός του μεταβατικού αντικειμένου

γράφει η  Μαρία Σούμπερτ

Το τέταρτο παραμύθι της Marie Voigt κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος και για μια ακόμα φορά η συγγραφέας και εικονογράφος επιλέγει ένα θέμα που αγγίζει τις σχέσεις και τα συναισθήματα των παιδιών. Μετά το «Ένα φως για τη νύχτα», το «Ο σκύλος είναι τζαζ» και την «Κόκκινη και την πόλη», η Marie Voigt επεξεργάζεται το θέμα των σχέσεων που αναπτύσσει το παιδί με τα παιχνίδια του, αλλά και με το πρώτο εκείνο παιχνίδι, το μεταβατικό του αντικείμενο.

Για τον Donald Winnicott (2009:24) το παιχνίδι αποτελεί το «μη-εγώ» απόκτημα, την στοιχειώδη συνειδητοποίηση από τη μεριά του βρέφους ενός αντικειμένου που γίνεται για πρώτη φορά αντιληπτό ως κάτι άλλο από τον εαυτό του. Αυτό φυσικά προϋποθέτει μια ολόκληρη σχέση που χρειάζεται να έχει δομηθεί μέχρι εκείνη τη στιγμή με τη μητέρα, με την «αρκετά καλή» μητέρα όπως την ορίζει ο παιδίατρος –ψυχαναλυτής (σελ. 41), ενώ σημειώνει πως «το αντικείμενο συμβολίζει τη μετάβαση του νηπίου από μια κατάσταση όπου είναι συγχωνευμένο με τη μητέρα σε μια κατάσταση όπου σχετίζεται με τη μητέρα σαν μια ύπαρξη ξεχωριστή και έξω από αυτό» (σελ. 45).

Έτσι και ο μικρός μας ήρωας. Ο Μαξ θα κληθεί να παρουσιάσει στην τάξη του το αγαπημένο του παιχνίδι. Και ενώ το χέρι του θα πάει αυτόματα στο λούτρινο σκυλάκι που έχει από πολύ μικρός, η φθορά που έχει υποστεί το παιχνίδι του θα τον κάνει να στραφεί σε νεότερα και πιο «γυαλιστερά» παιχνίδια. Ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο, έναν ιππότη και έναν μονόκερο. Τότε μαζί με το λούτρινο ζωάκι του θα ταξιδέψει στον κόσμο της φαντασίας, θα συναντήσει τα νέα του παιχνίδια και θα ανακαλύψει πως όσα παιχνίδια κι αν έρθουν στη ζωή του, η σχέση του με εκείνο το λούτρινο σκυλί δεν θα είναι αναντικατάστατη για πάντα.

Γιατί στην ουσία, αν το καλοσκεφτούμε, το λούτρινο αυτό σκυλί με τα μπαλώματα, το κατσιασμένο τρίχωμα, το κουμπί για μάτι και μύτη, τις ραφές που έχουν ανοίξει, ίσως και την κάπως περίεργη μυρωδιά που δεν φεύγει ούτε με τα πλυσίματα πια, αντικατοπτρίζει την δική του πορεία μεγαλώματος. Το λούτρινο σκυλί του, ο Τόφι, ξεκίνησε ως αντικατάσταση της μητέρας που έφευγε από το οπτικό πεδίο του, έγινε το καταφύγιο και ο φίλος του, του προσέφερε ασφάλεια και ζεστασιά.

Οπότε ας μην ντραπεί να τον παρουσιάσει στην τάξη. Γιατί τότε θα ανακαλύψει πως τα περισσότερα παιδιά έχουν έναν δικό τους Τόφι, που ίσως λιγότερο, ίσως περισσότερο, δεν θέλουν κι εκείνα να τον αποχωριστούν.

Marie Voigt
Ο χρυσός θησαυρός, Δυο φίλοι ζουν την περιπέτεια της ζωής τους
Μετάφραση: Αντώνης Παπαθεοδούλου
Εκδόσεις Ίκαρος
ISBN: 978-960-572-337-8
Τιμή: €12,90
Ηλικία: 3+