Ο ΣΚΛΗΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

της Μαρίας Σούμπερτ

Η Εστέρ είναι εννέα χρονών στα δέκα. Δηλαδή μέσα στο graphic novel γιορτάζουμε μαζί της και τα γενέθλιά της. Έχει μια μαμά που είναι ακόμα γλυκιά –καθώς η Εστέρ δεν έχει μπει ακόμα στην εφηβεία-, έναν μπαμπά που είναι τέλειος και τον λατρεύει –γιατί το οιδιπόδειο δεν χρειάζεται να το ξεπεράσουμε ποτέ- και έναν αδερφό που είναι βλάκας –γιατί δεν μπορεί να πει κανείς ψέματα. Σε κάθε σελίδα των Ημερολογίων της ζούμε μαζί της και από μια μέρα, ένα θέμα, μια κατάσταση.

Η ζωή της γυρίζει γύρω από το σπίτι, το σχολείο και την κατασκήνωση το καλοκαίρι. Και μερικά διαλείμματα διακοπών στη γιαγιά της στη Βρετάνη. Ο κύκλος της είναι οι φίλες της, η Ευγενία που είναι πολύ πλούσια, η δεύτερη Ευγενία στη Βρετάνη που η μαμά της έχει τεράστια βυζιά και φοβάται μήπως τα κληρονομήσει και η ίδια, η Κασσάνδρα από τη Μαρτινίκα που ο μπαμπάς της την εγκατέλειψε όταν ήταν ενός γιατί δεν του άρεσε το κλίμα στο Παρίσι, και η Βιολέτα με τα μακριά μαλλιά που μάλλον είναι ψηλή και άχαρη. Έχει και αγόρια στο σχολείο της, αλλά είναι όλα βλάκες. Οργανώνουν απαγωγές κοριτσιών στα διαλείμματα, τα οποία ενώ κλαίνε για τη μοίρα τους, αποδέχονται πως πια είναι γυναίκες του απαγωγέα τους, τις φτύνουν, τις κλωτσάνε και προσπαθούν να τις χουφτώσουν. Η δασκάλα τους είναι πανάσχημη και δεν δυσκολεύονται να τη φέρουν σε δύσκολη θέση. Η κουλτούρα τους είναι αυτή της ραπ και της χιπ χοπ με την οπλολαγνεία και την βία, τα κουρέματα είναι όπως των ποδοσφαιριστών, και η συμπεριφορά μοιάζει του δρόμου –παρ’ ότι η Εστέρ πηγαίνει σε ιδιωτικό, γιατί ο μπαμπάς της φοβάται μήπως την πειράξουν τα αγόρια στο δημόσιο.  

Έχει χιούμορ. Ο σκιτσογράφος Ριάντ Σατούφ έχει πολύ χιούμορ –ένα χιούμορ μαύρο και σκοτεινό. Κατά πώς φαίνεται και η ίδια η Εστέρ έχει χιούμορ, κι ας μην της είναι πολύ ξεκάθαρο ακόμα. Ο σκιτσογράφος δεν θα «κρύψει» το λεξιλόγιο της αυλής του σχολείου που βρίθει κοσμητικών επιθέτων, θα ξεχωρίσει όμως τη θέση της Εστέρ από αυτό. Δεν της αρέσουν οι βρισιές, αν και μερικές φορές θα τις ξεστομίσει και η ίδια. Μπορεί όμως να θεωρεί χυδαίο αυτό το λεξιλόγιο, αλλά θα γίνει και η ίδια βίαιη λεκτικά απέναντι σε πιο αδύναμα παιδιά – ο βρετανός Μίτσελ που θέλει να παίξει με τα κορίτσια, μοιράζεται τα γλυκά του, φρικάρει όταν βλέπει νεκρά περιστέρια και φιλάει τον μπαμπά του πριν πάει σχολείο θεωρείται από όλους καθυστερημένος και απαίσιος. Για τα παιδιά του σχολείου πρέπει να είσαι σκληρός, άτεγκτος και να έχεις ύφος.

Η Εστέρ επίσης έχει ένα όνειρο –να γίνει διάσημη τραγουδίστρια και για αυτό κάνει όλα τα μαθήματα μιούζικαλ και την γυμναστική. Πρέπει να γίνει όμορφη γιατί η ομορφιά είναι το βασικό στοιχείο της επιτυχίας.

Με μερικές απλές φράσεις και πινελιές, ο Ριάντ Σατούφ σκιαγραφεί μια ολόκληρη κοινωνία, τις αξίες και τα πιστεύω της, μιλάει για τις σχέσεις που δεν είναι «φυσιολογικό» να αναπτύσσονται, αλλά πάνω απ’ όλα περιγράφει μια γενιά παιδιών από τα οποία απουσιάζει η ενσυναίσθηση. Παιδιά κρυμμένα και χαμένα μέσα σε i-phone και tablet, με στίχους βίας και πρότυπα επιθετικότητας στα οποία προσπαθούν να μοιάσουν. Όταν για να είσαι «cool» πρέπει να ανήκεις σε μια μειονοτική ομάδα, η οποία θα επιβληθεί μέσα από τη βία και την επιθετικότητα. Η κουλτούρα αυτή επαναλαμβάνεται και μέσα στο σπίτι της, από τον αδερφό της που πηγαίνει σε δημόσιο σχολείο –όπου τα πράγματα είναι πολύ πιο σκληρά. Παρ’ ότι ο πατέρας της –η κύρια γονεϊκή φιγούρα, καθώς η μητέρα της έχει περισσότερο δευτερεύοντα ρόλο- κάνει ότι μπορεί για να περιορίσει τις επιρροές αυτές, ακόμα και με βίαιο τρόπο μερικές φορές, δεν φαίνεται να τα καταφέρνει.
           
Η Εστέρ είναι τόσο δημοφιλής στους αναγνώστες γιατί μέσα από αυτήν βλέπουν την σκληρή πραγματικότητα για αυτό που είναι. Ο Σατούφ σατιρίζει την κουλτούρα της ραπ και της χιπ χοπ, των όπλων και της χυδαιότητας. Σατιρίζει τον κόσμο των ενηλίκων που χάνονται σε ένα ψηφιακό κόσμο, αλλά δεν επιτρέπουν στα μικρότερα παιδιά την πρόσβαση. Που ενώ βρίζουν, σοκάρονται όταν ακούνε παιδιά να βρίζουν. Εν τέλει, αυτό που πετυχαίνουν τα «Ημερολόγια της Εστέρ, ετών 10» είναι να σχολιάσουν και να σατιρίσουν μια ολόκληρη κοινωνία και την υποκρισία της. Διαβάζοντάς το, οι έφηβοι ίσως να κάνουν δεύτερες σκέψεις. Οι ενήλικες ίσως αναθεωρήσουν πολλά πράγματα για τον τρόπο που προσφέρουν αυτόν τον κόσμο στα παιδιά.
 _________________________________________________________________________________
Ριάντ Σατούφ
Τα ημερολόγια της Εστέρ
Μετάφραση: Αριάδνη Λουκάκου
ISBN: 978-960-545-075-5
Τιμή: 17,00€