ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΠΡΟΣΩΠΑ ΕΛΕΝΗ ΑΝΔΡΕΑΔΗ

Όταν το καλοκαίρι διάβασα το βιβλίο της Ελένης Ανδρέαδη «Τζάστιν Γκρέι και οι Φύλακες της Γης» άρχισα να σκέφτομαι πολύ έντονα το πώς τα παιδιά, οι μελλοντικοί ενήλικες, έχουν φωνή πολύ πιο δυνατή απ’ ότι νομίζουμε. Και πως οφείλουμε να τους δίνουμε τα ερεθίσματα εκείνα που θα τα ωθήσουν να γίνουν και ενεργοί πολίτες. Γιατί ας μην κοροϊδευόμαστε. Τα παιδιά δεν στερούνται πληροφορίας ή και πρόσβασης στην πληροφορία. Τουλάχιστον τα παιδιά του δυτικού κόσμου. Στερούνται όμως κινήτρου, προτάσεων, προσωπικής εμπλοκής. Μπορούν στο μάθημα να διδάσκονται πολλά, αν δεν βιώσουν όμως σωματικά ή και φαντασιακά μέσα από ένα λογοτεχνικό βιβλίο αυτό που συμβαίνει, αν δεν εμπνευστούν δεν θα πράξουν ποτέ και τα ίδια. 

Αυτός είναι και ο λόγος που επικοινωνήσαμε με την συγγραφέα Ελένη Ανδρεάδη, απόφοιτο του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, όπου ειδικεύτηκε στην Περιβαλλοντική Πολιτική και στα ΜΜΕ στις μεταπτυχιακές της σπουδές. Η Ελένη Ανδρεάδη έχει εργαστεί ως στρατηγικός και περιβαλλοντικός σύμβουλος σε Ελλάδα, Αμερική, Αγγλία και Γερμανία και το 2009 ίδρυσε τη ΜΚΟ Πράκτορες του Πλανήτη, με αντικείμενο τη βιωματική εκπαίδευση και δράση παιδιών για την αειφόρο ανάπτυξη. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα των Πρακτόρων του Πλανήτη υλοποιούνται σε δημόσια και ιδιωτικά δημοτικά σχολεία σε ολόκληρη τη χώρα και βραβεύτηκαν το 2013 ως προς την καινοτομία τους από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Το πρώτο βιβλίο της, Γίνε Πράκτορας του Πλανήτη, απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Βιβλίου στην κατηγορία Βιβλίου Γνώσεων 2015. Τα βιβλία της μεταφράζονται και θα κυκλοφορήσουν σε χώρες όπως η Αμερική, η Κίνα, η Τουρκία και η Αίγυπτος. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορούν τα τρία βιβλία της σειράς Πράκτορες του Πλανήτη: Γίνε Πράκτορας του Πλανήτη, Η εκδίκηση του Πουφ, Τα τέρατα των ωκεανών όπως επίσης και το βιβλίο για έφηβους: Ο Τζάστιν Γκρέι και οι φύλακες της Γης. Το νέο βιβλίο της σειράς Πράκτορες του πλανήτη: Πιράνχας στη στεριά κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο τον Δεκέμβριο του 2018.

«Για κάποιο διάστημα δεν επέτρεπα στον εαυτό μου να ονειρευτεί πως μπορεί ποτέ να εκδοθεί κάποιο βιβλίο μου. Μου φαινόταν ένα είδος ύβρις, σκέψη παράλογη και καταδικαστέα εάν ποτέ την ξεστόμιζα. Να ξοδέψει κάποιος τα χρήματα του σε δικές μου λέξεις; Εξωφρενικό!

Έτσι το πρώτο μου βιβλίο γεννήθηκε στα κρυφά. Δεν τολμούσα να το πω πουθενά. Αναδύθηκε από μια νοσταλγία για την Ελλάδα μετά από δώδεκα χρόνια στο εξωτερικό, όσο ζούσα στην Αμερική. Πήρα στο πανεπιστήμιο ένα μάθημα δημιουργικής γραφής και ένα βράδυ άρχισα να γράφω μια καλοκαιρινή ιστορία σε ένα Ελληνικό νησί. 

Έγραφα χρόνια πριν. Όχι μυθιστορήματα, αλλά εκθέσεις στο περιοδικό του σχολείου, άρθρα στην εφημερίδα του σχολείου και του Πανεπιστημίου, σκέψεις και ποιήματα στο αγαπημένο μου ημερολόγιο. Από μικρή ρουφούσα τα βιβλία. Διάβαζα γρήγορα, άπληστα, σαν να με κυνηγούσε ο χρόνος. Με μάγευε η πρόζα. Από μικρή βυθίστηκα μέσα στην μουσική της. Δεν άκουγα τον κόσμο γύρω μου όταν άνοιγα ένα βιβλίο. Ακόμα διαβάζω αχόρταγα. Ακόμα ο κόσμος σβήνει γύρω μου και χάνομαι στις σελίδες.

Το κρυφό μυθιστόρημα της Αμερικής το έστειλα σε ένα διαγωνισμό στην Αγγλία και διακρίθηκε στις μακρές λίστες. Δεν ήμουν ευχαριστημένη όμως. Το έγραψα, το έσβησα και το ξαναέγραψα επτά φορές. Πανεπιστήμιο ολόκληρο αυτές οι σελίδες για εμένα. Παιδεύτηκα, ίδρωσα, απογοητεύτηκα, χάθηκα, βρέθηκα. Το τελείωσα και έχωσα τις σελίδες βαθιά μέσα στο συρτάρι μου. 

Όταν επέστρεψα στην Ελλάδα, στον ελεύθερο μου χρόνο θέλησα να συνεισφέρω στην εκπαίδευση πάνω στα περιβαλλοντικά θέματα, το αντικείμενο των σπουδών και της εργασίας μου. Χωρίς να το πολύ-καταλάβω, σύντομα μετά από την τελευταία αλλαγή στο κρυφό μυθιστόρημα, έγραψα ένα βιβλίο για να εφαρμοστεί πιλοτικά ως περιβαλλοντικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο παλιό μου σχολείο. Δημιούργησα ένα φανταστικό κόσμο όπου τα παιδιά καλούνται να σώσουν τον πλανήτη ως μυστικοί πράκτορες γιατί οι ενήλικες έχουν αποτύχει. Οι ήρωες Ιάσωνας, Μπεν, Μαρί-Λουιζ και Ανίτα μαζί με την υπηρεσία της Περιβαλλοντοπόλ, μάθαιναν στα παιδιά για την κλιματική αλλαγή, την εξαφάνιση της βιοποικιλότητας και την πλαστική ρύπανση. Ήθελα να δημιουργήσω ένα σύμπαν όπου η περιβαλλοντική εκπαίδευση ήταν συναρπαστική και έδινε την δύναμη στα παιδιά να αλλάξουν τον κόσμο. 

Το πρόγραμμα βραβεύτηκε από το Υπουργείο Παιδείας ως προς την καινοτομία του και εξελίχτηκε στην μη-κερδοσκοπική οργάνωση Πράκτορες του Πλανήτη, που υλοποιεί ετησίως προγράμματα με πάνω από 10,000 παιδιά σε όλη την χώρα. Ίσως επειδή αισθανόμουν ότι υπηρετούσα κάτι μεγαλύτερο από εμένα – την σημασία του να προστατεύσουμε τον πλανήτη μας στα λιγοστά χρόνια που απομένουν προτού οι επιπτώσεις να είναι απρόβλεπτες και μη αντιστρέψιμες – και άρεσε το πρόγραμμα στα παιδιά πολύ, να έστειλα το κείμενο στο Μεταίχμιο με την ελπίδα να εκδοθεί. Το βιβλίο έγινε σειρά και στις αρχές Δεκεμβρίου κυκλοφορεί το τέταρτο τεύχος «Πράκτορες του Πλανήτη: Πιράνχας στην Στεριά» με θέμα την εξαφάνιση της βιοποικιλότητας. Τα βιβλία κυκλοφορούν σύντομα και στην Αμερική, Κίνα, Τουρκία και Μέση Ανατολή. 

Στο μεσοδιάστημα έγραψα σενάρια, αλλά και ένα ακόμα βιβλίο που απευθύνεται σε μεγαλύτερες ηλικίες παιδιών-εφήβων, με το όνομα «Τζάστιν Γκρέι και οι Φύλακες της Γης». Τέσσερα παιδιά ταξιδεύουν στις άκρες του κόσμου για να σταματήσουν την κλιματική αλλαγή.  Εξωφρενικό; Σίγουρα, όπως και οι περισσότερες ιστορίες μου.

Όταν περνάω από βιβλιοπωλεία και βλέπω τα βιβλία μου στα ράφια, όταν συζητώ με αναγνώστες ή πηγαίνω σε σχολεία, συχνά ακόμα σκέφτομαι αυτή την λέξη. Εξωφρενικό. Πόσο εξωφρενικό αλήθεια είναι αυτό που ζω, και όμορφο. Με γεμίζει ευγνωμοσύνη η τιμή που μου κάνουν οι αναγνώστες όταν βρίσκουν χρόνο να ταξιδέψουν με τις λέξεις μου. 
Ελπίζω να επιτρέψουν και αυτοί στον εαυτό τους να ονειρευτεί κάποια μέρα κάτι εξωφρενικό. Μακάρι να το σκέφτονται ήδη».