ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΜΙΑΣ ΣΧΕΣΗΣ

της Γεωργίας Τσούρου

Έρημε, Γκράχαμ Γκρην. Ερωτεύτηκες, ανυψώθηκες, κατέρρευσες και έγραψες την ιστορία σου. Κι η κατάρα σου δεν ήταν άλλη από αυτή της επιτυχίας, που σημαίνει ότι το αριστούργημά σου, αντί να το κρύβουν νεαρές σε έξαψη μέσα στην τσάντα τους και να του ρίχνουν κλεφτές ματιές στο λεωφορείο, αντί να τσαλακώνουν τις σελίδες του αγόρια που το βράδυ θα απαγγείλουν τις πιο ερωτικές παραγράφους του σαν ποίημα στις αγαπημένες τους,  θα το διδάσκουν στα πανεπιστήμια γηραιοί προφέσορες με γυαλιά και πιτυρίδα.

Ποτέ δεν θα μου φύγει από το μυαλό η πεποίθηση ότι τα καλύτερα βιβλία βασίζονται έστω και αμυδρά σε αληθινές ιστορίες. Ό,τι και να γράφει, όποιος και να έγραψε ποτέ, αν καταφέρνει να αγγίξει τον άγνωστο αναγνώστη είναι επειδή εξιστορεί τον πόνο του, ακόμα κι αν αλλάζει ονόματα και καταστάσεις. Το μεγαλείο του συγγραφέα δεν έγκειται στην δημιουργία εκ του μηδενός, αλλά στο μασκάρεμα. Μου έτυχε το άλφα και σου σερβίρω το άλφα συν χ. Με όρισε το βήτα αλλά θα σου εξιστορήσω το βήτα συν ψ. Όλα αυτά περνούν από το μυαλό μου κάθε φορά που διαβάζω «Το Τέλος μιας Σχέσης». Έρημε, Γκράχαμ Γκρην. Ολόκληρος συγγραφέας, άνδρας του κόσμου,μια τέτοια πένα στα δάχτυλά σου, και μια Σάρα σου έβαλε τα γυαλιά.

Δύο χρόνια αφότου η Σάρα εγκαταλείπει τον συγγραφέα (στο βιβλίο τον λένε Μόρις), εκείνος προσλαμβάνει έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ να την παρακολουθήσει. Η σχέση τους είχε ξεκινήσει μέσα στις φλόγες του Β’ παγκόσμιου πολέμου και είχε κρατήσει μήνες . Ο Μόρις έμαθε στην Σάρα πως να κρύβει τις ερωτικές της κραυγές από τον σύζυγο που ανύποπτος την καλούσε από τον πρώτο όροφο και η Σάρα αποπειράθηκε να μάθει στον μισάνθρωπο Μόρις πώς να ανέχεται τις ανθρώπινες αδυναμίες. Ύστερα η Σάρα τον εγκατέλειψε χωρίς καμία εξήγηση, εν μέσω βομβαρδισμού, και η σχέση τους έφτασε στο τέλος της. Έως ότου ο Μόρις ένα βράδυ υπό βροχή συναντά τον παλαιό του αντίζηλο, τον σύζυγο της Σάρα, ο οποίος του εξομολογείται το φόβο πως η γυναίκα του βλέπει κάποιον πίσω από την πλάτη του. Η ζήλια σαν φάντασμα διαπερνά την ασθενική φιγούρα του συζύγου και καταλαμβάνει τον Μόρις, ο οποίος ούτε έχει καταλάβει γιατί η σχέση του έλαβε τέλος, ούτε έχει σταματήσει να αγαπά την Σάρα. Έτσι, αποφασίζει να ανακαλύψει την αλήθεια ο ίδιος, δήθεν για λογαριασμό του ράθυμου συζύγου.

Ειλικρινά, τέτοιες ιστορίες και να θες να τις σκεφτείς μόνος σου, πρέπει να είναι αδύνατον. Δεν χρειάζεται να είσαι ερωτευμένος ή προδομένος για να απολαύσεις το «Το Τέλος μιας Σχέσης», το μόνο που χρειάζεται είναι να αγαπάς τα βιβλία και να διαθέτεις περιέργεια για τα ανθρώπινα κίνητρα. «Το Τέλος μιας Σχέσης» είναι ένα πολύ παλιό βιβλίο (1η έκδοση το 1951) που έγινε κλασσικό, αλλά είναι γεμάτο με ερωτήματα που μένουν αναπάντητα ακόμα και σήμερα που έχουμε διαβάσει, έχουμε ακούσει και έχουμε δει τα πάντα. Τελειώνει η αγάπη αν δεν είσαι εδώ; Πόσα είδη αγάπης υπάρχουν και ποιο είναι το ανώτερο; Πότε αρχίζει η απιστία και πόση πίστη σε πόσα είδωλα μπορεί να αντέξει ένας άνθρωπος; Είμαστε υπεύθυνοι για την ευτυχία των άλλων ή ο καθένας για τον εαυτό του;

Δύσκολα μιλάς για το «Τέλος μιας σχέσης» χωρίς να αναφερθείς και στην μεταφορά του στον κινηματογράφο. Έγινε ταινία δύο φορές, μία το 1955 σε σκηνοθεσία του Edward Dmytryk, με την Deborah Kerr και τον Van Johnson και μια το 1999 σε σκηνοθεσία του Neil Jordan με την Julianne Moore και τον ανεπανάληπτο Ralph Fiennes. Της δεύτερης ταινίας η συγκλονιστική μουσική του Michael Nyman κυκλοφορεί μάλιστα σε cd το οποίο τυχαίνει να είναι το ιδανικό background για την ανάγνωση του βιβλίου. Αναζητείστε τις ταινίες, αλλά διαβάστε πρώτα το βιβλίο πριν δείτε κάποια από αυτές, ώστε να μην στερήσετε από τον εαυτό σας την απόλαυση του να γυρνάς όλο λαχτάρα τις σελίδες για να μάθεις την αλήθεια. Δώστε σε αυτούς τους γηραιούς εραστές του προηγούμενου αιώνα την ευκαιρία να ξαναζήσουν το τέλος της σχέσης τους από την αρχή, σε όλο του το μεγαλείο, όπως πριν γίνουν διάσημοι και τους περιλάβουν σκηνοθέτες, καθηγητές και βαριεστημένοι φοιτητές φιλολογίας σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.
_________________________________________________________________________________  Το τέλος μιας σχέσης
μετάφραση: Τρισεύγενη Παπαϊωάννου
εκδόσεις Μεταίχμιο, 2009
ISBN 978-960-455-619-9