Δημιουργοί «εναντίον» τραγουδιστών!

γράφει ο Alex Ηλιάδης

Το 1974, η Dolly Parton, ήταν στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Μουσικής και όχι μόνο. Το κομμάτια της Jolene και I Will Always Love You, της έδωσαν δύο διαδοχικά Νο.1 hits στην Αμερική και η country star, ξεκίνησε να «μπαίνει στο ραντάρ» του mainstream κοινού. 

Τότε, ήταν που επικοινώνησε μαζί της ο Elvis Presley, ζητώντας της να κάνει το δικό του cover, για το I Will Always Love You. «Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο με ενθουσιάζει αυτό. Είναι ό,τι σημαντικότερο μου συνέβη ως τραγουδοποιός», είχε απαντήσει τότε η Parton.

Γιατί δεν ακούσαμε λοιπόν ποτέ την εκδοχή του, θα αναρωτιέστε. Γιατί όπως έχω πει πολλές φορές, όσα καλά έκανε για τον Βασιλιά, o manager του Συνταγματάρχης Tom Parker, αλλά τόσα έκανε σκεπτόμενος πονηρά. Άλλωστε, άποψή μου, δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τίποτα άλλο, παρά μόνο για το συμφέρον του ίδιου και όχι για το θεόσταλτο ταλέντο του Elvis. Αυτό άλλωστε οδήγησε τον τελευταίο να ζει σε ένα χρυσό μεν, κλουβί δε, που οδήγησε σε όλες τις λάθος επιλογές του, που με τη σειρά τους, οδήγησαν στην τόσο σύντομη «φυγή» του. Αυτό όμως είναι μία άλλη κουβέντα.
​
Η Dolly Parton, αποκάλυψε πρόσφατα σε podcast, ότι λίγες ώρες πριν ο Βασιλιάς μπει στο στούντιο να ηχογραφήσει, της τηλεφώνησε ο manager του και της είπε, πως η ηχογράφηση δεν θα γινόταν, αν ο πελάτης του δεν έπαιρνε το 50% των δικαιωμάτων. «Απάντησα ότι δεν θα γίνει κάτι τέτοιο, διότι θέλω κάτι να μείνει στην οικογένεια μου. “Δεν θα γίνει λοιπόν”, μου είπε, αφήνοντάς με να κλαίω όλο το βράδυ».

Αρκετά χρόνια μετά, το 1992, η Whitney Houston κυκλοφόρησε την δική της εκδοχή του I Will Always Love You, για το soundtrack της ταινίας Bodyguard. Τα δικαιώματα ανήκαν ακόμα στην Dolly Parton, η οποία μετά την ασύλληπτη επιτυχία που είχε γνωρίσει το cover, είχε δηλώσει κυνικά, αναφερόμενη στο συμβάν με τον Presley, πως «έβγαλα αρκετά χρήματα, ώστε να αγοράσω την Graceland (σ.σ. έπαυλη του Elvis, που σήμερα ανήκει στην κόρη του Lisa Marie), στην περίπτωση που θα ήθελα».

Η Parton δεν ήταν η μόνη που είχε διαφωνίες με τον Parker. Οι Jerry Leiber και Mike Stoller, οι οποίοι έγραψαν δεκάδες επιτυχίες του Elvis, (πχ. Hound Dog, Jailhouse Rock), είχαν αρχικά συμφωνήσει να πάρουν ένα ποσοστό από τα έργα τους, που θα τραγουδούσε ο Elvis. Σκέφτηκαν, πολύ λογικά, ότι καλύτερα να δωρίσουν το 50% ενός κομματιού που θα γινόταν σίγουρα ανάρπαστο λόγω εκείνου που θα το ερμήνευε, παρά να κρατούσαν το 100%, να το τραγουδούσε κάποιος άσημος και να μην ακουγόταν ποτέ.

Η υπομονή τους όμως εξαντλήθηκε, όταν στα 60s, έχοντας μία αρχική συμφωνία να γράψουν τραγούδια για μία επερχόμενη ταινία του Βασιλιά, ο συνταγματάρχης τους έστειλε μόνο την τελευταία σελίδα του συμβολαίου ώστε να υπογράψουν. Οι άνθρωποι θεώρησαν ότι αυτό έγινε από λάθος και κάλεσαν στο γραφείο του Parker να ζητήσουν εξηγήσεις. Τα όσα ειπώθηκαν, δεν μπορούν να γραφτούν εδώ, αλλά κρατήστε ως γεγονός ότι δεν συνεργάστηκαν ποτέ ξανά με τον Elvis.

Μπορεί να σκέφτεστε ότι αυτά γινόντουσαν στα 60s, αλλά οι πρακτικές που ξεκίνησε ο συνταγματάρχης Parker εξακολουθούν να υφίστανται έως σήμερα. Στην πραγματικότητα, η πίεση στους δημιουργούς να παραδώσουν τα τραγούδια τους χωρίς πολλές απαιτήσεις, έχει γίνει τόσο κοινή, που μία ομάδα ανθρώπων που έχουν βάλει την υπογραφή τους στα πιο αναγνωρίσιμα hit των τελευταίων ετών, αποφάσισαν να σπάσουν την σιωπή τους και να απαιτήσουν ό,τι καλύτερο μπορούν.

Η ομάδα ονομάστηκε «The Pact» και η πρώτη τους «εμφάνιση» έγινε μέσω μίας ανοιχτής επιστολής τον περασμένο μήνα, μέσω της οποίας δεσμεύτηκαν να σταματήσουν να δίνουν οποιοδήποτε κομμάτι του έργου τους, χωρίς να υπάρχει ουσιαστική αποζημίωση.

Όλα ξεκίνησαν από την Emily Warren, η οποία κουράστηκε να δέχεται συνεχώς εκβιασμούς, ώστε να μειώνει, σχεδόν στο μηδέν, οποιαδήποτε απαίτησή της. Ταυτόχρονα, μάθαινε πως το ίδιο συμβαίνει και σε άλλους ανθρώπους της ίδιας δουλειάς: «Σκεφτόμουν πως δεν γίνεται να μου μιλούν έτσι άνθρωποι στους οποίους δίνω τα τραγούδια μου. Έχει καταστεί απαράδεκτο. Έχουμε φτάσει σε σημείο, αξιόλογοι συνάδελφοί μου, να οδηγούν Uber για να ζήσουν. Ας σταματήσει ο οποιοσδήποτε να έχει απαιτήσεις για κομμάτια που δεν έγραψε», δήλωσε η δημιουργός του Don’t Start Now της Dua Lipa, κομμάτι για το οποίο προτάθηκε για Grammy. Εξήγησε περεταίρω, πως συνήθως οι τραγουδιστές, ζητούν να συμπεριληφθεί το όνομα τους ως co-writer, ζητώντας 1% - 20%, με το επικρατέστερο ποσοστό να είναι 15%. Όσοι δημιουργοί ενίστανται σε αυτά τα αιτήματα, απειλούνται πως το κομμάτι τους δε θα χρησιμοποιηθεί, ή ότι θα μπει σε κάποιο άλμπουμ και δεν θα κυκλοφορήσει σαν single, γεγονός που μειώνει αισθητά, τις πιθανότητές τους για οποιοδήποτε κέρδος.

«Δυστυχώς, έχουμε “ρυθμιστεί” να θεωρούμε ότι αν κάνουμε πίσω κάποιος άλλος θα πάρει τη θέση μας», λέει η Tayla Parx, άλλο μέλος του Pact, που έχει βάλει την υπογραφή της, σε μεγάλα hits της Ariana Grande και των Panic At The Disco! «99 στις 100 φορές, οι τραγουδιστές απαιτούν να μοιραστούμε τα κέρδη των κομματιών. Κάποτε κάτι τέτοιο ήταν αδιανόητο να συμβεί. Πολύ σπάνιο. Ίσως ήταν αποδεκτό να το ζητάει ένας superstar, αλλά τώρα ακόμα και πρωτοεμφανιζόμενοι έρχονται και το απαιτούν».

Άποψη για το θέμα, εξέφρασε και ο Justin Tranter, που έχει συμμετάσχει σε επιτυχίες των Selena Gomez, Britney Spears, Jonas Brothers και Lady Gaga. Η ιστορία που είπε, συνέβη στην αρχή της καριέρας του, όταν ο ίδιος και η συνθέτρια, δημιούργησαν το βασικό στίχο και τη μελωδική γραμμή ενός τραγουδιού, αλλά όταν ήρθε η ώρα για τα credits, ξεχάστηκαν: «Το έγραψα μόνος μου, κλεισμένος στο υπνοδωμάτιό μου, σε σπίτι που μοιραζόμουν με έξι άτομα, γιατί ήμουν απένταρος. Όταν ήρθε η ώρα να διαπραγματευτούμε την πληρωμή μας, πήραμε τα λιγότερα από όλους. Όσο κι αν παλέψαμε, δεν άλλαξε τίποτα. Δεν έχουμε διαπραγματευτική δύναμη. Το ζήτημα είναι υλικοτεχνικό. Αν δεν υπάρχει τραγουδιστής, το κομμάτι δεν θα βγει ποτέ. Αν δεν υπάρχει παραγωγός, η δισκογραφική δεν πρόκειται ποτέ να πάρει υλικό. Είναι τρομερό ότι τελικώς πιεζόμαστε εμείς να οπισθοχωρήσουμε από τα δικαιώματά μας, αν σκεφτεί κανείς ότι χωρίς εμάς δε θα υπήρχε εξαρχής τραγούδι».

Ο Tranter, συμφωνεί με τους υπόλοιπους ανθρώπους του “συνδικάτου”, ότι πολλοί από τους μεγάλους καλλιτέχνες, συμβάλλουν πραγματικά στη συγγραφή. Ακόμα κι αν δεν το κάνουν όμως, δεν διαφωνούν απολύτως με το να συμπεριλαμβάνεται το όνομά τους στη δημιουργία. Ζητούν όμως, ουσιαστικά ανταλλάγματα.
​
«Το θέμα είναι να μπορούμε να διαπραγματευτούμε μία εξαρχής αμοιβή, ή ένα bonus στην περίπτωση που κάποιο κομμάτι στο οποίο είχαμε εμπλοκή πετύχει ένα milestone, πχ. 10 εκατομμύρια streams», εξηγεί ο Warren. «Μια άλλη επιλογή, θα μπορούσε να είναι να παίρνουμε ένα μερίδιο από τις εισπράξεις ενός κομματιού είτε σε φυσική πώληση είτε σε downloads. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να τα βρούμε στη μέση. Είναι στο χέρι του καθένα μας να διαπραγματευτεί».

Από το ξεκίνημα αυτής της πρωτοβουλίας, πάνω από 1.000 άνθρωποι έχουν «υπογράψει» την ανοιχτή επιστολή και ανάμεσά τους, βρίσκονται αρκετοί τραγουδιστές και manager. Ανάμεσά τους, ο Sam Harris των X Ambassadors, ο οποίος παραδέχτηκε ένα παλαιότερο λάθος του: «Έχει τύχει να ζητήσω ποσοστά δημιουργού, από κομμάτια τα οποία δεν έγραψα. Τότε δε σκεφτόμουν, “τι θα γίνει με τους ανθρώπους που όντως έγραψαν το κομμάτι και πώς θα νιώθουν με αυτό”. Δεν ήμουν δίκαιος. Κάποιες φορές, αυτή η δουλειά μπορεί να γίνει σκληρή κι όσο δεν προσέχουμε και δεν σεβόμαστε ο ένας τον άλλον, θα συνεχίσει να είναι», δήλωσε σε video του στο Instagram.

Η επιλογή τους δε, να μην ονομάζουν τους καλλιτέχνες, είναι σκόπιμη ώστε να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις, διότι δεν είναι αυτός ο στόχος. Άλλωστε, σύμφωνα με τον Parx, πολλές φορές οι τραγουδιστές δεν γνωρίζουν ότι παίρνουν χρήματα από τους συνεργάτες τους: «Οι περισσότεροι καλλιτέχνες δεν καταλαβαίνουν συνολικά την λειτουργία της μουσικής βιομηχανίας. Όταν λοιπόν ο manager ή η δισκογραφική, τους λένε να κάνουν κάτι που είναι στην πραγματικότητα λάθος, το κάνουν, χωρίς να το ξέρουν».

Στόχος είναι να ενωθούν όσοι άνθρωποι εργάζονται στη μουσική βιομηχανία, ώστε να απαλλαγούν από τις κακές πρακτικές της και τα πρώτα σημάδια, είναι ενθαρρυντικά.

Στόχος δεν είναι τα περισσότερα χρήματα, σύμφωνα με τον Tranter: «Η ζωή μου είναι υπέροχη. Δούλεψα σκληρά, είχα την τύχη με το μέρος μου σε σημαντικές στιγμές και κατάφερα να αφήσω βγάλω από τη μέση οποιαδήποτε πιθανότητα εκμετάλλευσης. Ζω τη ζωή που πάντα ήθελα, κάνοντας αυτό που πάντα ονειρευόμουν».
​
Ο Warren, πάει τον συλλογισμό ένα βήμα παραπέρα: «Όταν ένας δημιουργός κάθεται να γράψει, είναι ικανός να κάνει οτιδήποτε, ώστε το κομμάτι του να βρει το δρόμο για το ραδιόφωνο, αδιαφορώντας για το επίπεδο αυτού που γράφει. Αυτή είναι η μόνη του πιθανότητα να βγάλει χρήματα. Αν δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε οι άνθρωποι αυτοί να μην αγχώνονται για τις στοιχειώδεις ανάγκες τους, παρά μόνο για το τελικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, θεωρώ ότι θα υπάρξει μία μουσική αναγέννηση. Θα αλλάξουν τα πάντα».