Η ΠΡΩΤΑΠΡΙΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ ΚΑΙ ΜΑΣ ΚΛΕΙΝΕΙ ΤΟ ΜΑΤΙ!

του Χρήστου Σούτου

Πρώτη μέρα του Απριλίου σήμερα. Ο τέταρτος μήνας του χρόνου, ο μήνας που γιορτάζεται, τις περισσότερες φορές, το Άγιο Πάσχα ξεκινά με ένα έθιμο που οι ρίζες του χάνονται στο πέρασμα των αιώνων. Το όνομα του έχει λατινική προέλευση και δηλώνει ουσιαστικά το "άνοιγμα του καιρού", τον ερχομό της Άνοιξης. Είναι από τους πιο πολυτραγουδισμένους μήνες, αφού δεν είναι λίγοι οι ποιητές που του αφιέρωσαν έργα τους. Η ελληνική παράδοση τον αναφέρει και ως "Λαμπριάτη", όνομα που αφορά την μεγάλη θρησκευτική εορτή που γιορτάζεται κατά τη διάρκεια του. Έχει επίσης και το όνομα "Γρίλλης", που το οφείλει στις οικογενειακές γκρίνιες που ξεκινούσαν αυτή την περίοδο όταν και τελείωναν τα αποθέματα της προηγούμενης συγκομιδής.

Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι οι μήνες της μεγάλης ανθοφορίας γι΄αυτό και στην ελληνική λαογραφική παράδοση αναφέρονται συχνά ως "Απριλομάης" . Ο Απρίλης με τα λούλουδα και ο Μάης με τα ρόδα λέει ο σοφός λαός μας. Ο μήνας που διανύουμε είναι εξαιρετικά σημαντικός και για την γεωργία. Οι αγρότες περιμένουν με ανυπομονησία τις βροχές του. Λένε μάλιστα χαρακτηριστικά : "Αν κάνει ο Μάρτης δύο νερά και ο Απρίλης ένα, χαρά σε εκείνο τον ζευγά που΄χει πολλά σπαρμένα" . Πάμε όμως τώρα και στα της Πρωταπριλιάς.

Πρόκειται για ένα πανευρωπαϊκό έθιμο. Οι ρίζες του χάνονται στα βάθη των αιώνων. Ο μήνας λοιπόν ξεκινά με ...ένα ψέμα. Στην χώρα μας το έθιμο ήρθε, μάλλον, την εποχή των Σταυροφοριών. Εμπνευστές του θεωρούνται οι αρχαίοι Κέλτες, οι οποίοι συνήθιζαν να πηγαίνουν αυτή τη μέρα για ψάρεμα μιας και ο καιρός τότε άνοιγε. Η επιστροφή τους με άδεια χέρια τους έκανε να εφευρίσκουν διάφορα ψέματα να πουν για την αποτυχία τους ή για να κομπάσουν . Μετά από κάποια χρόνια έγινε έθιμο. Στο πέρασμα των αιώνων και από λαό σε λαό υπήρξαν διαφοροποιήσεις. Η βασική όμως ιδέα παρέμεινε ίδια. Ένα αθώο ψέμα για να ξεγελάσεις στιγμιαία ένα φίλο ή την παρέα σου. Αργότερα στο παιχνίδι μπήκαν και τα Μ.Μ.Ε. Πριν την εποχή του διαδικτύου και της τεράστιας πληροφόρησης τα "αθώα" ψέματα των δημοσιογράφων είχαν μεγαλύτερες συνέπειες απ΄ότι σήμερα. Σκεφτείτε μόνο ότι το άρθρο μιας Αμερικάνικης εφημερίδας στις αρχές του 20ου αιώνα για μια νέα εφεύρεση του Έντισον, η οποία μετέτρεπε το νερό σε κρασί, οδήγησε σε τεράστια πτώση των μετοχών των εταιρειών οίνου στο Χρηματιστήριο ή μια αντίστοιχη με ρεπορτάζ του BBC το 1980 ότι το Big Ben θα λειτουργούσε πια με ψηφιακό μηχανισμό και οι δείκτες θα δινόντουσαν στους πρώτους τέσσερις που θα καλούσαν στο σταθμό η οποία οδήγησε σε μαζική υστερία και άπειρα τηλεφωνήματα. 

Η τεχνολογία σήμερα, αλλά και η απουσία του ρομαντισμού από την καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου έχουν κάνει ακόμα και αυτό το έθιμο, του αθώου πρωταπριλιάτικου ψέματος, να χάσει την αίγλη του. Είναι τόσα πολλά τα ψεύδη που βιώνουμε στην ζωή μας, σε όλους τους τομείς, που ακόμα και μια αθώα φάρσα με περιπαικτική διάθεση είναι ικανή να φέρει τσακωμό και παρεξήγηση. Παρόλα αυτά τηρήστε το έθιμο και δείτε το ως μια μικρή ρομαντική απόδραση στην εποχή της παιδικής σας αθωότητας....