ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΑΚΟ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΒΛΑΧΟΣ;

του Χρήστου Σούτου 

Πολύ κουβέντα γίνεται τις τελευταίες μέρες στα social media, τη νέα μάστιγα της εποχής, με αφορμή τη δήλωση του άλλοτε κραταιού εκδότη στο χώρο των λεγόμενων lifestyle περιοδικών Πέτρου Κωστόπουλου. Τι είπε ο τέως μεγιστάνας των media που προκάλεσε τέτοιο ντόρο; Μα ότι, ούτε λίγο ούτε πολύ,  αποτελεί τον βασικό λόγο που " ξεβλάχιεψε" ο σύγχρονος Έλληνας. Η δήλωση του αυτή σε τηλεοπτική εκπομπή από μόνη της εμπεριέχει μεγάλη δόση αλαζονείας και αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, μνημείο αστειότητας. Ο λόγος; Προφανής νομίζω. Πρωτίστως, γιατί πρέπει να να θεωρείτε σώνει και καλά θετικό το να " ξεβλαχέψει" κανείς ή αρνητικό το  να είναι βλάχος και δευτερευόντως το γιατί να θεωρεί ένα παλικάρι, που γεννήθηκε στον κοσμοπολίτικο Βόλο το μακρινό 1954 και ενίοτε εκφράζεται προφορικά με την αντίστοιχη ντοπιολαλιά, ότι αποτελεί  δάσκαλο του έθνους σε θέματα εκμοντερνισμού και φορέα πολιτισμικών αλλαγών είναι μάλλον κωμικό. Γενικά  καλό είναι μην συγχέονται καταστάσεις, διότι άλλο πράγμα η αποθέωση του κιτς, οι προκλητικές φωτογραφίσεις καλλίπυγων νεαρών κορασίδων και άλλο πράγμα η τομή στον πολιτισμό και η δημιουργία αντίστοιχου ρεύματος ικανού να διαφοροποιήσει συνήθεις αιώνων μιας κοινωνίας, ενός κράτους, ενός έθνους. Πέρα από τις όποιες φαιδρότητες κρύβει η διατυπωθείσα άποψη του Κωστόπουλου κάλο είναι να βάζουμε λίγο τα πράγματα στη σωστή τους βάση.
 
Καταρχάς γιατί είναι αρνητικό να είναι ή να αποκαλείται κάποιος βλάχος. Οι Βλάχοι ήταν πληθυσμοί ανθρώπων που τους συναντούσε κανείς σε όλη σχεδόν την νοτιοανατολική Βαλκανική. Σε Ελλάδα, Αλβανία, στα Σκόπια, στη Ρουμανία υπήρχαν πληθυσμοί που μιλούσαν τη βλάχικη γλώσσα και έγραφαν στα ελληνικά με δεδομένο ότι η πρώτη είναι κατά βάση προφορική. Η συμβολή τους τόσο στην Επανάσταση του 1821 όσο και στη μετέπειτα οικοδόμηση του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους είναι κάτι παραπάνω από σημαντική.

Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι το μεγαλύτερο μέρος των ευεργετών της πατρίδας μας ήταν ή είχαν βλάχικη καταγωγή. Αβέρωφ, Σίνας, Ζάππας και Αρσάκης είναι οι πιο γνωστοί στο ευρύ κοινό για την προσφορά τους. Τώρα αν ο συμπαθής κατ' άλλα Πέτρος θεωρεί εαυτόν σπουδαιότερο από τους προαναφερθέντες άνδρες η κουβέντα πάει άλλου. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για όσους θίχτηκαν από τη δήλωση για τους λάθος λόγους, δηλαδή όχι γιατί πρόσβαλλε τους βλάχους αλλά γιατί θεώρησαν ότι αμαύρωσε την εικόνα τους αποκαλώντας τους έμμεσα έτσι.
 
Ναι είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι στις μέρες μας η λέξη βλάχος χρησιμοποιείται από τους "πολιτισμένους"  αυτού του τόπου για να χαρακτηρίσει αρνητικά έναν άλλον άνθρωπο. Ναι είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι η λέξη στην εποχή μας είναι συνυφασμένη με τον απολίτιστο, τον άξεστο, τον αμόρφωτο. Αποτέλεσμα αυτής της αντίληψης είναι και η άποψη Κωστόπουλου. Οι βλάχοι ήταν άνθρωποι σκληροί, δουλευταράδες, τρομεροί έμποροι και πληθυσμοί πάνω στους οποίους στηρίχθηκαν οι πάμφτωχοι Έλληνες για να δημιουργήσουν την επόμενη μέρα τους μετά την απελευθέρωση από τον τούρκικο ζυγό. Τελικά μήπως θα έπρεπε να του ζητήσουμε τα ρέστα επειδή μας "ξεβλάχιεψε";