ΜΙΑ ΕΝΟΧΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΗΡΩΙΔΑ

της Μαρίας Σούμπερτ

Υπήρξα φανατική οπαδός της Barbie μέχρι τα δεκατρία μου περίπου χρόνια, όταν πια θεώρησα πως έχω μεγαλώσει αρκετά για να παίζω με κούκλες. Παρ’ ότι όμως μου άρεσε τόσο πολύ, ταυτόχρονα ντρεπόμουν να παίζω με κάτι τόσο «κοριτσίστικο». Πολλά χρόνια αργότερα, η κόρη μου είναι σταθερή θεατής των ταινιών και τηλεοπτικών σειρών με ηρωίδα την Barbie. 

Ξεκινώντας την τηλεοπτική της καριέρα το 1987 με την ταινία «Η Barbie και οι Rockers», η Barbie μετράει μέχρι σήμερα δεκάδες ταινίες και αυτοτελή επεισόδια σειρών, με αρκετά πλούσιες παραγωγές και καλύπτοντας αρκετά υψηλές προσδοκίες. Νεράιδα, γοργόνα, πριγκίπισσα, φτωχή κοπέλα που ανακαλύπτει πως είναι πριγκίπισσα, ροκ σταρ, κατάσκοπος και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, η Barbie αποτελεί ένα πλήρες προϊόν. Το τηλεοπτικό υλικό καλύπτεται άμεσα με το εμπορικό υλικό προϊόν. Η Barbie γοργόνα υπάρχει ταυτόχρονα και στα ράφια των καταστημάτων, κάνοντας τα πιτσιρίκια να τσιρίζουν από χαρά και τους γονείς να σαστίζουν από την συστηματική αυτή περικύκλωση.
          
Πολλές από τις ταινίες βασίζονται σε κλασικές ιστορίες των αδερφών Γκριμ, του Καρόλου Ντίκενς, του Άντερσεν, του Αλέξανδρου Δουμά και άλλων, ενώ συχνά η μουσική υπόκρουση είναι από γνωστά έργα των Τσαϊκόφσκι, Μπετόβεν, Ντβόρζακ, Μέντελσον και άλλων.
           
Η πλοκή συνήθως εξελίσσεται σε μια αρκετά κλασική δομή, με την Barbie να έχει το ρόλο της καλής ηρωίδας που θα κληθεί να φέρει εις πέρας μια αποστολή, θα βρει εμπόδια και βοηθούς, θα ολοκληρώσει το στόχο της και θα κλείσει την ιστορία με αίσιο τέλος. Και ενώ συχνά έχει κατηγορηθεί πως ο σωματότυπός της δημιουργεί λανθασμένα πρότυπα σε ένα παιδί, έχουμε ήδη πει και σε παλαιότερη ανάρτηση συζητώντας με την συγγραφέα, μεταφράστρια και δημοσιογράφο Στέλλα Κάσδαγλη (http://www.theathinai.com/tauepsilonchinuepsilonsigma--piomicronlambdaiotatauiotasigmamuomicronsigma/9714186) πως όταν ένα εξωτερικό ερέθισμα είναι πια ικανό να δημιουργήσει στρεβλή εικόνα σε ένα παιδί ή έναν έφηβο για το σώμα του, το «κακό» έχει ήδη συμβεί. Το παιδί αυτό, ο έφηβος αυτός, έχει ήδη μάθει να μην εκτιμάει το σώμα του, τον χώρο που καταλαμβάνει μέσα στην οικογένεια και το ευρύτερο πλαίσιό του.
           
Από την άλλη, η ίδια η εμπορευματοποίηση της «ηρωίδας» είναι τέτοια που συχνά παγώνει τους γονείς. Μοιάζει σαν να ετοιμάζεται η Μπαρμπο-μανία να καταπιεί τα μικρά παιδιά και να φτύσει τα κοκαλάκια τους. Και ίσως να είναι έτσι. Όπως και με κάθε ταινία – επιτυχία της Disney που ξεπηδάνε κουκλάκια, ρουχαλάκια, βρακάκια και ότι άλλο μπορείς να φανταστείς.
           
Για να είμαστε όμως και λίγο ρεαλιστές: υπάρχει χώρος και για τις πιο εμπορικές μορφές στην ζωή ενός παιδιού, με μέτρο φυσικά και πάντα σε ισορροπία με άλλες επιλογές που κρίνει ο γονιός πως είναι χρήσιμες στην ανάπτυξη του παιδιού του. Αλλά ναι, αν κρίνω από εμένα, ο έρωτάς μου με την Barbie δεν μου δημιούργησε κάποια μόνιμη βλάβη. Δεν έχει πλήξει τις θέσεις μου και τις πεποιθήσεις μου απέναντι στα ζητήματα ισότητας φύλων. Αντίθετα, μου πήρε χρόνια να απενοχοποιηθώ απέναντι σε αυτό που μου αρέσει, όσο σύμφωνο κι αν είναι με την μέση κοινή γνώμη.
 -------------------------------------------------------
Star Channel και Nickelodeon
Παραγωγή: Barbie Entertainment