ΤΙΝΟΣ ΕΙΣ' ΕΣΥ;

της Μαρίας Σούμπερτ

Οι επιλογές και οι κληρονομημένοι ρόλοι μέσα σε μια οικογένεια έχουν την δύναμη να επηρεάσουν έως και εφτά γενιές. Αυτό από μόνο του δείχνει την δύναμη που έχει μια οικογένεια, αλλά και τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα που παρατηρούνται σε αυτές. Ο Σερζ Τισσερόν (2014) μιλάει για τα οικογενειακά μυστικά και πως αυτά αφήνουν «υγρασία» ακόμα και στις γενιές που δεν έχουν ακούσει τίποτα για αυτά.

Ένα επίσης από τα πιο δημοφιλή παραμύθια της Disney, η Έλσα και η Άννα στο Frozen, βασίζονται στην λειτουργία του μυστικού μέσα στην οικογένεια, αλλά και τις επιπτώσεις του. Τι μπορεί λοιπόν να κάνει κανείς για να το αποφύγει αυτό;

Καταρχήν να μιλάει για την οικογένειά του και την ιστορία της –με τρόπο φυσικά που να μπορεί να τον κατανοήσει ένα παιδί. Φυσικά αυτό προϋποθέτει να γνωρίζει κανείς και να μπορεί να αντέξει την ιστορία της οικογένειάς του, να μπορεί να αποστασιοποιηθεί από αυτήν και τις συνέπειές της –δεν είναι δική μας ευθύνη αυτό που συνέβη πριν πενήντα χρόνια

Αυτές τις σκέψεις που γεννούν τα δύο μικρά βιβλία που έπιασα στα χέρια μου «Ο δικός μου ο παππούς» του Μάκη Τσίτα και «Ένα δέντρο για μένα» της Μαριάννας Κουμαριανού. Ο παππούς του Μάκη Τσίτα είναι παρών για το εγγόνι του. Το ακούει, το βλέπει, του μιλάει. Αντέχει τις συνεχείς απορίες του και μπορεί να σκεφτεί τις σωστές απαντήσεις. Πάνω απ’ όλα όμως του μιλάει για την δική του παιδική ηλικία και τα ταξίδια που έκανε μεγαλώνοντας. Ως παππούς και μη έχοντας πια την άμεση ευθύνη της ανατροφής –δεν τον νοιάζει αν το παιδί θα κοιμηθεί νωρίς, αν θα φάει ένα ακόμα γλυκό, αν θα πάρει και δεύτερο δώρο μαζί με το πρώτο και κακομάθει – ο παππούς μπορεί όχι απλώς να είναι παρών για το εγγόνι του, αλλά και να «επανορθώσει» την αυστηρότητα που ίσως ακόμα φέρει ενοχικά πως είχε επιδείξει στα δικά του παιδιά. Στο τέλος μάλιστα του βιβλίου, ο συγγραφέας προτείνει στον μικρό αναγνώστη να καταγράψει τα πρόσωπα του δικού του γενεαλογικού δέντρου. 

Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να γνωρίζουν την ιστορία της οικογένειας, σαν παραμύθι. Χωρίς τα προσωπικά βάρη, χωρίς να τα «ξερνάνε» οι ενήλικες στα παιδιά για να ξαλαφρώσουν εκείνοι, αλλά με όλη την αγάπη και την ανοχή και τη συγ-χώρεση που τα παιδιά χρειάζονται για να μπορέσουν να καταλάβουν από πού προέρχονται, αλλά και να νιώσουν ελεύθερα ώστε να διαμορφώσουν αργότερα την δική τους ταυτότητα. Αυτό επιδιώκει η Μαριάννα Κουμαριανού στο βιβλίο της «Ένα δέντρο για μένα», όπου υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η γνώση του οικογενειακού δέντρου για το παιδί, το οποίο νιώθει ασφάλεια στις ρίζες του και τον δυνατό κορμό του δέντρου του.
​
Είναι άλλωστε κοινός τόπος πως κάθε φορά που μια οικογενειακή ιστορία αποκρύπτεται για να «μην μοιάσει το παιδί», το ίδιο το παιδί έχει την τάση να επαναλαμβάνει ασυνείδητα τα ίδια εκείνα βήματα, σα να προσπαθεί να ξεκαθαρίσει και να κατανοήσει κάτι που του είναι ακόμα ακατανόητα –ή όπως λέει και ο Τισσερόν, αδιανόητο.

​
Μάκης Τσίτας
Ο δικός μου ο παππούς
Εικονογράφηση: Λίλα Καλογερή
Εκδόσεις Πατάκη
ISBN: 9789601680255
Τιμή: 4,40€
Ηλικία: +

Μαριάννα Κουμαριανού
Ένα δέντρο για μένα
Εικονογράφηση: Ράνια Ηλιάδου
Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική
ISBN: 978-960-563-303-5
Τιμή: 6,70€
Ηλικία: 5+