ΚΑΠΟΙΟΙ ΤΟ ΕΙΠΑΝ «ΧΑΡΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ»

της Μαρίας Σούμπερτ

Η κύρια ανάμνησή μου από τα παιδικά μου καλοκαίρια στον Πλάτανο ήταν να τελειώνουμε μέσα σε μια δύο μέρες τις «Χαρούμενες διακοπές» -που πραγματικά είχα πλάκα και τελείωναν γρήγορα. Ακολουθούσε η περίοδος των επαναλήψεων, με τα μαθηματικά και τα δικάταρτα και τρικάταρτα καράβια να στοιχειώνουν μέχρι και σήμερα τα όνειρά μου. Το δεδομένο της επανάληψης μέσα στο καλοκαίρι ήταν τόσο τρομακτικό που τις περισσότερες φορές χαλούσε όλη την ανεμελιά και την απαραίτητη καλοκαιρινή βαρεμάρα.

Μεγαλώνοντας λοιπόν, άρχισα να σκέφτομαι κατά πόσο χρειάζεται η επανάληψη των μαθημάτων μέσα στο καλοκαίρι, αλλά και τι σημαίνει για τους γονείς που την επιλέγουν για τα παιδιά τους. Τι σημαίνει για τη σχέση τους με τα παιδιά τους, αλλά και τη σχέση τους με το σχολείο.    

Αφενός σημαίνει πως τα παιδιά τους δεν επιτρέπεται να ξεχάσουν αυτά που έμαθαν, αλλά ως παιδιά είναι σίγουρο πως θα τα ξεχάσουν, οπότε ας τα επαναλάβουν. Αφετέρου δείχνει πλήρη έλλειψη εμπιστοσύνης στο σχολείο στο οποίο έχουν επιλέξει να στείλουν τα παιδιά τους. Γιατί σημαίνει πως θεωρούν δεδομένο πως εδώ υπάρχει ένα εκπαιδευτικό κενό –το σχολικό σύστημα είναι δομημένο έτσι που να θεωρεί τα παιδιά υπολογιστές και όχι ανθρώπινα όντα.

Και παρ’ ότι έχω κι εγώ πολλές ενστάσεις και αμφιβολίες για πολλά σημεία του σχολικού συστήματος, ξέρω πως στο κομμάτι τουλάχιστον που αφορά τις καλοκαιρινές διακοπές, δεν έχουν «ξεχάσει» κάτι. Α, και τι λέει για τους γονείς; Πως εκπέμπουν ένα διπλό μήνυμα –εμπιστεύονται και δεν εμπιστεύονται παιδιά και σχολείο.
Για τις απορίες μου αυτές και τις ανησυχίες μιλήσαμε με την εκπαιδευτικό και συγγραφέα Χρυσάνθη Καραΐσκου.
 
«Ο ερχομός του Ιουνίου φέρνει χαμόγελα στα πρόσωπα των παιδιών καθώς σηματοδοτεί την αρχή των διακοπών τους. Τι σημαίνει όμως διακοπές; Για τα παιδιά σημαίνει ατέλειωτο παιχνίδι, ξεκούραση, ανεμελιά. Αντιθέτως για πολλούς γονείς ο χρόνος των διακοπών θεωρείται αρκετά μεγάλος για να καλυφθεί μόνο με ξεκούραση και παιχνίδι. Γι’αυτό συχνά επιλέγουν να καλύψουν ένα μέρος του χρόνου των παιδιών κάνοντας επαναλήψεις είτε για να μην ξεχάσουν όσα έμαθαν είτε για να καλύψουν τα κενά της προηγούμενης τάξης.
Προσωπικά δε βρίσκω καμία χρησιμότητα σε αυτή την επιλογή, δεδομένου ότι  στο δημοτικό υπάρχει η σπειροειδής διάταξη της ύλης. Αυτό σημαίνει ότι οι βασικές έννοιες επαναλαμβάνονται στην επόμενη τάξη και εμπλουτίζονται με νέες. Με άλλα λόγια, οι μαθητές θα ξανασυναντήσουν τις  βασικές έννοιες και στην επόμενη χρονιά, θα τις μελετήσουν για άλλη μια φορά και θα μπορέσουν να καλύψουν τα κενά τους εφόσον είναι επιμελείς. Επιπροσθέτως, αν μια ολόκληρη σχολική χρονιά, μέσα από την αλληλεπίδραση των μαθητών στην τάξη και τις εκάστοτε επαναλήψεις που γίνονται , ακολουθώντας ένα σφιχτό πρόγραμμα, τα παιδιά δεν κατάφεραν να εμπεδώσουν ή να μάθουν κάποια πράγματα, πώς θα μπορέσουν να τα μάθουν στις διακοπές; Μην ξεχνάμε ότι την περίοδο αυτή το μυαλό των παιδιών είναι κυρίως στο παιχνίδι και στην ανεμελιά. Θα πρέπει να τονίσω εδώ ότι μόλις ξεκινήσουν οι ζέστες τα παιδιά συνήθως είναι αφηρημένα, το μυαλό τους είναι έξω από την τάξη κι ακόμη και οι πιο επιμελείς μαθητές χαλαρώνουν και αδυνατούν να παρακολουθήσουν το μάθημα. Φανταστείτε λοιπόν, πόσο δύσκολο και δυσάρεστο είναι για τα παιδιά, ενώ δεν έχουν σχολείο να πρέπει να διαβάσουν.
Φυσικα δεν πρέπει να ξεχνάμε και τους γονείς που θεωρούν ότι πρέπει να προετοιμάσουν τα παιδιά τους για την επόμενη τάξη. Αναφέρομαι κυρίως στους γονείς που τα παιδιά τους θα πάνε στην πρώτη. Επιθυμούν να τα προετοιμάσουν είτε γιατί πιστεύουν ότι τα παιδιά τους θα δυσκολευτούν στο σχολείο είτε γιατί θέλουν να ξεχωρίσουν. Αυτό βέβαια φανερώνει έλλειψη εμπιστοσύνης στις δυνατότητες των παιδιών τους ή διάθεση να ξεχωρίσουν οι ίδιοι μέσα από τις επιτυχίες των παιδιών τους. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας κίνησης; Τα παιδιά χάνουν τη χαρά της ανακάλυψης, συχνά βαριούνται στην τάξη μιας και δε μαθαίνουν κάτι καινούργιο, θεωρούν ότι όλα μπορούν να τα κάνουν γρήγορα, γίνονται ανυπόμονα και απογοητεύονται γρήγορα αν κάτι τους δυσκολέψει.
Αντί, λοιπόν, οι γονείς να αφιερώνουν χρόνο λύνοντας ασκήσεις, μπορούν να διαθέσουν τον ίδιο χρόνο διαβάζοντας οι ίδιοι κάποιο βιβλίο. Μ’ αυτόν τον τρόπο, μπορεί να οδηγήσουν τα παιδιά τους στη λογοτεχνία μιας και αποτελούν ισχυρά πρότυπα για αυτά. Επίσης μπορούν να περνούν  δημιουργικά το χρόνο με τα παιδιά τους παίζοντας παιχνίδια που ακονίζουν το μυαλό και καλλιεργούν τη σκέψη, όπως σπαζοκεφαλιές, σταυρόλεξα, κουίζ κ.α.
Κι αν δε θέλουν να κάνουν τίποτε από τα παραπάνω παρά μόνο να παίζουν, αποδεχθείτε αυτήν την επιλογή. Μην ξεχνάτε πως τα παιδιά σας είναι σκληρά εργαζόμενοι, κόπιασαν αρκετά στη διάρκεια του χειμώνα και ότι έχουν δικαιώματα πέρα από υποχρεώσεις. Δικαίωμα στο παιχνίδι και  στις διακοπές».

Χρυσάνθη Καραΐσκου