ΤΟ ΠΙΟ ΔΙΑΣΗΜΟ ΠΕΙΡΑΧΤΗΡΙ

της Μαρίας Σούμπερτ

Ο Σάμουελ Λάνγκχορν Κλέμενς εργάστηκε για αρκετό καιρό ως οδηγός ποταμόπλοιου στο Μισισιπή, και από εκεί εμπνεύστηκε όχι μόνο το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο «Μαρκ Τουέιν». Οι εμπειρίες του άλλωστε  ως παιδί –που μεγάλωσε στο Μιζούρι της Φλόριντα- τον ενέπνευσαν για να δημιουργήσει τον Τομ Σόγερ, έναν από τους πιο αξιολάτρευτους ήρωες των παιδικών μας χρόνων.
           
Ο Τομ Σόγερ μοιάζει να χτίστηκε πάνω στο αρχέτυπο του «trickster», του πειραχτηριού, εκείνου που ζει για να κάνει αταξίες, ακαταστασίες και να τους τρελαίνει όλους. Όπως και η πλειονότητα των παιδιών δηλαδή, και κυρίως τα παιδιά εκείνα που ζουν μακριά από τις πόλεις και σε εποχές όπου η απομάκρυνση από το σπίτι δεν σήμανε συναγερμό αν πρώτα δεν νύχτωνε.

Την κλασική πια ιστορία του Τομ Σόγερ διασκευάζει ο Αντώνης Παπαθεοδούλου και εικονογραφεί η Ίρις Σαμαρτζή, και έχει πολύ ενδιαφέρον ο υπότιτλος του «Το μεγαλύτερο παιδικό δωμάτιο του κόσμου». Ο Τομ είναι ορφανός και ζει σε μια μικρή αμερικανική επαρχιακή πόλη τον 19ο αιώνα. Ο προσωπικός του χώρος δεν είναι κλεισμένος σε τέσσερις τοίχους. Ο προσωπικός του χώρος είναι το ποτάμι, οι σπηλιές, τα χωράφια. Όπου μπορεί να φτάσει με τους φίλους του και όπου μπορεί να κρυφτεί, όπου μπορεί να σκαρφαλώσει και όπου μπορεί να συρθεί.
           
Ο Τομ Σόγερ, που κάνει ότι αταξία μπορείς να φανταστείς στο σπίτι της θείας Πόλυ, στο σχολείο, στην εκκλησία, που δεν χρειάζεται παιχνίδια φτιαγμένα από κάποιο ιδιαίτερο υλικό, γιατί τα δημιουργεί ο ίδιος –ο Τομ είναι αυτός που θα γίνει αυτόπτης μάρτυρας της επίθεσης του Τρομερού Τζο ενάντια σε κάποιον. Θα μιλήσει εναντίον του στο δικαστήριο και θα φοβηθεί όταν ο κακοποιός το σκάσει, για να τον ανακαλύψει αργότερα μέσα στη σπηλιά. Αλλά όταν η σπηλιά πέσει, ο Τομ θα κάνει ότι μπορεί για να τον σώσει.
           
Διαβάζοντας πρόσφατα μια μετάφραση του βιβλίου του Μαρκ Τουέιν θυμήθηκα για ποιο λόγο μου άρεσε πάντα αυτός ο ήρωας και αυτή η ιστορία. Ο Μαρκ Τουέιν είχε ένα απίστευτο χιούμορ που εκφραζόταν άλλοτε με σακρασμό, άλλοτε κάνοντας κριτική στην κοινωνία της εποχής του. Για εμένα λοιπόν, ο Τομ Σόγερ είναι συνώνυμο του γέλιου, ο ήρωας που αντιπροσωπεύει την παιδική ελευθερία, την παιδική αθωότητα που περνάει από την σκανταλιά στην καλή πράξη και ανάποδα, χωρίς να ηθικολογεί. Και γι’ αυτό θα έχει πάντα στις καρδιές των παιδιών –και των ενηλίκων που υπήρξαν παιδιά- μια πολύ ξεχωριστή θέση.
 -------------------------------------------------------------------------
Μαρκ Τουέιν
Τομ Σόγερ ή το μεγαλύτερο παιδικό δωμάτιο του κόσμου
Διασκευή: Παπαθεοδούλου Αντώνης
Εικονογράφηση: Σαμαρτζή Ίρις
SBN: 978-960-569-836-2
Τιμή: 11,99 €
Ηλικία: 6+