ΤΟ ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ ΤΟΝ ΣΥΝΘΕΤΗ ΛΕΥΤΕΡΗ ΒΕΝΙΑΔΗ

του Χρήστου Γκόντζου
φωτογραφίες Σέβη Τσώνη

Αγαπητέ Λευτέρη σε καλωσορίζω στην μεγάλη καλλιτεχνική παρέα του Θεαθήναι. Η πρώτη απορία που μου έρχεται φυσικά στο μυαλό έχει την αφετηρία της λίγα χρόνια πίσω μας. Σπούδασες στην ανώτερη δραματική σχολή Βεάκη στην Αθήνα, καθώς και στο Εθνικό και Ορφείο ωδείο... Τι ήταν αυτό που σε έκανε να πάρεις την γενναία απόφαση να σπουδάσεις παράλληλα δυο κλάδους της τέχνης και μάλιστα σε τόσο απαιτητικά ιδρύματα με υψηλά στάνταρς και μεγάλο φόρτο εργασίας από μεριάς σου;
​
Σε ευχαριστώ για την πρόσκληση και τη φιλοξενία στο Θεαθήναι! Μεγάλη μου χαρά! Η παιδική και η εφηβική μου ηλικία καθόρισε από σχετικά νωρίς αυτό που ήθελα να κάνω. Μεγάλωσα στη Χίο σε ένα καλλιτεχνικό οικογενειακό περιβάλλον, με μητέρα μουσικό και ο πατέρα ζωγράφο. Η μουσική κάλυπτε πάντα τις εσωτερικές ανάγκες έκφρασής μου και με οδηγούσε στην μοχαχικότητα, που παντα μου άρεσε και που είχα και εχω πάντα ανάγκη.  Το διαρκές χιούμορ στο σχολείο και οπουδήποτε βρισκόμουν, οδηγούσαν σε μια άλλη πλευρά έκφρασης, την θεατρική. Σατίριζα κάθετι, κάθε στιγμή. Η επιτυχία μιας μαθητικής θεατρικής παράστασης στην Β' Λυκείου με έκανε να συμπληρώσω στο πρώτο μου "θέλω" της σύνθεσης, καί ένα δεύτερο, αυτό της υποκριτικής. Τα "θέλω" μου με έσπρωξαν σε αυτήν την απόφαση.

Χρονικά προηγήθηκε η σπουδή στην μουσική η στο θέατρο;
Προηγήθηκε η μουσική, ελαφρά, και μετά προχώρησαν και τα δύο παράλληλα.

Πως κύλησε... και πως βίωσες αυτό που λέμε φοιτητική ζωή,όσο αναφορά τις σπουδές σου στην Ελλάδα;

Στη δραματική σχολή Βεάκη ξεκινούσαμε στις 12:00 και τελειώναμε στις 22:00. Και τα Σάββατα… Ωδείο παράλληλα. Αυτό που μπορώ να ξεχωρίσω από αυτά τα χρόνια είναι η διαρκής αναζήτηση, μια μεγάλη φιλοδοξία - όχι μάταιη- να κατανοήσω τη λειτουργία της τέχνης, πρακτικά, πως χτίζεις κάτι, πως φτιάχνεις κάτι ολοκληρωμένο και άμεσο προς τον θεατή, αυτό με απασχολούσε διαρκώς. Όλα περιστρέφονταν γύρω από αυτό μαζί με τους δυνατούς έρωτες και όλες τις ωραίες γνωριμίες μου με ανθρώπους που είχαν όραμα και θέληση να δημιουργήσουν.

Πες μας λίγα λόγια για τους λόγους που σε έκαναν να στρέψεις τις βλέψεις σου,στην ολοκλήρωση των σπουδών σου στο εξωτερικό.

Ήθελα να γνωρίσω νέες νοοτροπίες στη ζωή και νέες τεχνοτροπίες στην τέχνη. Να ζήσω την άλλη πλευρά, πως είμαστε από έξω προς τα μέσα και όχι όπως γνωρίζαμε, από μέσα προς τα έξω. Διψούσα να μάθω.

Έγινες δεκτός στο Πανεπιστήμιο τεχνών του Βερολίνου(Udk) στην τάξη του Daniel Ott. Ποια ήταν τα πρώτα συναισθήματα όταν διάβηκες την τάξη της σύνθεσης στην Udk... και πως κύλησαν οι πρώτοι μήνες;

Ήταν παρόμοιο το συναίσθημα με το όταν είσαι τρελά ερωτευμένος. Ενθουσιασμός, χαρά, όρεξη για δημιουργία, αλλά και μεγάλο άγχος έως φόβο για το αν ήμουν άξιος να ανταπεξέλθω σε αυτήν την μεγάλη τύχη που άνοιξε εμπρός μου. 

Ως απόφοιτος πλέον με τον καλύτερο βαθμό που μπορεί να δοθεί από το Γερμανικό πανεπιστήμιο, και ήδη αριστούχος στα θεωρητικά και την σύνθεση στην Ελλάδα από την τάξη του Ι.Παπαδάτου... Θα ήθελα να μας κάνεις αν είναι δυνατόν μια σύγκριση του επιπέδου των θεωρητικών σπουδών και της σύνθεσης, όχι στο τεχνοκρατικό αλλά στο ουσιαστικό κομμάτι, μεταξύ Ελλάδας-Γερμανίας.

Αυτό θέλει μεγάλη ανάλυση και σίγουρα τα πράγματα έχουν αλλάξει από τότε που σπούδασα. Αλλά η δομή της εκπαίδευσης είναι που κάνει τη διαφορά. Είναι η όλη περιρρέουσα μουσική ατμόσφαιρα που κάνει αισθητή τη διαφορά. Η πυκνότητα και ταχύτητες είναι διαφορετικές.

Κατά την διάρκεια των σπουδών σου στην Γερμανία και μετέπειτα στην ανωτάτη ακαδημία της Δρέσδης(Carl Maria von Weber) με τον Μ. Τσαγάρη... Έχεις έρθει σε επαφή με τα πιο σύγχρονα ρεύματα της μουσικής δημιουργίας. Πώς αξιολογείς την πορεία της μουσικής γραφής στο σήμερα; 
​
Η μουσική γραφή εξελίσσεται ραγδαία γιατί η εποχή μας εξελίσσεται ραγδαία. Η τέχνη εκφράζει την εποχή μας. Ζούμε σε μια εποχή που η καθημερινότητά μας είναι γεμάτη με ερεθίσματα ταυτοχρόνως. Ας προσπαθήσει ένας άνθρωπος των ημερών μας να αποτυπώσει - υποκειμενικά πάντα - σε ένα χαρτί αυτό που ακούει στην καθημερινότητα για ένα λεπτό. Ας παρατηρήσει κάποιος τον εαυτό του, ας αφουγκραστεί πόσοι διαφορετικοί ήχοι παράγονται παράλληλα, τη σχέση που έχουν μεταξύ τους και τι δημιουργούν όλοι μαζί. Είναι πολύ σύνθετο, ετερόκλητο αλλά έχει μια χαοτική αρμονία και ενότητα. Έτσι και η γραφή της μουσικής. Αν την αναλύσεις έχει σπουδαία συνέπεια από την πλευρά ενός συγγραφέα-συνθέτη.​

Ζούμε σε μια περίοδο της ιστορίας που γίνεται εμφανές το γεγονός ότι στην μουσική δεν υπάρχουν ενιαία μουσικά ρεύματα, μουσική ορθογραφία και συγκεκριμένο στυλ γραφής της μουσικής. Δεν θα σου ζητήσω να αποτιμήσεις θετικά είτε αρνητικά το μοιραίο αυτό γεγονός, όμως είναι άξιο απορίας αν μελλοντικά πιστεύεις ότι θα έπρεπε το πράγμα γύρω από την μουσική γραφή, να γίνει πιο συγκεκριμένο και ουσιαστικό ως προς την μορφή και το περιεχόμενό του... και αν κάτι τέτοιο περνάει μέσα από τον ακαδημαισμό και την κρατική παρέμβαση ή την ατομικότητα και την πρωτοβουλία των συνθετών.

Δεν μπορούμε να κάνουμε αποτίμηση της εποχής μας γιατί ακόμα ζούμε σε αυτήν. Σίγουρα υπάρχουν διαφορετικά στυλ, σε διαφορετικές χώρες από διαφορετικούς συνθέτες. Μια γλώσσα εξελίσσεται από μόνη της και προσαρμόζεται σε αυτά που θέλουν και έχουν ανάγκη να εκφραστούν για να τα εκφράσει. Αυτό που θα πρέπει να γίνει πάντως είναι να δημιουργηθούν οι δομές παρατήρησης, καταγραφής, έρευνας, πρόσβασης. Άρα συνδυασμός πολιτείας και ατομικότητας. 
​
Με βάση όσα είπαμε παραπάνω θα αποτολμήσω να σου κάνω μια από τις πιο δύσκολες και αμήχανες ερωτήσεις που μπορεί κανείς σήμερα να κάνει γνωρίζοντας ένα συνθέτη. Εσύ που κατατάσσεις τον εαυτό σου και με ποια γλώσσα και εργαλεία εκφέρεις το ηχητικό-μουσικοποιητικό σου έργο;
 
Στο σύγχρονο μουσικό θέατρο με εργαλεία όχι μόνο αυτά της μουσικής αλλά και τα δάνεια από της άλλες τέχνες, όπως  ο λόγος για παράδειγμα. 
 
Το έργο που θεωρείς ως κορωνίδα της δημιουργίας σου θεωρείς ότι έχει γραφτεί ή πρόκειται να γραφτεί στο μέλλον;
 
Δεν ξέρω, κάθε έργο είναι ξεχωριστό και μοναδικό για τη δεδομένη στιγμή. Με την μουσική και σκηνική σύνθεση "Γεώργιος Σουρῆς ΤΩΡΑ" , όπως και με τα "Μιράντα", "Στο Τραπέζι" και " Η Όπερα της Μαστίχας" άνοιξαν έναν δρόμο που θέλω να κινηθώ στο μέλλον. Μου αρέσει το χιούμορ, η ταχύτητα, η πολυπλοκότητα, τα πολλά επίπεδα και η συγκίνηση.
Όπως και το Bathtub Memory Project για την Biennale Σύγχρονου Μουσικού Θεάτρου του Μονάχου, όπου  συντελεστές από διαφορετικά ήδη τέχνης βρήκαμε τα κοινά σημεία επικοινωνίας, εξελίξαμε την αρχική ιδέα από κοινού και συνδημιουργήσαμε το τελικό αποτέλεσμα.

Τι είναι αυτό που σε κάνει να θέλεις να εκφράζεσαι με την δημιουργία της μουσικής; Πως αισθάνεσαι κάθε φορά που έρχεσαι αντιμέτωπος με μια νέα μουσική σύνθεση;
 
 Η χαρά τη δημιουργίας έχει μεγάλη δύναμη τόσο για τον δημιουργό όσο και για τον αποδέκτη.
 
Σίγουρα πρέπει να είσαι πολύ φορτωμένος εργασιακά αυτόν τον καιρό μιας που έχεις αναλάβει την διοργάνωση και την επιμέλεια ενός φεστιβάλ στην Χίο, απ' όπου και κατάγεσαι,τα τελευταία χρόνια.Μίλησε μας για την πραμάτεια του φεστιβάλ, τα κίνητρα σου να κάνεις κάτι τέτοιο και τις εμπειρίες που έχεις εισπράξει απ αυτήν την πραγματικά αξιοθαύμαστη και κοπιαστική εργασία.
 
Το Μουσικό Φεστιβάλ Χίου είναι ένα πολυσυλλεκτικό Φεστιβάλ που έχει σκοπό να συνδυάσει την παράδοση του τόπου με τη σύγχρονη δημιουργία, να αξιοποιήσει τα μαγευτικά τοπία του νησιού ως μέρη συναυλιών και παραστάσεων υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου, και να φέρει σε καλλιτεχνική, πολιτισμική και πολιτιστική ανταλλαγή τους κατοίκους του νησιού με τους καταξιωμένους προσκεκλημένους καλλιτέχνες.

Η Χίος έχει μεγάλη δυναμική με φιλότεχνο κοινό, νέα παιδιά με μεγάλη όρεξη, φυσικά τοπία που καρτερούν να απογειωθούν! Σε συνδυασμό με την προσωπική και συναισθηματική σχέση μας με το νησί είναι τα ιδανικότερα κίνητρα!  Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα μας
www.chiosmusicfestival.gr  μείνετε συντονισμένοι γιατί σε λίγες εβδομάδες θα ανακοινώσουμε ένα πλούσιο και πολύ ξεχωριστό πρόγραμμα!
 
Θα κλείσω αυτήν την τόσο ωραία εμπειρία συζήτησης μαζί σου... ρωτώντας... αν ετοιμάζεις κάτι αυτόν τον καιρό πέραν των διεργασιών του φεστιβάλ στην Χίο. Κάτι δικό σου που πρόκειται να παρουσιαστεί;Υπάρχει κάτι σε αυτήν την κατεύθυνση στα σκαριά;
 
Για τις 21 Ιουνίου ετοιμάζω ένα μουσικό θέατρο στο Τιρόλο της Αυστρίας μαζί με τη σκηνοθέτιδα Ελένη Ευθυμίου και την πολυβραβευμένη αυστριακή συγγραφέα Gerhild Steinbuch.
Είναι μια περιπατητική μουσική παράσταση στο Μοναστήρι Stift Stams του Innsbruck για περίπου 130 μουσικούς από την περιοχή με αφορμή τα 500 χρόνια από το θάνατο του Μαξιμιλιανού Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
https://siebenleben.maximilian2019.tirol/stams.htm
 
Επίσης τον Σεπτέμβρη μαζί με τη διάσημη σκηνογράφο Barbara Ehnes και τους συνεργάτες της θα συνδυάσω το ρεμπέτικο με τη σύγχρονη μουσική στο πρότζεκτ "ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ Archive of messages: Words in motion" στα πλαίσια της Ruhrtriennale, ένα από τα πιο σημαντικά φεστιβάλ παγκοσμίως.
https://www.ruhrtriennale.de/de/agenda/132/BARBARA_EHNES_ELEFTHERIOS_VENIADIS_OZLEM_KONUK_YIANNIS_LITOVCHENKO/_u_Archive_of_messages_Words_in_motion/ 

Τέλος, την επόμενη χρονιά το Κρατικό Θέατρο  Βορείου Ελλάδας  θα παρουσιάσει την  θεατρική παράσταση  " Η Μεγάλη Πλατεία" του Νίκου Μπακόλα σε διασκευή Άκη Δήμου, σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου και μουσική δική μου.
 
Λευτέρη σε ευχαριστώ πολύ με ευχές για ότι καλύτερο στην τέχνη και στην ζωή σου!
 
Εγώ σε ευχαριστώ! Επίσης!