ΤΟ ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ ΤΟΝ ΗΘΟΠΟΙΟ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΤΣΙΜΑΡΑ ΤΖΑΝΑΤΟ

της Λίλας Παπαπάσχου
φωτογραφίες: 
Ανασασία Λιάπη
& Άγγελος Καλοδούκας

Με τον Τσιμάρα Τζανάτο γνωριστήκαμε πριν από μερικά χρόνια, όταν συναντηθήκαμε στα Εξάρχεια για την πρώτη μας συνέντευξη, η οποία έμελλε να γίνει η αρχή μίας όμορφης και ζεστής φιλίας, που βασίζεται στην αμοιβαία εκτίμηση και τον αλληλοσεβασμό. Έκτοτε τον έχω παρακολουθήσει στο θέατρο, έχω διαβάσει και αγαπήσει τα βιβλία του και έχω παρευρεθεί σε παρουσιάσεις έργων του και λοιπές εκδηλώσεις που τον αφορούν άμεσα ή έμμεσα. Κάθε φορά με εκπλήσσει ευχάριστα με το εύρος των υποκριτικών και συγγραφικών του δυνατοτήτων, με την ευγλωττία και την οξυδέρκειά του και κυρίως με τη βαθιά αγάπη που τρέφει για τους ανθρώπους ακόμη κι όταν κάνει ότι μπορεί, ώστε να μας πείσει για το αντίθετο.  

Ο Τσιμάρας Τζανάτος είναι προσιτός, όχι εύκολος. Επικοινωνιακός, μα όχι "δημοσιοσχεσίτης'. Ειλικρινής, αλλά ποτέ αγενής. Τολμηρός, μα όχι χυδαίος. Ο Τσιμάρας Τζανάτος είναι ποιητής. Των λέξων, των εικόνων, της ζωής. Τον ευχαριστώ θερμά για αυτήν την τόσο ουσιαστική νέα μας "συνάντηση", την οποία εύχομαι να απολαύσετε όσο κι εγώ...
​

Έχεις δώσει πολλές φορές το στίγμα σου, ως ένας καλλιτέχνης – ηθοποιός και συγγραφέας  - που δεν φοβάται να εκτεθεί μέσα από τη δουλειά του, αλλά και την προσωπική του στάση στα πράγματα. Έχεις μετανιώσει ποτέ για την “ελευθεριότητα” σου;
Δεν έχω μετανιώσει για την «ελευθεριότητά» μου. Ποτέ. Έχω τιμωρηθεί για αυτήν όμως. Και παρότι το αντιμετωπίζω με «ελαφρότητα», από υπερβάλλουσα διακριτικότητα, τιμωρούμαι και τώρα, στο FB λόγου χάριν. Τιμωρούμαστε εν τέλει, κι ας μη το λέμε. Προσωπικά, αρκετές φορές μάλιστα, τώρα που το σκέφτομαι. Μου έχουν σταματήσει εκπομπές στο ραδιόφωνο, για θέματα που έθιγα δημοσίως, ακόμα και για τραγούδια που δεν θεωρούσαν επιτρεπτά. Έχω αναγκαστεί να φύγω από δουλειές, κυρίως από μια αίσθηση αξιοπρέπειας απέναντι σε στάση ανθρώπων που αν και είχαν ευθύνη και ρόλο εξουσίας την αποποιούνταν, θέλοντας να παραστήσουν τα «καλά παιδιά» που δεν ήταν, και παίζοντας τον ρόλο της εξουσίας χωρίς να φαίνονται πώς είναι. Χαρακτηριστικό της γενιάς του ΄80-΄90 και μετά, όπου οι επαναστατημένοι πήραν καρέκλες. Οπότε αναγκαζόμουν να πάρω εγώ την ευθύνη , λύνοντάς τους τα χέρια. Και έφευγα. Οι φράσεις στην ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ: «Πάντα φεύγω. Ξέρω να φεύγω. Το έχω μελετήσει το Φεύγω.  Το να φεύγεις μαθαίνεται. Γίνεται σαν αντανακλαστική κίνηση. Έτσι που φεύγεις ακόμα κι όταν δεν χρειάζεται», πιθανόν να πατάνε ακριβώς σε αυτό. Για να καταλήξουν όμως στο: «Εκδιωγμοί οι φυγές μας». Με μια εκ των υστέρων γνώση θυμάμαι  ότι την έγραψα τη φράση αυτή, σαν να ερχόταν να μου φωτίσει το τι σήμαιναν οι έως τότε φυγές μου: διωγμοί που φορτώθηκα την ευθύνη τους. Οι φίλοι και ο περίγυρος τις θεωρούσαν ηρωικές, αλλά ουδέποτε τις είδα ως τέτοιες. Η «ηρωϊκότητα»,μού είναι απεχθής, γιατί από τη μια φέρει μια καμουφλαρισμένη εγωπάθεια, και από την άλλη γίνεται το άλλοθι των άλλων για να συνεχίσουν να σκύβουν το κεφάλι μετατρέποντας εσένα, σε μαύρο πρόβατο. Η «ελευθεριότητα» μου δεν ήταν μια τάση ψευδο-ελευθεριότητας εγωκεντρισμού: διεκδίκηση ελευθερίας ήταν. Και συχνά όχι δικής μου, αλλά και για τους άλλους, που λόγω συνθηκών δεν διεκδικούσαν. Ξαφνιάζομαι, γιατί πρώτη μου φορά, απαντώντας αυθορμήτως, λέω: τιμωρήθηκα. Σα να το συνειδητοποιώ μόλις, πως όντως συνέβη. Το είχα σβήσει μέσα μου. Για να πάω παρακάτω. Προφανώς. Δεν φοβήθηκα ποτέ να εκτεθώ. Δεν αντιλαμβανόμουν καν το τι σημαίνει. Είχα μια φυσική αθωότητα. Ουδέποτε έζησα διαφεύγοντας ή υπολανθάνοντας. Ήμουν πολύ διάφανος στη ζωή μου. Μερικές φορές μου έλεγαν ή και μου λένε: «Είσαι ιδιαίτερος άνθρωπος». Απαντάω πάντα: «Είμαι ο πιο κανονικός άνθρωπος που έχεις γνωρίσει, λυπάμαι που σε απογοητεύω». Και ισχύει.
 

Πιστεύεις πως βιώνουμε ως κοινωνία μία νέα μορφή κοινωνικού φασισμού, ρίχνοντας ανθρώπους στην “πυρά” χωρίς καν να τους γνωρίζουμε ή εν τέλει να μας βλάπτουν  άμεσα οι πράξεις τους;
Βιώνουμε μια νέα μορφή κοινωνικού φασισμού, που τώρα πια πιθανόν και να προέρχεται από την πλευρά της «αντίστασης σε αυτόν». Ακούγεται οξύμωρο, αλλά εδώ και κάποιες δεκαετίες άρχισε να διαφαίνεται μια φασίζουσα νέα λογική, που παρήχθη από δυνάμεις ή και κινήματα που στόχο είχαν να ανατρέψουν παλαιότερες αυταρχικές δομές. Και επέφεραν απλώς τις δικές τους. Με τάση ολοένα αυξανόμενη, μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο νέο-φασισμού «ορθότητας», που θα δούμε να διογκώνεται τα επόμενα χρόνια. Αυτό παράλληλα με τον παλαιού τύπου φασισμό, που νομίζαμε πως είχαμε σκοτώσει. Συχνά πια, βλέπουμε να πηγαίνουν αγκαζέ, παλιοί και καινούργιοι τρόμοι και εθελοτυφλούμε ότι δεν συμβαίνει. Νέου τύπου κοινωνικές ομάδες δημιουργούνται, νέες οπαδικότητες, νέοι φανατισμοί. Οτιδήποτε είναι «μόνο του» και δεν στεγάζεται, και δεν έχει αγέλη να συνταχθεί, τοποθετείται στην πυρά και στοχοποιείται ως αταξινόμητο ή απολωλός. Γιατί:  Ό,τι είναι ομάδα, δημιουργεί αντίπαλο. Για να υπάρξει. Είναι ο νόμος της συνοχής. Και της συνενοχής. Σήμερα ειδικά μέσω των κοινωνικών δικτυώσεων, γίνεται μια αόρατη σφαγή σε αυθαίρετους καθημερινούς εμφυλίους .
 
Υπάρχουν όρια στη δημιουργική έκφραση ενός καλλιτέχνη και αν ναι ποιος νομιμοποιείται να τα βάλει;
Για μένα όριο στην δημιουργική έκφραση δεν υπάρχει. Κι ας μην είναι «καλλιτέχνης» κάποιος. Η δημιουργική έκφραση, είναι ο πυρήνας της ελευθερίας και του ψυχισμού μας. Ο έρωτας είναι δημιουργική έκφραση. Και έρωτας κρύβεται σε κάθε τι δημιουργικό. Από μόνο του λοιπόν αυτοπροσδιορίζεται και αναζητά διαρκώς το δικαίωμα να υπάρχει. Μέσω αυτού οδηγούμαστε στην Τέχνη. Καλλιτέχνης για μένα είναι αυτός που η προσωπική του δημιουργική έκφραση, γίνεται διαπροσωπική και αφορά πια και τον άλλον. Το μεγάλο πρόβλημα του Πολιτισμού είναι και ήταν πάντα να επιτρέψει στο προσωπικό να γίνει δημόσιο. Από όπου και αν προέρχεται το προσωπικό. Το «όριο» το θέτει πάντα η κάθε εποχή και η ανεκτικότητά της. Εμείς όμως έχουμε την ευθύνη των ορίων: να άρουμε τις απαγορεύσεις του παρελθόντος και να εμποδίσουμε τις απαγορεύσεις του μέλλοντος. Η σεξουαλικότητα λόγου χάριν σήμερα διεκδικεί αυτήν την άρση της απαγόρευσης, έχοντας ένα ισχυρό όπλο στα χέρια της: το διαδίκτυο. Αυτό που μέχρι πρότινος ήταν το μικρό «βρώμικο» μυστικό του καθενός, βγαίνει από την ντουλάπα του, και διαπιστώνει πως δεν ήταν μόνο δικό του. Αυτό καταργεί την ενοχικότητα, βάζοντας βόμβα τεραστίου μεγέθους σε όσα μέχρι τώρα κρύβαμε. Που μπορεί να ήταν και ασήμαντα. Αλλά το ασήμαντο γίνεται τεράστιο όταν αποσιωπάται. Τίποτα τεράστιο από τη φύση του. Τίποτα σημαντικό εγγενώς. Το «βάθος» των πραγμάτων, δεν είναι παρά μια επιφάνεια, που την σκέπασαν χρονικές ή εποχιακές επιχωματώσεις.
 

Η “Εκκρεμότητα” σου, έχοντας «συναντηθεί» με διαφορετικές ομάδες κοινού στην Ελλάδα και το εξωτερικό, από τα Riverside Studios στις  όχθες του Τάμεση ως μονόλογος, και την Ομόνοια στο φουαγιέ του Εθνικού Θεάτρου και στο Αγγέλων Βήμα κλπ, επέστρεψε στο Θέατρο Αργώ, για να μας φέρει “τετ – α – τετ” με τον εαυτό μας. Μίλησε μας γι' αυτήν τη νέα θεατρική εκδοχή της “εκκρεμότητας'.
Η τωρινή παράσταση προήλθε από την επιλογή του έργου από τον σκηνοθέτη της Βαγγέλη Βογιατζή στην πρόταση συνεργασίας που του έγινε από το νεότευκτο A small Argo ful lof Art. Ο Βαγγέλης μόλις πέρυσι έκανε το πρώτο του σκηνοθετικό βήμα ανεβάζοντας με συν-σπουδαστές του το έργο του Άκη Δήμου «Αν αργήσω κοιμήσου». Έχοντας μόλις αποφοιτήσει όλοι από τη σχολή θεάτρου Πράξη Επτά. Με μια πολύ ωραία συνειδητή ελαφρότητα, μη σοβαροφανή, και αποενοχοποιημένη. Είχα δει την παράσταση. Όταν μου ζήτησε το έργο της «Εκκρεμότητας» ο Βαγγέλης, αφού διάβασε ό,τι έχω γράψει (το «Μαζί, Ποτέ», το «Κ», το «Δεσποινίς Δυστυχία», το «Κώστας Νούρος» και εκ των υστέρων το αδημοσίευτο «Πόσα ζώα χωράει ό άνθρωπος») με χαρά είπα ναι. Με ξάφνιασε  που επέλεξε κιόλας την Εκκρεμότητα, που είχε ήδη εγγραφεί καλλιτεχνικά από την παράσταση με τους Nova Melancholia σε σκηνοθεσία Βασίλη Νούλα. Αισθανόμουν πως παρά την πορεία της παράστασης του 2014, δεν είχε το χρόνο που χρειαζόταν και ως παράσταση και ως κείμενο. τότε. Και λόγω δυσκολίας να συνεχιστεί σε άλλο χώρο, και λόγω της εύλογης ενασχόλησης του Βασίλη Νούλα με άλλα πράγματα που ήθελε να κάνει. Το ναι μου, ήταν και ένας τρόπος να αποκοπώ συναισθηματικά πια κι εγώ, και να κλείσω μέσα μου ένα κύκλο. Με τον Βαγγέλη Βογιατζή συζητήσαμε γενικότερα. Από μένα είχε απόλυτη ελευθερία, αποφεύγω πολύ συνειδητά να εμπλέκομαι στις επιλογές των σκηνοθετών ή να επιβάλλω οτιδήποτε στα έργα τα δικά μου. Επειδή προέρχομαι από τα σπλάχνα του θεάτρου, για μένα η παράσταση πάντα είναι που προέχει. Και ευτυχώς, αφού τελειώσω ένα έργο, παίρνω απόσταση. Την επιβάλλω θα έλεγα στον εαυτό μου. Ίσως είναι μια σωτήρια και εν τέλει σωστή αμυντική μου λειτουργία. Έτσι επέλεξε και τους συνεργάτες του και κυρίως τους ηθοποιούς που ήταν και το κυριότερο. Μόνο αν ζητούσε σε κάτι τη γνώμη μου συζητούσαμε περί αυτού. Θα πρέπει να πω, ότι σταδιακά έγινε αντιληπτό, πως έπαιρναν ένα μεγάλο ρίσκο με την ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ: ένα δύσκολο θεατρικά κείμενο, με ποιητική πυκνότητα, που τους πήγαινε σε δύσκολα νερά. Μπορεί και επικίνδυνα, όντας και οι ηθοποιοί, ο Χρήστος Τσουλιάης, η Φαίη Βέβη και η Ηλιάννα η Μπουζάνη πολύ νέοι στο χώρο, μόλις ενός έτους και κάτι σχεδόν. Όπως και ο Βαγγέλης που είχε την όλη ευθύνη. Έγιναν αρκετοί μήνες πρόβας για να καταλήξουν εδώ που κατέληξαν. Και από ένα σημείο και έπειτα με πολλές δυσκολίες που προέκυψαν. Το λέω, όχι για να βγάλω «τα εν οικω εν δήμω» για να το πω χαριτολογώντας, αλλά γιατί όλη αυτή η διαδρομή ήταν ένα μεγάλο σχολείο και για αυτούς και  για μένα, εν τέλει αφού ζήτησαν και τη δική μου συμπαράσταση προς το τέλος. Από αυτήν την άποψη πέρασε ο καθείς μια δύσκολη πορεία δικής του εσωτερικής Εκκρεμότητας, που δεν ήταν ανώδυνη. Μια πορεία ενηλικίωσης. Και εισόδου στο πραγματικό. Αυτό που κατάφεραν, κατ’ εμέ, είναι άθλος. Η παράσταση θα κριθεί και ήδη κρίνεται συνομιλώντας με το κοινό πια. Αλλά είμαι περήφανος για αυτούς, γιατί άντεξαν. Να έρθουν αντιμέτωποι με τον εαυτό τους και να τον υπερβούν. Συνδέομαι πολύ βαθιά με τις παραστάσεις των έργων μου. Ακόμα κι αν έχω ενστάσεις. Δεν με απασχολεί αυτό. Και δεν με απασχολεί το έργο «μου». Δεν το θεωρώ έργο μου πια. Η Εκκρεμότητα, είναι η παράσταση πια, μια «στέγη» που ανήκει σε όσους την κατοικούν. Και αυτό υπερασπίζομαι. Εις βάρος του συγγραφέα -που είμαι- συχνά. Και έτσι πρέπει. Είμαι απόλυτα ειλικρινής όσο κι αν ακούγεται περίεργο και μη σύνηθες. Δεν είναι εύκολο. Αυτό που βλέπω στην παράσταση και που εισπράττουμε και από το  κοινό, είναι η συναισθηματική σύνδεση με ένα σύγχρονο αφαιρετικό ύφος με αμεσότητα και απλότητα, παίζοντας  με στοιχεία περφόρμανς αλλά και μεταδραματικότητας, και με το κείμενο να είναι εκεί, καθαρό όσο ποτέ, απόλυτα διαυγές στο τι λέει. Για μένα αποκαλυπτικά διαυγές στην πυκνότητα που φέρει. Κι εδώ έχω ένα ερωτηματικό, που φαίνεται αστείο γιατί το έχω διατυπώσει και στην ομάδα, μήπως θα έπρεπε να επιμείνω –αν και δεν γινόταν λόγω πίεσης χρόνου- να φύγουν μέρη του κειμένου που πιθανόν να εμποδίζουν την συγκεκριμένη παράσταση, να αρθρώσει καλύτερα τον δικό της λόγο.  Ακούγεται περίεργο, αλλά δεν το λέω για εντυπωσιασμό. Σοβαρολογώ. Δεν έχει ξανατύχει συγγραφέας να θέλει να κόψει το ίδιο του το κείμενο. Και με συναντάτε είναι αλήθεια τώρα, σε μια κρίσιμη στιγμή που πρέπει να πάρω απόσταση πια. Η παράσταση έχει τη δική της ζωή, δεν με χρειάζεται. Κινδυνεύει από την αγάπη μου. Καλύτερα να κινδυνέψει από την αδιαφορία. Τη δική μου. Ή- και των άλλων. Κι ας μου είναι οδυνηρό. Η φύση μου είναι να ενώνω. Όχι να χωρίζω. Και είναι και στάση ζωής για μένα. Και επιλογή. Αυτό είναι και ένα δημόσιο αντίο μου προς την ομάδα μέσω της συνομιλίας μας αυτής. Αν και κάπου εκεί θα βρίσκομαι πάντα. Όχι σαν μέρος τους, αλλά σαν θεατής τους.

Χρησιμοποιείται πολύ συχνά τελευταία ο όρος queer theatre για να προσδιορίσει παραστάσεις που μιλούν ανοιχτά για την ομοφυλοφιλία, την παρενδυσία κ.α., οι οποίες συχνά τυγχάνουν και ευρύτατης αποδοχής από το κοινό. Αυτό δείχνει την ανάγκη να ειπωθούν τα πράγματα με το όνομά τους και να εξοικειωθεί το κοινό με το “διαφορετικό” ή απλώς έχουν γίνει μόδα γιατί αδιαμφισβήτητα  πουλάει οτιδήποτε φλερτάρει με το “απαγορευμένο”.
Ο όρος αφορμάται από τα θέματα σεξουαλικής ταυτότητας όντως, αν και περικλείει μέσω αυτού ένα ευρύτερο πεδίο γύρω από τις ταυτότητες ως κοινωνική κατασκευή. Ερωτικές, φύλου, κοινωνικές, πολιτικές. Ερχόμαστε από ένα Μεσαίωνα, που το μέγεθός του και το χρονικό του βάθος, μόνο οι επόμενες γενιές θα αντιληφθούν πλήρως. «Κατ’ αρχήν» τα πράγματα πρέπει να λέγονται με το όνομά τους. Ούτως ή άλλως. Και – «κατ’ αρχάς». Και για να ειπωθούν, πρέπει να γίνουν λέξεις. Αν δεν υπάρχουν δε, να τις εφεύρουμε. Αυτό δεν γίνεται «αβρόχοις ποσί», θέλει «να βραχούν από το κεφάλι ως τα νύχια» πολλοί, για πολύ,  και εναντίον πολλών. Αυτό το αρχικό και αναγκαίο, που κατ’ επίφαση φοβάμαι εξοικειώνει, Σαφώς και δημιουργεί ρεύμα και «μόδα». Και τους εμπόρους της, ασφαλώς. Που αν μέχρι τώρα είχαν ένα μονοπώλιο, είτε ως υπερασπιζόμενοι είτε ως εναντιωμένοι, σίγουρα -τώρα που βγήκε στην «αγορά» το πράγμα και «πουλάει»- θα ζητήσουν «δικαιώματα». Μιλάω σκληρά, γιατί η αγορά είναι σκληρή. Και αγοραία. Εξού και το απαγορευμένο, έχει πάντα σουξέ. Αλλά και το ελεύθερο, επίσης. Σε εμπορευματοποιημένη κοινωνία ζούμε. Μόνο ως εμπόρευμα μπορεί να υπάρχει κάτι: αν δεν γίνει εμπόρευμα θα εξαφανιστεί. Και απευθύνεται σε ομάδες/target groups αλλά και σε ευρύτερο κοινό ως «ιδιαίτερο». Και «πικάντικο». Η γνώμη μου η προσωπική είναι, πως αυτό είναι μια νέα «εκπολιτισμένη» εξορία. Μια περιθωριοποίηση, όχι «εκτός», αλλά στο «κέντρο». Φωταγωγημένο. Ως «σόου». Θέαμα. Στο τσίρκο. Γι΄ αυτό μίλησα για «κατ’ επίφαση» εξοικείωση. Το Queer όμως στην ουσία πρεσβεύει ακριβώς το αντίθετο: την κατά βάθος εξοικείωση της κοινωνίας με τον πολύπλευρο εαυτό της. Για να το πω απλά και πολύ καθαρά με ένα παράδειγμα: η κοινωνία εύκολα ίσως αποδέχεται τον ομοφυλόφιλο/gay ως «άλλον». Αλλά δύσκολα τον ομοφυλόφιλο «εαυτό» της. Το «μέσα» της πρέπει να αποδεχτεί η κοινωνία, όχι το «έξω» της. Και όταν της τίθεται έτσι, ξέρετε , δεν είναι καθόλου ανεκτική. Μα καθόλου. Κι ας έχει αποδεχτεί λ.χ νομικά τους «gay».

στιγμιότυπα από την παράσταση "ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ" στο A small Argo Full of Art

Ποια είναι η κατά τη γνώμη σου η μεγαλύτερη απειλή που βιώνει σήμερα η ανθρωπότητα;
Η ανθρωπότητα κινδύνευε πάντα από την ίδια την ανθρωπότητα. Επειδή ως «ανθρωπότητα» φαντασιώνεται πως είναι υπεράνω όλων. Και από αυτό κινδυνεύει και σήμερα. Δεν είμαι υπέρ της φοβικότητας, των συνωμοσιολογιών, και της ενοχικής καταστροφολογίας  –θεολογικών καταβολών- που επέρχονται. Ο άνθρωπος έχτισε τον Πολιτισμό με λάθος μεζούρα. Ανά τους αιώνες, πνιγόταν στο στενό  ένδυμα που έφτιαξε. Έκανε το «αφήγημα» του για τον Κόσμο, Βίβλο. Και έζησε σύμφωνα με τη Βίβλο αυτή. Πετσοκόβοντας ό,τι δεν χωρούσε αυτή η Βίβλος. Κινδυνεύουμε από τις Βίβλους μας φοβάμαι. Και μόνο. Θρησκευτική ή φιλοσοφική, Χριστιανική ή Μαρξιστική, αριστερή ή νεοφιλελεύθερη, η όποια Βίβλος δεν πρεσβεύει παρά ένα Ολοκαύτωμα που παριστάνει την Εδέμ. Θα σας το συμπυκνώσω με ένα ποίημα από τη συλλογή ποιημάτων ΑΓΝΩΣΤΟΥ που προετοιμάζουμε προς έκδοση με την Αθηνά Σοκόλη που σήμερα τυχαία έπεσα πάνω του αν και γραμμένο το 2011, μέσω του σαρκασμού του, που είναι πιο ακριβής από μένα:
Οι μέρες ξημερώνουν ερήμην μας.
Και νυχτώνουν. Ερήμην μας.
Ευτυχώς.
Φανταστείτε, να είχε άνθρωπος τον έλεγχο της μέρας.
Τι δικτατορίες μέρας θα περνάγαμε.
Θα παρακαλάγαμε να νυχτώσει.
Μπορεί και να κλαίγαμε στο ανυπόφορο του φωτός του.
Όχι πως δεν κλαίμε τώρα- στο ανυπόφορο του σκότους μας.
 
Στην “Εκκρεμότητα” όπως και στη Δεσποινίδα Δυστυχία, υπάρχει μία διάχυτη ποιητική ζοφερότητα, με τα δίπολα ζωή-θάνατος, αλήθεια-ψέμα και συνειδητοποίηση-ασυνειδησία να κρέμονται σαν “Δαμόκλειος Σπάθη” πάνω από το κεφάλι των κεντρικών ηρώων.  Πόσο εφικτή είναι η κατάκτηση της ατομικής μας ελευθερίας;
Η ελευθερία δεν είναι τόπος. Που, πας και τελείωσε- έφτασες. Η ελευθερία είναι διαδρομή. Ένα «προς», διαρκές. Και άλλο για τον καθένα - αν έχεις εξασφαλίσει βεβαίως πρώτα βασικές κοινωνικές ελευθερίες. Ο άνεργος ή ο φτωχός, δεν είναι ελεύθερος. Στερείται όποιας ελευθερίας. Βρίσκεται υπό τον ζυγόν. Τα δίπολα όπως εύστοχα βλέπεις και στην Εκκρεμότητα και στη Δυστυχία αφορούν σε αυτό το ταξίδι προς την ατομική ελευθερία. Κι ας πορεύονται προς αυτήν, μέσω της πλήρους διάλυσής τους οι κεντρικοί ήρωες. Οι ήρωες μπορεί να διαλύονται, αλλά σώζεται ο αναγνώστης και θεατής τους. Και το σημαντικότερο όλων, αυτό που πρέπει να δουν τα πρόσωπα και μαζί με αυτά εμείς, είναι πως εμπεριέχουμε όσα βλέπουμε ως εχθρό μας. Όταν κυνηγάμε κάτι, εμάς κυνηγάμε πάντα. Γιατί ο κυνηγός ξεχνάει ότι υπήρξε θήραμα. Ή δεν το ξέρει ότι θα γίνει. Και το θήραμα, δεν θέλει να ξέρει πώς αφού σωθεί, κυνηγός θα γίνει. Η φύση μας είναι μικτή. «Καθαρότητα» δεν υπάρχει. Στην «Εκκρεμότητα» διατυπώνεται λίγο πριν το τέλος, ως αφορισμός:
«Δεν υπάρχει ένα. Ουδέποτε υπήρξε. Τι το κρύβουμε. Δείτε πόσοι πολλοί μέσα μας».
Και στο «Δεσποινίς Δυστυχία» με άλλα λόγια:
«Γεννήθηκα με δυο ερπετά μέσα μου. Δεν το ήξερα. Τα κουβαλούσα δια βίου…»
Στο «Κ» ομολογείται ως εγγενής τρύπα εντός μας, στον «Νούρο» ως αναζήτηση του «άλλου», στο «Πόσα ζώα χωράει ένας άνθρωπος» ως το τέλος ενός λάθος Πολιτισμού. 

              ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ                                              ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΔΥΣΤΥΧΙΑ

Στο θέατρο ΑΡΓΏ, δημιουργήθηκε μία δεύτερη σκηνή – A small Argo Full of Art – για να στηρίξει τις προσπάθειες νέων καλλιτεχνών, αναδεικνύοντας τη δουλειά τους και δίνοντάς τους μία ώθηση σε μία δύσκολη οικονομικά συνθήκη για τη χώρα μας, έτσι όπως τη βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Πιστεύεις πως το μέλλον του ελληνικού θεάτρου ανήκει σε πρωτοβουλίες όπως αυτή;
Είμαι απόλυτα σίγουρος πως το μέλλον θα έρθει από τα «μικρά». Εξού και το “Small”. Απέναντι στα… Mall.  Όλα τα μεγαλειώδη, τα μεγαλεπήβολα, και τα μεγαλόσχημα. Συμπτωματικά, στον «Νούρο» ειπωνόταν ως νέο Πιστεύω: «Πιστεύω εις κάτι μικρόν. Στου ανθρώπου το ανάστημα…».
Το A small Argo , ξεκίνησε από την αρχική πρόταση της Αιμιλίας Υψηλάντη και του θεάτρου Αργώ, στην επί  χρόνια φίλη και συνεργάτιδα Χρύσα Καψούλη να ενεργοποιήσει τη δεύτερη μικρή σκηνή. Και θεωρώ πως η Χρύσα πήρε μεγάλο ρίσκο που το αποφάσισε, σε μια χρονική περίοδο που έπεσε μια «μόδα» καλλιτεχνικοδιευθυντίτιδας. Από παντού. Και προς πάσα κατεύθυνση. Φύρδην, μύγδην. Κάποιοι θεωρούν, λόγω της συνεργασίας μας σε κάποιες δουλειές και λόγω της παρουσίας της Εκκρεμότητας που προέκυψε στο πρόγραμμα, πως συνέβαλα σε αυτό. Δεν ισχύει. Ήταν μια προσωπική ευθύνη και δουλειά της Χρύσας, όπου δεν υπήρχε καμία εμπλοκή της οικονομική ή προσωπικών απολαβών και καλλιτεχνικών φιλοδοξιών με επίπλαστη πρόσοψη. Και όντας φίλοι μεν, αλλά κρατώντας συχνά αυστηρή στάση για να έχουμε διάλογο μεταξύ μας, θα πρέπει να πω πως αυτό που κατάφερε και φάνηκε από τα πρώτα δείγματα, είναι τελικά, προς τιμήν της. Και κέρδος για το θέατρο. Εν τέλει. Απευθύνθηκε σε νέους στον χώρο, δίνοντας βήμα, και πηγαίνοντας όχι με βεβαιότητες και προβλεπόμενες επιλογές. Χωρίς να έχει κάποιο ισχυρό πλαίσιο, δημιούργησε έναν πυρήνα συνεργατών σημαντικό. Με καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Μικρού μεγέθους. Από επιλογή. Επιβεβαιώνοντας, πως από εκεί έρχεται το μέλλον. Και μάλιστα σε ένα θεατρικό τοπίο τόσο «πυκνοκατοικημένο» που φέτος, φτάνει στα όριά του θεωρώ. Πνίγεται το θέατρο από συνωστισμό, ανθρώπων. Που στριμώχτηκαν στην ίδια πόρτα εξόδου τρέχοντας για να σωθούν, και βρέθηκαν να ποδοπατάνε ό ένας τον άλλον.
 
Παρακολουθείς τις συζητήσεις για τα Εθνικά μας θέματα; Θεωρείς  ότι  γνωρίζουμε πως να είμαστε Έλληνες; Ποια είναι εν τέλει η εθνική μας ταυτότητα;
Απέχω συνειδητά. Παντελώς. Όχι επειδή απαξιώ. Απλώς δεν έχω άλλο τρόπο να δηλώσω καθαρά την διαφοροποίησή μου από οτιδήποτε, που ενώ πατάει σε έναν αίσθημα αγάπης για τον τόπο που γεννήθηκε, μετατρέπεται σε επικίνδυνα μεγαλομανή ιδεοληψία. Τα εθνικά θέματα, όπως τα λέμε, έγιναν ένα πεδίο εθνικισμού. Και εκτροφείο συχνά φασιστικών απόψεων και πολιτικής εκμετάλλευσης. Η βαθύτερη αίσθησή μου είναι πως η έννοια Έθνος, και μόνο, μας εγκλωβίζει σε μια θρησκευτική εμμονή. Δεν πιστεύω στα Έθνη. Δεν «πιστεύω». Γενικά. Σε ιδεολογήματα. Όποιου τύπου. Που μαζικοποιούν ανθρώπους κάτω από οποιαδήποτε ετικέτα. Δεν έχω αγωνία να είμαι Έλληνας. Είμαι Έλληνας. Που θα πει έτυχε να γεννηθώ σε αυτό τον τόπο, να μιλάω αυτή τη γλώσσα. Αν έχω μια αγάπη είναι γιατί εδώ «σκόνταψα» ως ύπαρξη και αυτό αγάπησα. Όπου και να είχα «σκοντάψει» το ίδιο θα το αγαπούσα. Είτε στην Ελλάδα, είτε στο Μπαγκλαντές, είτε στην Αμερική. Ξέρω πως το να απαντάς σε τέτοια ερωτήματα, έτσι όπως απαντώ, κινδυνεύεις να κατηγοριοποιηθείς στους «απάτριδες». Και εδώ ερχόμαστε στον κοινωνικό φασισμό που προαναφερθήκαμε: είμαστε ανώριμοι για διάλογο στον δημόσιο βίο για πολλά θέματα. Το φανερώνει η οργή που αντιμετωπίζεις κάθε φορά που θίγεις  θέματα «ταμπού». 
 
Σε τι ελπίζεις Τσιμάρα;
Δεν ελπίζω. Αίσθημα απελπισίας με έφερε ως εδώ. Αλλιώς δεν θα ήμουν.
Δεν θα υπήρχα. Καν.
Αλλά η απελπισία μου είναι φυσική. Ζώσα. Και ζωντανή.
Και ό,τι αναπνέει - ελπίζει. Κι ας πάει ασθμαίνοντας.
Κι αν βήχει- που και που- σημαίνει πώς έχει αντισώματα.
Ζωής.

ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ στο small Argo full of Art/Για 10 μόνο παραστάσεις
Από 4 Γενάρη έως 9 Φλεβάρη 2018/ Διάρκεια 70΄

Η Εκκρεμότητα (Suspense) του Τσιμάρα Τζανάτου, έχοντας «συναντηθεί» με διαφορετικές ομάδες κοινού στην Ελλάδα και το εξωτερικό, από τα Riverside Studios στις όχθες του Τάμεση ως μονόλογος, και την Ομόνοια στο φουαγιέ του Εθνικού Θεάτρου και στο Αγγέλων Βήμα σε μια παράσταση που ενεγράφη καλλιτεχνικά, μέχρι και τη Βαρβάκειο Αγορά ως In Situ Performance, έρχεται με το νέο έτος στο Μεταξουργείο, στο Small Argo full of Art για να μας φέρει σε ένα «από κοινού»/θεατρικό τετ-α-τετ με τον εαυτό μας, επικοινωνώντας τις κρυφές πτυχές του «άλλου» μέσα μας, και να συναντηθούμε με όσα αποφύγαμε.

Συντελεστές
Μια ομάδα πολύ νέων παιδιών, έχοντας αποφοιτήσει μόλις1 χρόνο πριν με κοινή τους αφετηρία την Δραματική Σχολή Πράξη Επτά, μπαίνει δυναμικά στον θεατρικό χώρο, και καταθέτει τη δική της ματιά στο δοκιμασμένο κείμενο της ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑΣ του Τσιμάρα Τζανάτου, σε σκηνοθετική προσέγγιση Βαγγέλη Βογιατζή, και ερμηνευτές τους: Χρήστο Τσουλιάη, Φαίη Βέβη και Ηλιάννα Μπουζάνη.
Με τη στήριξη στα σκηνικά/κοστούμια την Χριστίνα Κωστέα, στην κινησιολογία την Βάλια Παπαχρήστου, στους φωτισμούς την Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου, στηνπρωτότυπη μουσική και τις επιλογές τον Χρήστο Τσουλιάη (Chris Rusty) και βοηθό σκηνοθέτη την Κατερίνα Αγγελίτσα.
 
Η παράσταση
Ένας άντρας- που τον απέκλεισε ο κόσμος
Δυο γυναικείες φιγούρες- που τον συντροφεύουν.
Σε ένα σκοτάδι- που δεν χωράει κανέναν.
Αυτός, αφηγείται τη σκοτεινή συνάντηση  με τον εαυτό του.
Εκείνες τον βοηθάνε να θυμηθεί.
Όσα ξέχασε. Όσα δεν άντεξε.
Ποιος είναι αυτός; Ποιες είναι εκείνες;
Εμείς- ποιοι είμαστε; Εκτός Κόσμου- είμαστε;
Κι αυτό που “είμαστε”- πώς “έγινε”;
Πώς γίναμε-ό,τι γίναμε.
 
Ένα σύγχρονο θεατρικό έργο για την απολεσθείσα ταυτότητα του ανθρώπου, μια Queer ανάγνωση της ύπαρξης, πριν ο όρος Queer γίνει μόδα και ξηροκάρπια στο ουίσκι του νέο-μικροαστισμού.
 
Περί του έργου ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑΣ
H Εκκρεμότητα είναι η αφήγηση μιας ιστορίας. Κάποιου.
Άλλου. Που δεν μοιάζει με μας. Νομίζουμε.
Στην ουσία είναι η ιστορία του καθένα μας. Που αγνοούμε πώς ζήσαμε.
Ή- ξεχάσαμε πως την ζήσαμε.
Αρχίζει σαν παραμύθι. “Μια φορά και έναν καιρό…”
Όπως όλα τα παραμύθια. Και εξελίσσεται σαν πραγματικότητα.
Εφιαλτική.
Αλλά όπως όλα τα παραμύθια, η Εκκρεμότητα είναι μια ιστορία
που ντύθηκε παραμύθι- για να αντέξουμε να συναντήσουμε τον εαυτό μας.
Πιθανόν, τους πολλούς εαυτούς μας.
"Δεν υπάρχει Ένα. Ουδέποτε υπήρξε. Μια επινόηση το Ένα!
Δείτε πόσοι πολλοί μέσα μας. Τι το κρύβουμε!"
 
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Βογιατζής | Βοηθός σκηνοθέτη: Κατερίνα Αγγελίτσα | Παίζουν: Φαίη Βέβη, Ηλιάννα Μπουζάνη, Χρήστος Τσουλιάης | Σκηνικά-κοστούμια: Χριστίνα Κωστέα | Σχεδιασμός φωτισμών: Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου | Επιμέλεια κίνησης: Βάλια Παπαχρήστου | Επιμέλεια μουσικής – Σύνθεση: Χρήστος ΤσουλιάηςΙVideoTrailer Γιάννης Βολιώτης VolitionPicturesκαι Ίρις  | PhotosΓιάννης Πρίφτης| Υπεύθυνος Marketing& Επικοινωνίας: Άρης ΣομπότηςPlaywalk | Curator: Χρύσα Καψούλη
 
ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ / SUSPENSE / Die Erwartung
(Το χρονικό μιας διαδρομής (2013-2018)/Τα  7 στάδια ενός απρόβλεπτου ταξιδιού)
-Η «Εκκρεμότητα» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Μάιο του 2013 στο ΑΝΑΛΟΓΙΟ/ AnalogioFestival που επιμελείται καλλιτεχνικά η Σίσσυ Παπαθανασίου, στο χώρο του φουαγιέ του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία Βασίλη Νούλα/NovaMelancholia με τους Φίλιππο Παπαχριστοδούλου, Βίκυ Κυριακουλάκου και Δέσποινα Χατζηπαυλίδου με τη σκηνική συμμετοχή της εικαστικού Σοφίας Σιμάκη.
-Τον Νοέμβριο του 2013 απόσπασμα του έργου («Ένας σαρκασμός στον πόνο» ή «Περί πόνου») παρουσιάστηκε από τη Βίκυ Κυριακουλάκου ως μονόλογος/περφόρμανς στη Βαρβάκειο Αγορά, στην Εβδομάδα κατά του HIV στις εκδηλώσεις της ΜΚΟ ΤΕΧΝΟΔΡΟΜΩ.
-Ακολούθησε τον Μάρτιο του 2014, η παρουσίαση της στα αγγλικά στο Λονδίνο, υπό τον τίτλο «Suspense» σε μετάφραση της Έλσης Σακελλαρίδου από το Theater Lab Company της Αναστασίας Ρεβή , σε σκηνοθεσία Jason Warren σε μορφή μονολόγου με τον Luke Shepherd στον κεντρικό ρόλο.
-Το 2014/2015 ανέβηκε ως ολοκληρωμένη παράσταση στο ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ στο πλαίσιο του (1ου) «Φεστιβάλ Ελληνικού έργου του 21ου αιών.» που διοργάνωσε η Λεία Βιτάλη, σε σκηνοθεσία Βασίλη Νούλα/Nova Melancholia με τους ηθοποιούς: Γιάννη Μπόγρη, Βίκυ Κυριακουλάκου και Δέσποινα Χατζηπαυλίδου και εικαστική επιμέλεια Σοφίας Σιμάκη, έργο της οποίας και στο εξώφυλλο του βιβλίου, που κυκλοφόρησε σε δίγλωσση έκδοση από τον ΗΡΟΔΟΤΟ.
-Το 2015 μεταφράστηκε από την Sabine Kessel στα γερμανικά /«Die Erwartung»
-Το 2016 επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΗΡΟΔΟΤΟΣ, σε ανανεωμένη έκδοση.
-Στις 4 Ιανουαρίου του 2018, κλείνοντας τον πρώτο της κύκλο, ανοίγει τον επόμενο, ανεβαίνοντας στη σκηνή του A SmallArgofull of Art  από μια ομάδα πολύ νέων παιδιών που μπαίνουν δυναμικά στον θεατρικό χώρο, σε σκηνοθετική προσέγγιση από τον Βαγγέλη Βογιατζή, με ερμηνευτές τους Χρήστο Τσουλιάη, Φαίη Βέβη και Ηλιάννα Μπουζάνη, σκηνικά/κοστούμια  Χριστίνας Κωστέα, κινησιολογία Βάλιας Παπαχρήστου, φωτισμούς Σεμίνας Παπαλεξανδροπούλου, μουσική του Χρήστου Τσουλιάη (Chris Rusty) και βοηθό σκηνοθέτη την Κατερίνα Αγγελίτσα.
 
Αποσπάσματα από το έργο
1.
Άνοιξα τα μάτια μου. Τους είδα. Από πάνω μου.
«Είμαι πολίτης και χρειάζομαι προστασία!»
Με κοίταζαν παραξενεμένοι.
Ο Αξιωματικός. Όλοι. Μαζεμένοι. Με κοίταζαν. Σα να γνώριζαν.
Κάτι. Που εγώ αγνοούσα. (Παύση)
Άνοιξαν μια σιδερένια ντουλάπα. Έβγαλαν κάτι φακέλους. Με το όνομά μου.
Είδα το όνομά μου. Τριάντα οκτώ φάκελοι. Κάθε ένας και μια χρονιά.
Από το 1972 ξεκινούσαν. Το έτος γεννήσεώς μου.
-Εσείς δεν είστε αυτός;
Είδα το όνομά μου. (Παύση) Το όνομά μας είμαστε. (Παύση) Εγώ ήμουν. Όνομα. Επίθετο. Όνομα πατρός. Μητρός. Έτος γεννήσεως. Χρώμα οφθαλμών, μαλλιών. Ύψος. Εγώ. Ο ίδιος. Μόνο η φωτογραφία. Δεν ήμουν. Εγώ. Όχι. Δεν ήμουν.
-Είστε. Εσείς.
-Εγώ; Αυτός;
-Ναι. Δεν αναγνωρίζετε τους δικούς σας; Ο πατέρας σας...
-Η μάνα μου
-Η αδελφή σας!
-Ναι. Αυτοί είναι. «Εγώ» δεν είμαι.
(Παύση)
-Επειδή είναι παλιά η φωτογραφία. Εφηβική.
Είπαν. (Σιωπή)
Τόσο άλλος ήμουν; Που δεν με γνώριζα.
Δεν είμαστε οι ίδιοι στο χρόνο; Μέσα στο χρόνο…αλλάζουμε σαν άλλοι;
(Σιωπή)
2.
"...Το πάθαινα αυτό. Από παιδί. Όταν χαιρόμουν ερεθιζόμουν. Καύλωνα. Καύλα είναι η ζωή που δε χωράει στις λέξεις.
Τόση η ζωή μέσα μας που άλλη διέξοδο το σώμα να μην έχει. Παρά αυτήν. Να διογκώνεται μέχρι να εκραγεί. Να τιναχτεί.
Μια εκσπερμάτωση. Προς τα Έξω. Η ζωή.
Πιο φανερή έξοδός του ανθρώπου δεν υπάρχει. Από την εκσπερμάτιση. Μπορεί και η μοναδική του έξοδος. Κατά βάθος.
Όρθιος εκσπερμάτισα τον εαυτό μου στον Κόσμο.Φωνάζοντας. Με τη βαθειά φωνή του νικητή.
Την άγρια φωνή αυτή που μόνο στον έρωτα βγαίνει.
Και που αν ακουστεί, ακούγεται. Δεν μπορείς να πεις δεν άκουσα. Δεν αντιλήφθηκα. Δεν κατάλαβα.
Γι’ αυτό και τον έρωτα τον κάνουμε σιωπηλά. Να μην ακουστεί.
Η εκκωφαντική αλήθεια του..."

Trailers: