ΕΝΝΕΑ ΧΡΟΝΙΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ: ΠΟΣΟ ΑΛΛΑΞΕ ΠΟΣΟ ΑΛΛΑΞΑ…

του Χρήστου Σούτου

Η αλήθεια είναι πως αμφιταλαντεύτηκα πολύ πριν γράψω το συγκεκριμένο κείμενο. Πρώτον, γιατί δεν μου αρέσει να μιλάω -και κυρίως να γράφω- για προσωπικές μου εμπειρίες και δεύτερον, γιατί τις περισσότερες φορές θεωρώ ότι δεν αφορούν αυτό που λέμε την πλατιά μάζα του κόσμου. Σήμερα όμως επέλεξα να το κάνω γιατί περνώντας τα χρόνια και κάνοντας παραγωγή σε εκπομπές επικοινωνίας, κατά βάση, με τον κόσμο οι διαφορές που παρατηρώ στον τρόπο που οι άνθρωποι σκέφτονται και μιλούν όταν τους δίνεται δημόσιο βήμα, αλλάζει σημαντικά χρόνο με το χρόνο.

Για πάμε να τα δούμε από την αρχή τα πράγματα. Η πρώτη του δεύτερου μήνα του χρόνου είναι μια ιδιαίτερη για μένα ημερομηνία. Σαν σήμερα πριν από εννέα χρόνια μπήκα στο μαγικό κόσμο του ραδιοφώνου. Από την πρώτη μέρα, δίπλα στον Δημήτρη Μαχαίρα τον οποίο και ευχαριστώ για μια ακόμη φορά για την επιμονή και τη στήριξη του προς το πρόσωπο μου, είχα την τύχη και την χαρά να συμμετέχω σε εκπομπές λόγου. Οι λεγόμενες εκπομπές επικοινωνίας δηλαδή, που οι ραδιοφωνικοί σταθμοί, κυρίως οι αθλητικοί, επιλέγουν να δώσουν το λόγο στους ακροατές τους να καταθέσουν ζωντανά την άποψη τους επί παντός επιστητού. Έχοντας επομένως μεγάλη εμπειρία στο συγκεκριμένο τομέα, και μάλιστα σε διαφορετικές ώρες της ημέρας όπου το κοινό διαφέρει από ζώνη σε ζώνη, είμαι σε θέση πλέον να αντιληφθώ ορισμένα πράγματα σε βάθος, με την εμπειρία όλων αυτών των ετών.

Πρώτα απ' όλα, το ραδιόφωνο είναι το πιο όμορφο μέσο κατά τη γνώμη μου. Το γεγονός ότι σου επιτρέπει να φαντάζεσαι το πρόσωπο πίσω από τη φωνή που ακούς, είναι από μόνο του μια πολύ ωραία συνθήκη. Η εικόνα απομυθοποιεί πολλά και σε φέρνει πιο κοντά στην πεζή πραγματικότητα. Το ραδιόφωνο είναι επίσης ένα πιο προσωπικό μέσο. Μπορείς να το ακούσεις μόνος σου, ακόμα και με εκατοντάδες ανθρώπους γύρω σου, μπορείς να έχεις μια αγαπημένη καθημερινή συνήθεια χάρη στην επαναληπτικότητα των εκπομπών, μπορείς να το έχεις παντού μαζί σου. Από το σαλόνι του σπιτιού σου και το αυτοκίνητο σου μέχρι τη δουλειά σου και την διασκέδαση σου. Τώρα μάλιστα που το διαδίκτυο έχει μπει στη ζωή μας και σε όποιο μέρος του πλανήτη θέλεις. Αυτό το τελευταίο κάνει το συγκεκριμένο μέσο πολύ αγαπητό στους Έλληνες του εξωτερικού είτε αυτοί είναι ομογενείς είτε "θύματα" της κρίσης, αφού αποτελεί γι΄αυτούς την μοναδική, ίσως, επαφή τους με την μητέρα πατρίδα. 

το ραδίοφωνο τότε και τώρα...

Σε όλα αυτά τα χρόνια ο κόσμος έχει αλλάξει σημαντικά τόσο σε νοοτροπία όσο και σε συμπεριφορά. Αρχικά, λίγο πριν την εμφάνιση της κρίσης, ο μέσος ακροατής ήθελε να μιλήσει περισσότερο για πιο ευχάριστα θέματα. Αθλητικά, lifestyle καταστάσεις, σχέσεις με το αντίθετο φύλο και άλλα παρόμοια. Έβγαινε πιο χαρούμενος, πιο χαλαρός και με διάθεση ενίοτε περιπαικτική. Με την εμφάνιση των οικονομικών προβλημάτων και όσο η κρίση βαθαίνει όλα έχουν διαφοροποιηθεί.

Πλέον ο μέσος ακροατής μοιάζει να έχει μπολιαστεί με το "μικρόβιο" της εθνικής κατάθλιψης. Μοιάζει η κοινωνία να βρίσκεται σε λήθαργο. Η αρχική οργή των πρώτων ετών, που πήγαζε από το αίσθημα της αδικίας που αισθανόταν και η ελπίδα που μπορεί να προερχόταν από κάτι νέο που φαινόταν τότε σε πολιτικό επίπεδο έχει γίνει αποστασιοποίηση και έχει μετατραπεί σε αδιαφορία. Η λογική του δόγματος του σοκ είναι εδώ, παρούσα στην καθημερινότητα του Έλληνα. Το μόνο παρήγορο είναι πως υπάρχουν και ορισμένα θέματα, όπως τα εθνικά επί παραδείγματι, που ακόμα ανεβάζουν τους σφυγμούς και δίνουν ζωή σε μια κοινωνία αποχαυνωμένη. Δεν γνωρίζω τι μπορεί να γίνει. Η εικόνα πάντως που εισπράττω κάθε βράδυ είναι η πλήρης αδιαφορία για τα κοινά. Ο απλός πολίτης πιστεύει ότι δεν μπορεί να παίξει κανένα ρόλο πλέον με την ψήφο του ή την ενασχόληση του με τα κοινά. Αυτή η συνθήκη που διαμορφώνεται μέρα με τη μέρα είναι δυστυχώς και η μεγαλύτερη νίκη του συστήματος. Χρέος όλων μας, όσων έχουμε τη χαρά να κάνουμε τέτοιου είδους εκπομπές, είναι η αφύπνιση του κόσμου, να λειτουργήσουμε ως αλογόμυγα. Θα πρέπει όμως να θέλει να σε ακούσει και το ακροατήριο. 

Το ραδιόφωνο ανέκαθεν ήταν ένα πιο " καλλιτεχνικό" μέσο. Ένα μέσο έκφρασης για τον άγνωστο καλλιτέχνη, αφού δεν είναι λίγοι οι σταθμοί που φιλοξενούν άτομα και ομάδες που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στο χώρο. Ραδιόφωνο δεν κάνει κανείς, ή σχεδόν κανείς, για να πλουτίσει και να αποκατασταθεί οικονομικά. Ας έχουμε λοιπόν όλοι οι παραγωγοί στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι έργο επιτελούμε πραγματικά μόνο όταν επιστρέφουμε στην κοινωνία την ελευθερία που μας δίνει αυτό το τόσο όμορφο και ιδιαίτερο μέσο. Πως; Μα προβάλλοντας μέσω των εκπομπών μας τη δουλειά ανθρώπων που δεν έχουν την δυνατότητα να βρουν τρόπο να επικοινωνήσουν με το ακροατήριο μας μέσα από τα υπόλοιπα ΜΜΕ, που συνήθως ενδιαφέρονται για ότι γυαλίζει ακόμα και αν αυτό δεν ήταν ποτέ χρυσός......