ΤΟ ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΒΡΕΘΗΚΕ ΣΤΟ ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ «ΧΟΡΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ» ΤΟΥ ΛΑΡΣ ΦΟΝ ΤΡΙΕΡ ΣΕ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΡΑΤΖΙΑ & ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΑΝΟΥ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ

της Λίλας Παπαπάσχου

Βρεθήκαμε ξανά στον Πολυχώρο VAULT, αυτήν την φορά για να παρακολουθήσουμε το αριστούργημα του Λαρς Φον Τρίερ «Χορεύοντας στο Σκοτάδι» (Dancer in the dark) να ζωντανεύει στη σκηνή ως μία απίστευτα πλούσια, μέσα στο μινιμαλισμό της, μουσικοθεατρική παράσταση. Ένας καλοκουρδισμένος εννιαμελής θίασος γέμισε κάθε σπιθαμή της μικρής μεν, αλλά θαυματουργής απ’ ότι αποδείχθηκε σκηνής, ενός από τους πιο  ανατρεπτικούς  και πολυσυλλεκτικούς θεατρικούς χώρους της πόλης, που κατάφερε να παρουσιάσει μία  "υπερπαραγωγή δωματίου".
 
Το «σκοτεινά» αισιόδοξο μιούζικαλ του πιο ιδιοφυή κατά τη γνώμη μου εν ζωή σκηνοθέτη, αυθεντικού auteur και προπαντώς στοχαστή, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σε διασκευή Πάτρικ Ελσουέρθ, μετάφραση Αντώνη Γαλέου, σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά, μουσική Μάνου Αντωνιάδη και στίχους Γεράσιμου Ευαγγελάτου. Εννέα ικανότατοι ηθοποιοί κατάφεραν να συνυπάρξουν αρμονικά σε μια σκηνή περιορισμένης χωρητικότητας που ξαφνικά άρχισε να φαντάζει τεράστια, ενισχύοντας ο ένας τη δυναμική του άλλου, με προεξέχουσα την από αλλού φερμένη Δήμητρα  Κολλά που ως Σέλμα υπερβαίνει όχι μόνο τον εαυτό της, αλλά και την όποια σύγκριση με την ερμηνεία της κατά τα άλλα ανυπέρβλητης Μπιόρκ, πλάθοντας την εμβληματική ηρωίδα του Τρίερ από την αρχή με τα δικά της πολύτιμα υποκριτικά «υλικά».  

Έχοντας ως δραματουργικό καμβά τη διασκευή του Πάτρικ Έλσουερθ, η οποία σέβεται σε πολύ μεγάλο βαθμό τη φόρμα του αρχικού σεναρίου, παρεμβαίνοντας σε ορισμένα σημεία με τρόπο που δεν αλλοιώνει όμως τις υφέρπουσες εσωτερικές δονήσεις μίας ατόφια μελοδραματικής ιστορίας, ο Δημήτρης Καρατζιάς δεν καθοδήγησε απλά τους ηθοποιούς του προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά προσέφερε στον καθένα ξεχωριστά και σε όλους μαζί την ευκαιρία να αναδείξουν τις υποκριτικές, φωνητικές και κινησιολογικές τους ποιότητες, βάζοντας τη Δήμητρα Κολλά στον πυρήνα μιας συγκινησιακής δίνης που σάρωσε τα πάντα στο πέρασμά της.
 
Η Δήμητρα Κολλά γίνεται η Σέλμα, μια ανύπαντρη Τσέχα μετανάστρια που ζει με το γιο της σε ένα φτωχικό τροχόσπιτο, στη συντηρητική Αμερική του 1967 και συγκεκριμένα σε μια επαρχία της Ουάσινγκτον. Μια Αμερική που ζει στον απόηχο του μακαρθισμού και ενώ διαφημίζει τον ψευτοσυντηρητισμό της,  δεν παύει παράλληλα να λανσάρεται ως η "χώρα της ευκαιρίας". Τhe land of opportunity, the land of the brave, the land of the free...Η Σέλμα όμως δεν κυνηγάει το αμερικανικό όνειρο. Κυνηγάει το δικό της προσωπικό όνειρο, που είναι πολύ πιο συγκεκριμένο και δεν σχετίζεται με τη βελτίωση του κοινωνικού της στάτους ή τη συσσώρευση υλικών αγαθών.

Η φαινομενικά εύθραυστη Σέλμα με την αδύναμη όραση και την ατσαλένια θέληση, γνωρίζει πως πολύ σύντομα θα είναι τυφλή. Παρόλα αυτά δουλεύει ατελειώτες ώρες σε ένα εργοστάσιο, ως ένα ακόμα γρανάζι στην απέραντη βιομηχανία του καπιταλισμού. Εργάζεται άοκνα, κάνοντας οποιαδήποτε δουλειά μπορεί να της αποφέρει το όποιο, έστω μικρό επιπλέον εισόδημα. Γιατί έχει έναν σκοπό. Να χαρίσει στο μοναχογιό της μια καλύτερη ζωή, μια ευκαιρία να "γιατρευτεί" από μια ασθένεια που η ίδια του κληροδότησε. Κανείς δεν θα της στερήσει αυτό το όνειρο και είναι ικανή να κάνει τα πάντα για να προστατέψει τις μαζεμένες με κόπο και αίμα οικονομίες της, που προορίζονται για την πολυπόθητη επέμβαση του γιου της.

Όταν το μυστικό της αποκαλυφθεί σε κάποιον που θεωρούσε φίλο, όταν ο ιερός σκοπός της βεβηλωθεί και μάλιστα από κάποιον υπέρανω πάσης υποψίας, έναν ευηπόληπτο πολίτη, έναν υποδειγματικό αστυνομικό, τότε η Σέλμα θα αντιδράσει σπασμωδικά σαν πληγωμένο ζώο, διεκδικώντας όσα δικαιωματικά της ανήκουν. Στην προσπάθεια της να αποτρέψει ένα έγκλημα εις βάρος της, θα καταλήξει να διαπράξει η ίδια ένα έγκλημα, έστω εξ'αμελείας..

.Η Σέλμα πατάει απλά τη σκανδάλη ενός όπλου που στράφηκε εναντίον της, βοηθώντας άθελά της τον πρώην αγαπημένο γείτονά της και νυν θύτη Μπιλ, να βάλει τέλος σε μία ζωή που μετατράπηκε σταδιακά σε κόλαση. Σύμφωνα με την κοινή γνώμη όμως, όλα τα στοιχεία είναι εναντίον της και δεν της αναγνωρίζεται κανένα ελαφρυντικό. Για τους "φιλήσυχους" συμπολίτες του νομοταγή Μπιλ, η Τσέχα μετανάστρια είναι μία ακόμα άπληστη, αγνώμων και αδιαμφισβήτητα αδίστακτη κομμουνίστρια, που στράφηκε ξαφνικά ενάντια στο χέρι που την ταίζει. Ενάντια στον ευεργέτη της.

Η Σέλμα/Δήμητρα Κολλά με το γιο της Αντώνη Σταμόπουλο υπό το βλέμμα των πραγματικών  φίλων τους Κάθυ/Βιργινία Ταμπαροπούλου και Τζεφ/Θοδωρή Αντωνιάδη

Γύρω από τη Σέλμα και το γιο της Τζην, εξυφαίνεται ένας δηλητηριώδης ιστός. Ένας κόσμος έτοιμος να στείλει στο εκτελεστικό απόσπασμα όποιον αρνείται να συμμορφωθεί με τους αυστηρούς, οριζόντιους,  νόμους του. Ένας κόσμος γκρίζος και καταθλιπτικός που διαφέρει παρασάγγας από το πολύχρωμο, ιλουστρασιόν σύμπαν των αμερικάνικων μιούζικαλ, που η Σέλμα λατρεύει να παρακολουθεί, αποφεύγοντας συνειδητά το φινάλε τους, τότε που όλα σιωπούν και πέφτουν οι τίτλοι τέλους, αφήνοντας την πάλι μόνη σε μία σκοτεινή αίθουσα, αντιμέτωπη με την σκληρή πραγματικότητα. Εκείνη δεν θέλει αλήθεια, θέλει μαγεία! Αγαπά τη λάμψη, τα χρώματα, τη μουσική, το τραγούδι και το χορό. Λατρεύει την επαφή με τους ανθρώπους, τους οποίους εμπιστεύεται a priori, όχι γιατί είναι "χαζή" όπως πολλές φορές κατηγορεί τον εαυτό της. αλλά γιατί δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Είναι πλασμένη να αγαπάει. Είναι πλασμένη να συγχωρεί. Πληρώνοντας στο τέλος το ανάλογο τίμημα.

Τον μικρόκοσμο της Σέλμα που αγωνίζεται για τη σωτηρία της, αλλά και όλο τον κοινωνικό μηχανισμό που στο τέλος θα λειτουργήσει ως ο ανελέητος δήμιος της, ερμήνευσαν με απέραντη ευαισθησία, μοναδικό συγχρονισμό στα μουσικοχορευτικά μέρη, υποκριτική και κινησιολογική άνεση και λεπτές συναισθηματικές αποχρώσεις οι πολυτάλαντοι: Βιργινία Ταμπαροπούλου-Κάθυ, Στέλιος Καλαϊτζής-Μπιλ/Κατήγορος/Φύλακας, Ράσμι Σούκουλη-Λίντα/Δικαστής/Αναπληρώτρια Διευθύντρια Φυλακών, Θοδωρής Αντωνιάδης-Τζεφ / Φύλακας, Πωλ Ζαχαριάδης-Σαμουήλ/ Επικεφαλής των ενόρκων, Σωτήρης Μεντζέλος-Νόρμαν / Συνήγορος / Φύλακας, Ορνέλα Λούτη - Μπρέντα / Γιατρός / Ντολόρες. Ο καθένας με τον τρόπο του και όλοι μαζί συνέβαλαν στην κορύφωση ενός δράματος που συγκρίνεται σε βάθος και ένταση μόνο με τη δική μας Αρχαία Τραγωδία.

​Στους κομβικούς ρόλους της καλύτερης της φίλης Κάθυ, της προσηλωμένης ως το τέλος στη σωτηρία της Μπρέντα, του απίστευτα συγκινητικού και ερωτευμένου μαζί της  Τζεφ, του καταλυτικού Μπιλ, της σπάταλης και επιφανειακής συζύγου του Λίντα, του ευαίσθητου σκηνοθέτη Σαμουήλ και  του τυπολάτρη  μεν, αλλά καταβάθος ανθρώπινου Νόρμαν, έλαμψαν με την αλήθεια, την αμεσότητά και τις φωνητικές τους ικανότητες οι εξαιρετικοί Βιργινία Ταμπαροπούλου, Ορνέλα Λούτη, Θοδωρής Αντωνιάδης, Στέλιος Καλαϊτζής, Ράσμι Σούκουλη, Πωλ Ζαχαριάδης και Σωτήρης Μεντζέλος, καποιοι από τους οποίους κλήθηκαν να ερμηνεύσουν διπλούς και τριπλούς ρόλους, επιδεικνύοντας την ίδια συνέπεια με τους βασικούς.

Ο νεαρός Αντώνης Σταμόπουλος ως Τζην, εξέλιξε το χαρακτήρα του με βάση την πλοκή του έργου, οδηγώντας το μικρό αγόρι που αγωνιά για τη ζωή της μητέρας του σε μία πρόωρη, βίαιη ενηλικίωση που ενέτεινε το δράμα της Σέλμα, βοηθώντας τη Δήμητρα Κολλά  να γράψει το δικό της συγκλονιστικό φινάλε λουσμένη στο φως ενός ταλέντου που φυσικά είχε διαφανεί και σε προηγούμενες συνεργασίες της, αλλά μέσα από τη σκηνοθετική ματιά του Δημήτρη Καρατζιά στο συγκεκριμένο έργο αξιώθηκε την απόλυτη δικαιώση του.   

Ένας εννιαμελής θίασος ικανών ηθοποιών με επικεφαλής την Δήμητρα Κολλά, μεταφέρει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το αριστουργηματικό μιούζικαλ του Λάρς Φον Τρίερ, "Χορεύοντας στο σκοτάδι"

Για μένα η παράσταση που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Καρατζιάς με τόσο μεγάλο σεβασμό προς τους ηθοποιούς του, αλλά και την ίδια την ουσία ενός έργου που εξάρει τη δύναμη της αγάπης και της αυτοθύσιας σε δυσθεώρητα ύψη, ήταν κάτι παραπάνω από μία ευχάριστη έκπληξη, γιατί πραγματικά δεν μπορούσα με τίποτα να φανταστώ πως θα μπορούσε όλο αυτό το κινηματογραφικό μέγεθος να χωρέσει σε μία αναλογικά μικρή θεατρική σκηνή. Ο Δημήτρης Καρατζιάς όμως και οι αξιόλογοι συνεργάτες του το κατάφεραν χωρίς να μιμηθούν κανέναν και παράλληλα κρατώντας ατόφια την ατμόσφαιρα μιας ταινίας που όλοι αγαπήσαμε. Η υπέροχη, πρωτότυπη μουσική του Μάνου Αντωνιάδη, ενός πραγματικού καλλιτέχνη που πάντα μιλάει στην ψυχή μας μέσω των πρωτότυπων συνθέσεων του, σε συνδυασμό με τους ωμά ποιητικούς στίχους του Γεράσιμου Ευαγγελάτου απογείωσαν μία παράσταση που αποτελεί προσωπικό επίτευγμα των συντελεστών της. 

Ένα μεγάλο μπράβο αξίζει επίσης και στον Έλιο Φοίβο Μπέικο που υπογράφει τις απαιτητικές μέσα στην απλότητά τους και απόλυτα συγχρονισμένες χορογραφίες, στους Μάριο Βουτσινά, Γεωργία Σάντη & Γιώργο Λυντζέρη που ευθύνονται για τη δημιουργία και κατασκευή αντίστοιχα των γυναικείων και αντρικών κοστουμιών, τα οποία επέβαλαν το ίδιο ομοιόμορφο "γκρίζο" σε όλους τους ηθοποιούς της παράστασης και φυσικά στον πάντα αποτελεσματικό Βαγγέλη Μούντριχα, που για μία ακόμη φορά υπογράμμισε φωτιστικά  τις πιο δυνατές σκηνές της παράστασης.

Μέσα στο λιτό, βιομηχανικής αισθητικής σκηνικό χώρο που συνυπογράφουν δημιουργικά οι Δημήτρης Καρατζιάς και Μάνος Αντωνιάδης και κατασκέυασε ο Κώστας Μπακάλης, η Δήμητρα Κολλά μας συστήνει μία πιο ευάλωτη και εσωστρεφή εκδοχή της Σέλμα,  χωρίς ωστόσο να την αποστερεί από τον δυναμισμό της, χαρίζοντας μας ένα ιδανικό φινάλε, με την ίδια αν και βυθισμένη στο απόλυτο - μεταφορικό και κυριολεκτικό σκοτάδι - να μαθαίνει τα πιο ευχάριστα νέα φεύγοντας από αυτόν τον εξ' ορισμού άδικο κόσμο τραγουδώντας, απολύτως δικαιωμένη και νικήτρια. Η Σέλμα κόντρα σε κάθε αντιξοότητα έχει πετύχει τον σκοπό της. Κι αυτό είναι το μόνο που έχει σημασία. 

Η Δήμητρα Κολλά κερδίζει ένα πολύ δύσκολο θεατρικό στοίχημα. Εδώ, με την εξίσου ταλαντούχα Ορνέλα Λούτη.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
​
Συγγραφέας: Λαρς Φον Τριερ
Διασκευή: Πάτρικ Ελσουέρθ
Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς
Πρωτότυπη μουσική – Τραγούδια παράστασης: Μάνος Αντωνιάδης
Στίχοι Τραγουδιών: Γεράσιμος Ευαγγελάτος
Κινησιολογία - Χορογραφίες : Έλιο Φοίβος Μπέικο
Σκηνικά: Δημήτρης Καρατζιάς – Μάνος Αντωνιάδης
Κατασκευαστής σκηνικών: Κώστας Μπακάλης
Κοστούμια γυναικών: Μάριος Βουτσινάς
Κατασκευή γυναικείων κοστουμιών: Γεωργία Σάντυ
Κοστούμια ανδρών: Γιώργος Λυντζέρης
Σχεδιασμός φωτισμών: Βαγγέλης Μούντριχας
Βοηθός φωτιστή: Θοδωρής Μαργαρίτης
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιέλενα Γκάγκιτς
Φωτογραφίες : Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Επικοινωνία παράστασης : Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή: VAULT
 
Διανομή
Σέλμα : Δήμητρα Κολλά
Τζην: Αντώνης Σταμόπουλος
Κάθυ: Βιργινία Ταμπαροπούλου
Μπιλ / Κατήγορος / Φύλακας: Στέλιος Καλαϊτζής
Λίντα / Δικαστής / Αναπληρώτρια Διευθύντρια Φυλακών: Ράσμι Σούκουλη
Τζεφ / Φύλακας: Θοδωρής Αντωνιάδης
Σαμουήλ/ Επικεφαλής των ενόρκων: Πωλ Ζαχαριάδης
Νόρμαν / Συνήγορος / Φύλακας: Σωτήρης Μεντζέλος
Μπρέντα / Γιατρός / Ντολόρες: Ορνέλα Λούτη
 
- Ευχαριστούμε τον κύριο Τσακιρακάκη Γεώργιο για την παραχώρηση του Μηχανουργείου Τσακιρακάκης Ο.Ε, όπου έγινε η φωτογράφιση της παράστασης
 
*ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ
 
INFO!
ΧΟΡΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ
ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΗΛΗ ΘΕΑΜΑΤΩΝ
Από την Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου, έως την Τρίτη 28 Μαίου.
ΗΜΕΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Δευτέρα 20:00 – Τρίτη : 21:15
ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 120' (με διάλειμμα)
 
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
Γενική είσοδος: 15 ευρώ
Προπώληση: 13 ευρώ
Φοιτητές / Σπουδαστές / Κάτοχοι Κάρτας Πολυτέκνων / ΑμΕΑ / Κάτοχοι Κάρτας Ανεργίας (ΟΑΕΔ): 12 ευρώ