Η ΚΥΡΙΑ ΜΕ ΤΟ ΣΚΥΛΑΚΙ

της Γεωργίας Τσούρου

​«Σου έφερνα στρείδια απ΄το ασπρονήσι, σου ΄φερνα τσάι γιασεμιού/μα ΄σενα σε είχαν συνηθίσει/ σε φασολάδες και τουρλού». Περπατάω μέσα στην φρεσκοχειμωνιασμένη πόλη με την Αρλέτα στα ακουστικά, ανεβαίνω και κατεβαίνω από τρόλεϊ και βαγόνια του μετρό απολαμβάνοντας και προσπαθώντας να κατανοήσω την μικρή ερωτική της ιστορία. Πάει πίσω, λοιπόν, στη μαμά της, στην κάμαρά της την παιδική, μήπως βρει τον χρυσό πρίγκηπά της, που τον ψάχνει εδώ και μια ζωή. Κι όταν μπει στα γαλάζια σεντόνια, ο πρίγκηπάς της θα είναι εκεί, θα φοράει τη δικιά σου κολόνια και θα φιλάει, όπως φιλάς εσύ. Υπέροχη τροβαδούρος, ανεπανάληπτη ποιήτρια, πώς κατάφερε να μας πείσει σε τρία λεπτά ότι ο έρωτας ταιριάζει τόσο θαυμάσια με σάλτσα τέτοιας περιφρόνησης; Τι τα θες μάνα μου τα φιλιά του, αν είναι ανεπίδεκτος μάθησης ο πρίγκηπας;

Έχει και το mp3 player όρια και οι απανωτές επαναλήψεις του ίδιου τραγουδιού εξαντλούν την ήδη ταλαιπωρημένη μπαταρία του. Η μοναξιά μέσα στα πολύβουα ΜΜΜ είναι ανυπόφορη, κι όταν η Αρλέτα σιωπά, υποχρεωτικά βγαίνει το βιβλίο από την τσάντα. Αυτές τις μέρες διαβάζω την «Κυρία με το σκυλάκι» που, όπως κι εγώ, αδυνατούσε να κόβει  βόλτες  μόνη της. Είμαι εγώ τρελή ή η Αρλέτα και ο Άντον Τσέχωφ πάσχουν από την ίδια πάθηση, καταφέρνοντας να περιφρονούν και να ποθούν ταυτόχρονα τον πρωταγωνιστή της ιστορίας τους;

Ο Ντμίτρι Γκούροφ είναι μισογύνης, δεν σηκώνει συζήτηση το θέμα. Μικροπαντρεμένος, σύζυγος μιας μάλλον απαιτητικής κυρίας της μοσχοβίτικης κοινωνικής σκηνής, πατέρας τριών,  θαμώνας χαρτοπαικτικής λέσχης πλην όμως με αξιοσέβαστη θέση εργασίας και ακαδημαϊκό υπόβαθρο. Η σύζυγος τον κάνει να πλήττει και να καταφεύγει σε συχνές εξωσυζυγικές σχέσεις , όμως κι αυτές δεν διαφέρουν πολύ από γάμο, με εξαίρεση την διάρκειά τους. Ο κύριος σύντομα βαριέται και ψάχνει τρόπο απεμπλοκής από τις ερωμένες του τις οποίες υποτιμά εξίσου με την σύζυγό του: «Πρόκειται περί κατώτερης ράτσας!», αναφωνεί συχνά. Οι γυναίκες για τον ήρωά μας είναι ό,τι τα καινούρια παιχνίδια για ένα κακομαθημένο νήπιο: τριγύρω του σε πληθώρα και ανίκανα να προσελκύσουν το ενδιαφέρον του για περισσότερο από λίγη ώρα. Ύστερα, θα βρεθεί για τις διακοπές του στην Γιάλτα και το μάτι του θα πιάσει την Άννα Σεργκιέεβνα, την κυρία με το σκυλάκι. Οι δύο τους θα συνδεθούν ερωτικά και θα αναζητήσουν ο ένας τον άλλον και μετά τη λήξη του παραθεριστικού τους διαλείμματος. Άνευ λόγου και αιτίας, το ρομάντζο αυτό που θα έπρεπε να τελειώσει μέσα σε λίγες εβδομάδες, θα συνεχιστεί και τον χειμώνα, με εκατέρωθεν επισκέψεις στις πόλεις όπου μένουν οι δύο παράνομοι εραστές και με – αν είναι δυνατόν – παράτολμες αποφάσεις για ένα κοινό μέλλον.

Ο Τσέχωφ δεν πείθει ότι αυτή η εξωσυζυγική περιπέτεια του Γκούροφ έχει λόγο ιδιαίτερο να είναι η τελευταία του, ότι έχει συναισθηματικό καύσιμο για να οδηγήσει τους δυο παράνομους εραστές στο διαζύγιο και στην νέα αρχή, κι επειδή μάλλον αν ήθελε να πείσει περί του αντιθέτου, είχε τον τρόπο να το κάνει, πέφτω σε σκέψεις βαθιές σχετικά με το τι πραγματικά θέλει να μας πει η ιστορία αυτή. Η Άννα είναι εξίσου λίγη όσο η τρέχουσα κυρία Γκούροφ, απαιτητική και ετερόφωτη. Οι σελίδες της ιστορίας δεν περιέχουν βαθιές συζητήσεις ανάμεσα στους δύο «ερωτευμένους» που να δικαιολογούν το πάθος και την πεποίθηση ότι τώρα το πράγμα έχει αλλιώς, ότι μιλάμε για σύνδεση σωμάτων και πνευμάτων σπάνια, και χαλάλι τα δύο σπίτια που θα κλείσουν για να ανοίξει ένα τρίτο. Η ερωτική πράξη είναι απούσα, μνεία ιδιαίτερη στην ομορφιά της Άννας ή στις χάρες της δεν γίνεται, αντίθετα, η κυρία με το σκυλάκι είναι μονίμως κλαμένη, συνεχώς φοβισμένη και αφόρητα ενοχική. Τι θέλει να πει ο συγγραφέας;

Οι πόρτες του μετρό ανοίγουν και κλείνουν με τον ίδιο επίμονο ήχο και σχεδόν πάντα με κάνουν να σηκώσω το κεφάλι από το βιβλίο και μηχανικά να κοιτάξω τους ανθρώπους που επιβιβάζονται. Σπάνια πια κοιτάει ο κόσμος τριγύρω του, οι περισσότεροι άνθρωποι είναι απορροφημένοι στα κινητά τους ή σε κάποιο βιβλίο. Σαν σε γάμο από προξενιό, περιφρονούν και αποδέχονται τον συνεπιβάτη τους μέχρι να φτάσουν στον τερματικό σταθμό, στο κάτω κάτω δεν τον επέλεξαν, απλά τους έλαχε.

Λίγο πριν το Σύνταγμα, μου έρχεται η επιφοίτηση: δεν είναι η ιστορία ενός μεγάλου έρωτα «η κυρία με το σκυλάκι» , μα ενός ακόμα συμβιβασμού κι ίσως αυτή τη φορά του τελευταίου. Σαν τον πρίγκηπα της Αρλέτας, έτσι κι η Άννα Σεργκιέεβνα έχει τα ντεφό της, κι ο εραστής της τα έχει σημειώσει και τα απεχθάνεται, μα τι να κάνει, αφού αυτή του έλαχε;

Όμως έχει κι αναζήτηση τα όριά της, όπως οι μπαταρίες του mp3. Κλείνω το βιβλίο μιας και έφτασα στη στάση μου και τυλίγομαι με το κασκόλ. «Κοίτα να ντύνεσαι καλά», σκέφτομαι τους στίχους από άλλο τραγούδι της αείμνηστης «έρχεται κρύο/ξέρεις δεν είπα πουθενά/για μας τους δύο». Το μυστικό αίσθημα, σκέφτομαι κοιτώντας τα πόδια μου να προχωρούν, να το μυστικό για την αποφυγή συμβιβασμών. Ούτε τραγούδια, ούτε βιβλία, ούτε εξομολογήσεις. Μόνο σιωπή.
------------------------------------------------------
Η ΚΥΡΙΑ ΜΕ ΤΟ ΣΚΥΛΑΚΙ
ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ
Στα ελληνικά από τις εκδόσεις ARS BREVIS
Μετάφραση      ΟΡΛΩΦ ΟΡΕΣΤΗΣ
 
Στα αγγλικά εντός της συλλογής
«My Mistress’s Sparrow is Dead»
 (επιμέλεια Τζέφρυ Ευγενίδη)
ISBN 978 0 00 725748 5