Δεν σηκώνουμε ποτέ τα μάτια στις στέγες

γράφει η Μαρία Σούμπερτ

Ένα μωρό επιβιώνει από ένα ναυάγιο επιπλέοντας μέσα σε μία θήκη τσέλο. Ένας Άγγλος κύριος που δεν ξεχνάει ποτέ την ομπρέλα του –αν μη τι άλλο έχει εξαίρετους τρόπους- αναλαμβάνει να το μεγαλώσει, παρ’ ότι η κυρία από την Υπηρεσία Προστασίας Παιδιών δεν φαίνεται καθόλου ευχαριστημένη με αυτή την εξέλιξη. Το μικρό κορίτσι λοιπόν θα μεγαλώσει, θα φοράει παντελόνια, δεν θα ξεχωρίζει τα αγορίστικα από τα κοριτσίστικα πουκάμισα (γιατί όπως όλοι ξέρουμε διαφέρουν στο πώς και από πού κουμπώνουν), θα είναι ατημέλητο (αλλά με τα πιο λαμπερά μάτια και τα πιο αστραφτερά παπούτσια) και θα χρειαστεί να πάει στο ορφανοτροφείο. Γιατί;

​Γιατί στην αφήγηση εποχής της Κάθριν Ράντελ, δεν επιτρεπόταν ένας εργένης κύριος να ανατρέφει μια νεαρή έφηβη. Αν μη τι άλλο η κοινωνία από τότε ήταν σκεπτική και καχύποπτη απέναντι σε τέτοιους συνδυασμούς. Δυστυχώς όμως τόσο στην μυθοπλασία, όσο και στην πραγματική ζωή η ίδια η κοινωνία αγνοεί τις περιπτώσεις πραγματικού κινδύνου των παιδιών, αρκεί να φαίνεται για τα μάτια του κόσμου πως γενικά τηρεί κάποιους κανόνες.

Επιστρέφουμε όμως στο βιβλίο της Κάθριν Ράντελ «Τα παιδιά στις στέγες». Η συγγραφέας –αρκετά νέα, καθώς σήμερα βρίσκεται στα τριάντα τρία της χρόνια- βραβεύτηκε για το βιβλίο αυτό, στο οποίο κατορθώνει και δημιουργεί μια άχρονη ατμόσφαιρα εποχής, χτίζοντας ένα σκηνικό στο οποίο η σύγχρονη τεχνολογία δεν υφίσταται και στο οποίο τα παιδιά καταπιέζονται από τους κοινωνικούς κανόνες. Διαβάζοντας κάποια βιογραφικά της στοιχεία παρατηρεί κανείς πως αυτό ταιριάζει με την προσωπική της δυσκολία να προσαρμοστεί στους δυτικούς κανόνες ζωής, ζώντας περίπου μέχρι τα δεκατέσσερά της στην Ζιμπάμπουε όπου υπηρετούσε ο πατέρας της ως διπλωμάτης (όπως αναφέρεται στη Βικιπαιδεία) και επιστρέφοντας στην Ευρώπη (και συγκεκριμένα στο Βέλγιο) ήδη στα μέσα της εφηβείας της.

Η σύγκρουση αυτή ελευθερίας και καταπίεσης είναι φανερή και στα «Παιδιά στις στέγες», όπου η εννιάχρονη Σόφι ζει με έναν κηδεμόνα που ενδιαφέρεται περισσότερο για την πνευματική της ανάπτυξη παρά για συμμόρφωσή της στους τύπους μιας ιδιαίτερα αυστηρής και πουριτανικής αγγλικής κοινωνίας. Η Σόφι λοιπόν μαζί με τον Τσαρλς θα το σκάσουν για το Παρίσι για να βρουν την μητέρα της –της οποίας τα ίχνη έχουν χαθεί μετά το ναυάγιο, και για να είμαστε ειλικρινής και πριν από αυτό. Εκεί θα γνωρίσει τα παιδιά που ζουν στις στέγες του Παρισιού και μαζί τους θα συνεχίσει το κυνήγι της μητέρας, ακολουθώντας το ίδιο της το ένστικτο: την ανάγκη για ελευθερία και μητρική φροντίδα.

Το βιβλίο διαβάζεται απνευστί ασχέτως ηλικίας, με συγκίνησε ιδιαίτερα και ως ενήλικη, για τον τρόπο που η συγγραφέας δημιουργεί αυτό το σύμπαν εποχής, χωρίς να χρειάζεται να δώσει πολλές λεπτομέρειες που να πείσουν τον αναγνώστη για την αυθεντικότητά του: αρκεί που το πιστεύει και το υπηρετεί η ίδια ακολουθώντας τα βήματα της μικρής της ηρωίδας. Αλλά και για το τέλος του, τις ατελείωτες τρεχάλες πάνω στις στέγες, την ανάγκη των παιδιών για φροντίδα –που αν δεν τους τη δώσουν οι ενήλικες θα την αναζητήσουν μεταξύ τους- αλλά και την ελπίδα που αυτό αποπνέει.

Katherine Rundell
Τα παιδιά στις στέγες
Εκδόσεις Πατάκη
Μετάφραση: Αργυρώ Πιπίνη
ISBN: 9789601687308
Τιμή: €12.20
Ηλικία: 9+