Η ΑΡΚΟΥΔΑ

της Μαρίας Σούμπερτ

Τι κάνει τόσο δημοφιλή την αρκούδα στα παιδικά παραμύθια; Πώς άλλαξε η εικόνα του τεράστιου θηλαστικού με τα κοφτερά δόντια, τα γαμψά νύχια και την τρομερή ταχύτητα –που σκαρφαλώνει και σε δέντρα!- στην εικόνα του Γουίνι; Τι είναι αυτό που μεταμορφώνει ένα τέρας 170-300 κιλών σε ένα γλυκούλι λούτρινο αρκουδάκι;

Συνδεδεμένη με τις αρχαίες θεές του κυνηγιού, την Άρτεμη και την Ντιάνα, γνώρισμα της Αταλάντης και της Ευφήμης, σύμβολο της κέλτικης σεληνιακής θεάς Μπέρνε, η αρκούδα συμβολίζει την ανάσταση και την επαναφορά στη ζωή –ξυπνώντας κάθε φορά από την χειμερία νάρκη. Για τους Ιάπωνες η αρκούδα συμβολίζει την αγαθοεργία, τη σοφία και την ισχύ. Στη σκανδιναβική μυθολογία συμβολίζει την ανδρική και γυναικεία αρχή (ο αρσενικός Άτλι και η θηλυκή Άτλα αντίστοιχα), και είναι αφιερωμένη στο Θωρ. Η αρκούδα λοιπόν παραπέμπει τις περισσότερες φορές σε γυναίκες θεές, ενώ αντιπροσωπεύει και ένα πιο δυναμικό στοιχείο. Και να που το σύμβολο αυτό της δύναμης, με το πλούσιο τρίχωμα και τη μεγάλη αγκαλιά –κρατάει τα κουτάβια της τουλάχιστον δύο χρόνια κοντά της για να μεγαλώσουν, που είναι καταρχήν μοναχικό ζώο, έχει έναν και μόνο φυσικό εχθρό: τον άνθρωπο.
           
Η αρκούδα εμφανίζεται ήδη στα κλασικά παραμύθια στην «Χρυσομαλλούσα» και την παλαιότερη παραλλαγή της, τις «Τρεις αρκούδες», όπου μια γριά μπαίνει να κοιμηθεί στο σπίτι των αρκούδων, τρώει το φαγητό τους, κοιμάται στα κρεβάτια τους για να το σκάσει από το παράθυρο όταν αυτές γυρίσουν πίσω. Η παραλλαγή αυτή χρονολογείται από το 1837 όταν συμπεριλήφθηκε ανώνυμα σε μια συλλογή χειρογράφων. Στην παραλλαγή της Χρυσομαλλούσας, έχουμε μια πιο τρομακτική εκδοχή που οι αρκούδες τρώνε το κορίτσι και την πιο κλασική με το όμορφο χρυσομάλλικο κορίτσι που κι αυτό πετάγεται από το σπίτι και τρέχει να κρυφτεί στην αγκαλιά της μαμάς του.
           
Παλαιότερο ακόμα, από τις αφηγήσεις που συγκέντρωσαν οι αδερφοί Γκριμ, η «Χιονούλα και η Ροδούλα» καλούνται να φιλοξενήσουν μια αρκούδα στο σπίτι τους, η οποία στο τέλος θα αποδειχθεί ένας όμορφος πρίγκιπας. Τα κλασικά αυτά παραμύθια θα μεταλλαχθούν σιγά σιγά, γίνονται «Η Μάσα και ο Αρκούδος», μια σειρά με ήρωες τα τεράστια αυτά ζώα που ίσως τελικά να μην είναι και τόσο τρομερά. Για να είμαστε σίγουροι όμως, ας μην κοιμόμαστε  αμέριμνοι στο δάσος.
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------
Οξάνα Μπούλα
Η αρκούδα δεν θέλει να κοιμηθεί      
Μετάφραση: Αλέξανδρος Πανούσης
εκδόσεις Διάπλαση
ISBN: 978-960-567-147-1
Τιμή: €12.00
 
David Litchfield
Ο αρκούδος και το πιάνο
εικονογράφηση: David Litchfield
εκδόσεις: Μικρή Σελήνη
ISBN:  9786185049522
Τιμή:  € 12,90
 
Αντώνης Παπαθεοδούλου
Η Καλλιστώ και το βιβλίο του ουρανού
εικονογράφηση: Βασίλης Γρίβας
εκδόσεις Μεταίχμιο
ISBN:  978-618-03-1059-7
Τιμή:  € 6,60
 
Benji Davies
Ο Αρκουδάκος οδηγεί ασθενοφόρο!
μετάφραση: Φίλιππος Μανδηλαράς
εκδόσεις Ίκαρος
ISBN:  978-960-572-177-0
Τιμή:  € 6,21
 
Έρη Ρίτσου
Η μεγάλη καφετιά αρκούδα βρήκε την ευτυχία
εικονογράφηση: Έρση Σπαθοπούλου
εκδόσεις Κέδρος
ISBN: 978-960-04-4877-1
Τιμή: €12.50
 
Μάικλ Ρόζεν
Φύγαμε για το κυνήγι της αρκούδας
Mετάφραση: Μαρία Παπαγιάννη
Eικονογράφηση: Έλεν Οξένμπερυ
Εκδόσεις Πατάκη
ISBN:  978-960-16-7785-9
Τιμή: € 9.70 €
 
Barroux
Καλωσήρθατε
Mετάφραση: Κατερίνα Κουλούρη
Εκδόσεις Παπαδόπουλος
ISBN:  978-960-569-741-9
Τιμή: € 10,99 €
 
Χούλιο Κορτάσαρ
Ο λόγος της αρκούδας
Εικονογράφηση: Εμίλιο Ουρμπερουάγα
Μετάφραση: Χρήστος Σιορίκης
Πάπυρος Εκδοτικός Οργανισμός
ISBN:  9789604861101
Τιμή: € €10.00
 
Bill Martin Jr.
Πες μου καφέ αρκούδα τι βλέπεις;
Εικονογράφηση: Eric Carle
εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
ISBN:  9789604710959
Τιμή: € 8,50
 
Νικ Μπλαντ
Ένα αρκούδι πολύ στριμμένο
Μετάφραση: Μαρία Κιτροέφ
εκδόσεις Ποταμός
ISBN:  978-960-545-100-4
Τιμή: € 10,00
 
Jon Klassen
Θέλω πίσω το καπέλο μου
Μετάφραση: Μαρία Τοπάλη
Εικονογράφηση: Jon Klassen
εκδόσεις Κόκκινο
ISBN:  978-618-5005-05-4
Τιμή: € 12,44