ΌΤΑΝ Η ΚΡΙΣΗ «ΚΑΤΕΔΑΦΙΖΕΙ» ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

του Χρήστου Σούτου

Θέατρο Αθήναιον στην γωνία της Πατησίων με την οδό Μάρνης. Το ιστορικό αυτό θέατρο βρίσκεται πλέον σε διαδικασία κατεδάφισης. Οι μπουλντόζες εδώ και λίγο καιρό έχουν πιάσει δουλειά και διαλύουν, ότι έχει απομείνει να θυμίζει το άλλοτε εμβληματικό χώρο πολιτισμού. Στη θέση του θα ανεγερθεί, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, ένα πολυόροφο ξενοδοχειακό συγκρότημα δέκα ορόφων, λες και αυτό έλειπε από το πολύπαθο κέντρο της πρωτεύουσας. Το θέμα δεν είναι το πως φθάσαμε σε αυτό το σημείο, αλλά το γιατί. 

Η ιστορία των θερινών θεάτρων της Αθήνας είναι μοναδική. Αποτελούσαν για πολλά χρόνια, δεκαετίες θα έλεγα, την βασική πηγή ψυχαγωγίας κατά τους θερινούς  μήνες, των κατοίκων της πόλης, των τουριστών, αλλά και των επισκεπτών από την επαρχία, που συχνά πυκνά ανέβαιναν στην πρωτεύουσα για να συνδυάσουν τα ψώνια και τις κοινωνικές επαφές τους, με την θέαση μιας καλής παράστασης. Σε εποχές που οι καλοκαιρινές διακοπές για τους περισσότερους ήταν άπιαστο όνειρο, αλήθεια πόσο μοιάζουν με το σήμερα, που η ατμόσφαιρα της πόλης δεν ήταν τόσο τοξική, εδώ η διαφορά είναι κάτι παραπάνω από εμφανής, το Αθήναιον και τα υπόλοιπα ανοικτά θέατρα "στολίδια" ζούσαν μεγάλες πιένες. Τα πράγματα άλλαξαν σημαντικά με την πάροδο του χρόνου και έτσι οι καλοκαιρινοί αυτοί χώροι πολιτισμού οδηγήθηκαν στην απόλυτη παρακμή, στην εγκατάλειψη και στο οριστικό κλείσιμο. 

Η αύξηση της εγκληματικότητας και η διαρκής υποβάθμιση της συγκεκριμένης περιοχής, όπου βρίσκονταν οι πολλές περισσότερες πλέον επιλογές που είχαν οι θεατές για να ψυχαγωγηθούν ή να διασκεδάσουν το καλοκαίρι, αλλά κυρίως η πληθώρα των Φεστιβάλ που διοργανώνονται από Δήμους στα όρια του Λεκανοπεδίου, έφεραν σε δεύτερη μοίρα τα εν λόγω θέατρα. Οι επιχειρηματίες δεν μπορούσαν, λόγω έλλειψης εισιτηρίων, να καλύψουν τα ενοίκια, οι συνθήκες δυσκόλευαν την ασφαλή προέλευση των θεατών, ενώ και τα μεγάλα ονόματα προτιμούσαν τις περιοδείες από την παραμονή στην Αθήνα.

​Μοιραία η ποιότητα των παραστάσεων έπεφτε διαρκώς και ο μαρασμός ήταν εμφανής τα τελευταία χρόνια λειτουργίας τους. Θέατρα όπως τοΑθήναιον, το Παρκ, το Μετροπόλιταν, το Σμαρούλα, το Μινώα και τόσα άλλα έκλεισαν σιγά σιγά και είτε άλλαξαν χρήση, είτε κατεδαφίστηκαν και στη θέση τους ανεγέρθηκαν τσιμεντένιοι όγκοι, που μείωσαν την ορατότητα μας για τον ουρανό και χαλάσαν περαιτέρω την αισθητική της Αθήνας.

Το θέατρο Αθήναιον ειδικά αποτέλεσε για πολλά χρόνια σημείο αναφοράς στα καλλιτεχνικά δρώμενα. Σπουδαίες παραστάσεις, μεγάλοι πρωταγωνιστές και πολλοί θεατές βρέθηκαν εκεί σε βραδιές που πραγματικά έγραψαν ιστορία. Μεταφερθείτε νοερά σε εκείνη την εποχή. Μιλάμε για την δεκαετία του 1960, όπου στο γειτονικό Μετροπόλιταν ανέβηκε η " Οδός Ονείρων" του Μάνου Χατζιδάκι ή στο επίσης κοντινό Παρκ η " Όμορφη Πόλη" του Μίκη Θεοδωράκη ή ακόμα μια δεκαετία σχεδόν μετά στο Αθήναιον το εμβληματικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη " Το μεγάλο μας Τσίρκο". Αντιλαμβάνεστε τα μεγέθη; Κάντε focus στην τελευταία παράσταση που ανέβηκε στο εν λόγω θέατρο, όπου ο επιχειρηματίας είχε προσλάβει εταιρία security για να προστατεύει τους εθελοντές- θεατές κατά την είσοδο και έξοδο τους από τον χώρο από τις επιθέσεις μικροεγκληματιών. Πως να ζήσει η επιχείρηση, πως να επιβιώσει ο χώρος, πως να παραμείνει ζωντανό αυτό το κύτταρο πολιτισμού; 

Η υποβάθμιση έφερε την εγκληματικότητα. Η εγκληματικότητα έφερε τον μαρασμό και την μιζέρια. Η μιζέρια την πτώση της καλλιτεχνικής ποιότητας και όλα μαζί το λουκέτο. Η κατεδάφιση που εκτελείται αυτές τις μέρες απλώς βάζει την οριστική ταφόπλακα σε μια ολόκληρη εποχή που όσοι την έζησαν θα την θυμούνται με νοσταλγία και οι νεότεροι θα την διαβάζουν ή θα την μαθαίνουν μόνο μέσα από διηγήσεις ή αφιερώματα. Μη σας πιάνει όμως το παράπονο ή σας γεννιούνται απορίες. Τί έχει μείνει από την πολιτιστική παράδοση της Αθήνας, εκτός από τις αρχαιότητες της που αντιστέκονται ακόμα; Tί σώθηκε από την λαίλαπα του νεοπλουτισμού; Μην ανησυχείτε ...ξεβλαχιέψαμε...