ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ!

της Μαρίας Σούμπερτ

Ο Ντάνκαν έχει μια κασετίνα γεμάτη κραγιόνια. Όταν την ανοίγει, βρίσκει μέσα ένα σωρό γράμματα. Τα κραγιόνια του κάνουν παράπονα. Ευτυχώς υπάρχει και το πράσινο κραγιόνι που είναι χαρούμενο με αυτά που κάνει, γιατί το κόκκινο, το γκρι, το μωβ, το μπεζ, το λευκό, το μαύρο, το κίτρινο, το πορτοκαλί, το ροζ, το μπλε και το ροδακινί είναι μέσα στη γκρίνια. Βέβαια μέσα στη χαρά του – είναι άραγε αληθινή; - το πράσινο κάνει τον ισορροπιστή ανάμεσα σε δύο άλλα χρώματα που τσακώνονται. Δεν μπορώ παρά να σκεφτώ ποια είναι η δυνατή τριάδα στη ζωή ενός παιδιού: θα μπορούσαν να είναι εκείνο και οι γονείς του, εκείνο και δύο φίλοι, εκείνο και τα δύο του αδέρφια. Γιατί όμως πρέπει το πράσινο να είναι ισορροπιστής; Γιατί δεν αφήνει τα άλλα χρώματα να κάνουν ότι καταλαβαίνουν; Γιατί το μπεζ νιώθει πως ζει στη σκιά του καφέ και του κίτρινου; Γιατί δεν βλέπει κανείς το λευκό;

Ο Ντάνκαν είναι αλήθεια πως χρησιμοποιεί ένα χρώμα για όλη την ζωγραφιά, ή συγκεκριμένα χρώματα για συγκεκριμένα σχήματα. Όλα τα σχέδια, όλα τα σχήματα φαίνονται προδιατεθειμένα, ήδη καθορισμένα, ίσως από μια δική του αντίληψη για τον κόσμο που του εικονογραφούν οι ενήλικες. Ταυτόχρονα όμως, μοιάζει τα κραγιόνια αυτά να εκφράζουν και τις διαφορετικές πλευρές του Ντάνκαν, τις διαφορετικές πλευρές ενός εξάχρονου – ίσως - παιδιού, το οποίο είναι μεν χαρούμενο, αλλά η χαρά αυτή είναι μονάχα η έκφραση ενός ισορροπιστή (πράσινο), που μπορεί να είναι κουρασμένο (κόκκινο), να νιώθει πολύ μικρό για μεγάλες απαιτήσεις (γκρι), να έχει ανάγκη από τάξη και ρουτίνα (μωβ), να νιώθει αόρατο (λευκό) και χωρίς ταυτότητα (μπεζ), να νιώθει ακραία διαφορετικά συναισθήματα την ίδια στιγμή – να θέλει και να μην θέλει - (κίτρινο και πορτοκαλί), να ντρέπεται (ροδακινί), να νιώθει εξαντλημένο (μπλε), να φοβάται τους συνεχείς κανόνες και τα όρια (μαύρο) και να περιορίζεται από τις στερεοτυπικές εκφράσεις (ροζ).
           
Μπορεί πράγματι ένα παιδί να τα νιώθει όλα αυτά; Μπορεί. Τις περισσότερες φορές όμως δεν καταλαβαίνει πώς του συμβαίνει αυτό. Στην ηλικία αυτή δεν έχουν ακόμα τη δυνατότητα της αφηρημένης σκέψης, ο κόσμος αποτελείται από πραγματικά δεδομένα, από χειροπιαστές καταστάσεις. Χρειάζεται εξωτερικά ερεθίσματα (παιχνίδια, φίλους, οικογένεια) για να μπορέσει να προβάλει και να εκφράσει μέσω αυτών τα συναισθήματα, τους φόβους και τις αγωνίες του.
           
Επαναστατώντας λοιπόν τα κραγιόνια, μοιάζει σαν αυτό που εμείς οι ενήλικες ονομάζουμε σωματική αντίδραση –αν τα κραγιόνια ήταν κομμάτι του σώματός μας. Το σώμα μας, μας λέει πως «νισάφι, πια, κάτι δεν πάει καλά». Αυτό κάνουν και τα κραγιόνια. Επαναστατούν, του ζητούν κάτι να αλλάξει. Και ο Ντάνκαν το κάνει. Αυτό που στη ζωή μπορεί να πάρει χρόνια και πολύπλοκες διαδικασίες, μέσα από τη φαντασία και το παιχνίδι μπορεί να συμβεί φυσιολογικά, σχεδόν ανεπαίσθητα. Ο Ντάνκαν λοιπόν παίρνει μια μεγάλη απόφαση. Κάνει μια μεγάλη ζωγραφιά, χρησιμοποιώντας όλα τα χρώματα και όλα τα σχήματα και τις μορφές. Και το «μπράβο» που εισπράττει από τον φροντιστικό ενήλικα, τη δασκάλα  του, είναι πολύ πιο ουσιαστικό από μια απλή επιβράβευση. Είναι στην ουσία η αναγνώριση πως ο Ντάνκαν έχει κατορθώσει να ενώσει τις διαφορετικές του πλευρές.
 

Drew Daywalt
«Η μέρα που τα κραγιόνια τα παράτησαν»
Εικονογράφηση: Oliver Jeffers
Ηλικία: από 3 ετών
Μετάφραση: Φίλιππος Μανδηλαράς
ISBN: 978-960-572-151-0
Τιμή: €12,90