Η ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ Η ΑΠΩΛΕΙΑ

της Μαρίας Σούμπερτ

Από ένα κουτάλι φτιάχτηκαν τα αδέρφια του κι αυτό, αλλά επειδή δεν περίσσεψε πολύ υλικό, το στρατιωτάκι βγήκε κουτσό. Δεν το πειράζει όμως, στέκεται περήφανο, με το βλέμμα στραμμένο ευθεία. Πάνω στο τραπέζι βρέθηκε, μαζί με τα άλλα παιχνίδια. Εκεί όπου στην πύλη ενός χάρτινου κάστρου στέκεται μια αέρινη χάρτινη μπαλαρίνα. Το στρατιωτάκι την ερωτεύεται ακαριαία. Δεν μπορεί να πάρει τα μάτια του από πάνω της. Και το βράδυ, όταν το παιδί μαζεύει τα παιχνίδια του και πάει για ύπνο, εκείνα βγαίνουν από την ακινησία. Ένα βράδυ, το φοβερό τέρας με το ελατήριο θα θυμώσει που βλέπει το στρατιωτάκι να κοιτάζει την μπαλαρίνα και το απειλεί. Εκείνο όμως δεν αντιδράει. Ποτέ δεν αντιδράει το στρατιωτάκι. Δεν αντιδράει όταν ερωτεύεται, δεν αντιδράει όταν το εκφοβίζει το τέρας, δεν αντιδράει όταν το παιδί κατά λάθος το αφήσει στο παράθυρο, δεν αντιδράει όταν πέφτει στο δρόμο και στο χαντάκι, δεν αντιδράει όταν άλλα παιδιά το χρησιμοποιούν ως ναύτη στο δικό τους καραβάκι. Το μικρό μολυβένιο στρατιωτάκι δεν αντιδράει όταν πέφτει στη θάλασσα και το τρώει το ψάρι. Θα ήταν αγένεια, ασέβεια και αναξιοπρέπεια να το κάνει. Ίσως για αυτό να «επιβραβεύεται» από τη μοίρα και να επιστρέφει από την κοιλιά του ψαριού στο σπίτι του.

Γραμμένο από τον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν στα μέσα του 19ου αιώνα, το μολυβένιο στρατιωτάκι υπομένει τα πάντα. Θα υπομείνει ακόμα και την θανάτωσή του, όταν – κατά λάθος πάλι; - το παιδί το πετάξει στη φωτιά. Και πάλι η μοίρα θα κάνει τη διαφορά. Από ένα ρεύμα του αέρα, θα παρασυρθεί και η χάρτινη μπαλαρίνα και θα πέσει στη φωτιά. Μαζί θα καούν και το επόμενο πρωί στα αποκαΐδια θα βρουν ένα σβώλο σε σχήμα καρδιάς και μια μεταλλική καρφίτσα.

Μια ιστορία αγάπης, ένας μολυβένιος Ρωμαίος και μια χάρτινη Ιουλιέτα θα πέσουν θύματα της μοίρας. Της μοίρας και της απουσίας. Της απουσίας βούλησης, επιθυμίας – της απουσίας πράξης. Σε μια εποχή όπου οι νέοι ελάχιστες πιθανότητες έχουν για προσωπικές και ελεύθερες επιλογές, ο συγγραφέας του παραμυθιού που διασκεύασε η Joohee Yoon, επεμβαίνει σαν από μηχανής θεός και προσφέρει μια λύση που είναι μεν στενάχωρη, αλλά ανεκτή. Και μπορεί σήμερα η αβουλία αυτή να μην αποτελεί τον κανόνα, τα περισσότερα παιδιά όμως –και πολλοί ενήλικες - αδυνατούν να αντιδράσουν σε κρίσιμες στιγμές, δυσκολεύονται να επιλέξουν, δεν ξέρουν πώς να διεκδικήσουν. Απλώς ελπίζουν όταν «πέσουν στη φωτιά» να φυσήξει ένα αεράκι και να φέρει κοντά τους αυτό ή αυτόν που επιθυμούν. Επιλέγουν να θυσιαστούν προκειμένου να μην αντιπαρατεθούν, να μη στεναχωρήσουν, να μην τα απορρίψουν - από φόβο μήπως σταματήσουν οι άλλοι να τα αγαπούν. Αυτό που μένει όμως στο τέλος είναι μια μεταλλική καρδιά και μια μεταλλική καρφίτσα, ενθύμιο εκείνων που δεν είπαν ποτέ. Και μαζί μένει η θλίψη και η απώλεια.

«Το μολυβένιο στρατιωτάκι» που εικονογραφεί με τα χαρακτικά της η Joohee Yoon δεν αποτελεί απλώς μια ακόμα διασκευή του κλασικού παραμυθιού. Η κίνηση και η ένταση των εικόνων έρχεται σε τόσο έντονη αντίθεση με τη απραξία του στρατιωτάκου που μοιάζει σα και η ίδια η καλλιτέχνις να ψάχνει τρόπο να τον κινητοποιήσει –όπως τότε ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Εκείνο όμως είναι τόσο εγκλωβισμένο στην αίσθηση καθήκοντος και αξιοπρέπειας που δεν ξέρει πώς να κινητοποιηθεί. Η Joohee Yoon θα του προσφέρει στο τέλος την χάρτινη μπαλαρίνα. Και ο αναγνώστης, μικρός ή μεγάλος, θα αναρωτηθεί αν ο ίδιος διεκδικεί ή αν θα περιμένει κάποιος κάπου κάποτε να του προσφέρει μια λύση.

«Το μολυβένιο στρατιωτάκι»
Απόδοση και εικονογράφηση Joohee Yoon
Μετάφραση: Μαριάννα Ψύχαλου
Εκδόσεις Μικρή Σελήνη
ISBN: 978-618-5049-59-1
Τιμή: 17,80 €