ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

της Μαρίας Σούμπερτ

Αν με ρωτήσει κανείς ποιες εικόνες εκφράζουν για εμένα την κακοποίηση παιδιών ή την κακοποιητική επίδραση του ανθρώπινου πολιτισμού στα παιδιά, θα έλεγα πως η πρώτη είναι φυσικά το 9χρονο κορίτσι που κάηκε από την ναπάλμ στο Βιετνάμ, το άψυχο κορμάκι του Αϋλάν της προσφυγικής κρίσης και το δίχρονο κορίτσι που κλαίει μπροστά σε ένστολους στα σύνορα ΗΠΑ – Μεξικό μετά την εντολή να χωρίζονται τα παιδιά από τους γονείς –μετανάστες στις ΗΠΑ. Και παρ’ ότι η υπερδύναμη έχει επί δεκαετίες –μην πω και από την κατάκτηση της ηπείρου στα τέλη του Μεσαίωνα- «διαφημίσει» τα κάλλη και τα οφέλη της, δημιουργώντας την βαθιά πεποίθηση πως είναι η Γη της Επαγγελίας, ο παράδεισος επί γης, εκεί όπου το αμερικανικό όνειρο πραγματοποιείται εν μια νυκτί, όπου ο άφραγκος και άστεγος μετανάστης μπορεί να γίνει σούπερ σταρ και βαθύπλουτος –σε αυτή τη χώρα που «πουλάει» αυτή την κουλτούρα και την πολιτική που την συνεπάγεται, έρχεται η ώρα να ενταθούν οι διαδικασίες απαγόρευσης μετανάστευσης, από τις χώρες που εκείνοι θεωρούν υποδεέστερες.

Τι σημαίνει όμως ο διαχωρισμός παιδιών από τους γονείς τους; Τι επιπτώσεις έχει για τα παιδιά και πόσο νόημα έχει ένα τέτοιο μέτρο; Τα Ηνωμένα Έθνη το κατέταξαν στα βασανιστήρια και αυτός ήταν και ο λόγος που ο Τραμπ αποχώρησε από την εν λόγω συνεδρίαση. Ένα διεστραμμένο μυαλό που μπορεί να θεωρεί ανασταλτικό παράγοντα ένα τέτοιο μέτρο για την μετανάστευση, προφανώς δεν γνωρίζει τους λόγους που ωθούν έναν άνθρωπο –μια οικογένεια να φύγουν από τον τόπο τους. Τις περισσότερες φορές δεν έχουν τίποτα να χάσουν, ελπίζουν μονάχα σε ένα καλύτερο αύριο.

Τα παιδιά των ανθρώπων αυτών βιώνουν μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα μια σειρά βίαιων αλλαγών: χάνουν την εστία τους, την ασφάλεια ενός γνώριμου –όσες ελλείψεις κι αν έχει- περιβάλλοντος και μπαίνουν σε μια πορεία άγνωστη όχι μόνο για αυτά αλλά και τους γονείς τους. Όταν λοιπόν φτάσουν στον πολυπόθητο προορισμό ή τουλάχιστον στα σύνορα, ο όποιος χωρισμός έχει ως αποτέλεσμα να βιώνουν την εγκατάλειψη. Παιδιά που νιώθουν εγκαταλειμμένα, μόνα και απροστάτευτα, παιδιά σε βαθιά ανασφάλεια αδυνατούν όχι μόνο να προχωρήσουν, αλλά και να αναπτυχθούν ψυχικά. Γιατί ας είμαστε ειλικρινείς: παιδιά τα οποία βιώνουν τον αποχωρισμό –για όποιους λόγους, πολιτικούς ή εργασιακούς, έχοντας ήδη στις αποσκευές τους μια βίαιη μετακίνηση με όλη την συναισθηματική φόρτιση που αυτή φέρει, καταλήγουν εξαρτημένα –εξαρτημένα από μια μητέρα που φοβούνται πως θα την χάσουν ξανά –αναβιώνοντας στην ουσία καθημερινά αυτή την απώλεια όταν εκείνη χρειάζεται να φύγει για λιγότερες ή περισσότερες ώρες κάθε φορά-, εξαρτημένα από ουσίες, γιατί όταν μπουν αργότερα στην εφηβεία και έρθει η ώρα τους να αποχωριστούν φυσιολογικά, το παλιό τραύμα δεν θα τους το επιτρέψει, άρα θα αναζητήσουν τρόπους να «φεύγουν μένοντας». Πάνω απ’ όλα όμως ο βίαιος χωρισμός παιδιών από τους γονείς τους έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία μιας γενιάς στην οποία η βία είναι τρόπος ζωής και νοοτροπία. Δημιουργεί μια γενιά που αδυνατεί να συνάψει σχέσεις, γιατί από πολύ μικρή ηλικία έμαθε πως οι σχέσεις είναι κάτι επίπονο που διακόπτεται απότομα.

Πολλές θεωρίες μιλούν για τον πρωταρχικό δεσμό ανάμεσα στο βρέφος και τη μητέρα/ τον βασικό φροντιστή και τη σημασία του στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Τι περιμένουμε λοιπόν να συμβεί όταν διακόπτουμε αυτή τη σχέση με βίαιο τρόπο; Επιβάλλουμε σε μικρά παιδιά να μεγαλώσουν γρήγορα, να ενηλικιωθούν, γιατί δεν μας συμφέρει να πρέπει να ασχολούμαστε μαζί τους –ούτε κι εκείνα όμως αντέχουν μετά να μείνουν για πολύ καιρό παιδιά.

Είμαι απόλυτα σίγουρη πως όλα αυτά δεν αφορούν ούτε τον Τραμπ, ούτε τον πολιτικό του περίγυρο. Η ανάκληση μιας τέτοιας απόφασης έγινε σίγουρα λόγω πολιτικών πιέσεων.

Τι μας λέει όμως για τον άνθρωπο αυτό; Και τι μας λέει για τη Γη της Επαγγελίας;
Πάνω απ’ όλα όμως τι μας λέει για εμάς τους ίδιους, την κουλτούρα μας και τον τρόπο σκέψης μας, έναν τρόπο σκέψης που επιτρέπει σε ανθρώπους όπως ο Τραμπ και ο κάθε Τραμπ των ΗΠΑ και της Ευρώπης να παίζουν με τις παιδικές ψυχές;