ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΠΡΟΣΩΠΑ ΕΛΕΝΗ ΓΚΙΚΑ

της Μαρίας Σούμπερτ

Γνώρισα την Ελένη Γκίκα το 2006-2007 όταν εργαζόμουν σε αλυσίδα βιβλιοπωλείων στον τομέα των εκδηλώσεων. Αλληλογραφούσαμε ηλεκτρονικά αρκετά συχνά, μιλούσαμε στο τηλέφωνο λιγότερο, σπανίως βλεπόμασταν όταν ερχόταν στο πατάρι για κάποια εκδήλωση, για ένα καφέ και ένα ραντεβού. Πάντα όμως είχαν την αίσθηση πως την ξέρω χρόνια, πως είναι ένα πρόσωπο οικείο σε εμένα και βαθιά συμπαθές. Δεν θα μπορούσα λοιπόν, να μην σας την γνωρίσω.
         
Έλα, Ελένη, ξεκίνα!

Λοιπόν…
Αν και κάποτε είχα μια ραδιοφωνική εκπομπή στο Ράδιο Αττική με τη Ρίτα Βελώνη «Λαμβάνω την τιμή και σας παρουσιάζομαι», δεν έχω χειρότερο από το να το κάνω η ίδια.

Ούτε τα αυτοβιογραφικά μυθιστορήματα αγαπώ. Για να βρεις την αλήθεια, πρέπει πράξεις, λάθη και πάθη να τα φορτώσεις σε άλλους. Θα προσπαθήσουμε, όμως.

Γεννήθηκα ελλιποβαρής στο Κορωπί [δηλ. στην Αθήνα στο μαιευτήριο] κι έμεινα κάμποσο στη θερμοκοιτίδα. Για να σχηματιστεί ο οισοφάγος [κακώς, κάκιστα, ας πρόσεχαν], να δυναμώσω, να γίνω από 1.700 γραμμάρια τουλάχιστον 1.880, τόσο βγήκαμε. Και μέχρι την ηλικία των 5 ετών έτσι αντίκριζα τη ζωή, από μια μεγαλύτερη κατά κάποιον τρόπο… θερμοκοιτίδα. Από ένα μεγάλο παράθυρο, σκαρφαλωμένη στη μηχανή ραψίματος της μαμάς. Το επόμενο οικογενειακό βήμα ήταν να μου κάνουν και την βεράντα, τζαμαρία.

Έτσι, δεν ξέρω και να σας πω με σιγουριά αν το μανιώδες διάβασμα είναι επίκτητο κουσούρι ή μοίρα. Κάτι έπρεπε να κάνω περιμένοντας, την ζωή ή τον… χάρο. Όπως αντιλαμβάνεστε, αντιμετώπισα εφ’ όρου ζωής σαν γιορτή το όποιο σχολείο. Κι έπαιρνα δρόμους, ξεχνούσα να γυρίσω στο σπίτι, χανόμουν, ταξίδευα, δούλευα μαζί με τα άλλα τα παιδιά, συγγνώμη, στην εφημερίδα με τους συναδέλφους, νύχτα και μέρα. Κι έκανα δουλειά εκείνο που παιδιόθεν αξιώθηκα: το διάβασμα. Συνέχεια έτρεχα πίσω από μια ιστορία. Των άλλων, πρώτα. Των δικών μου, μετά. Από δίψα ανάγνωσης γράφουμε, ας είναι, το ξαναλέμε.

Σχολές, μαθήματα, προκοπές, όλα περνούσαν μέσα από τις γραφές, να μάθω ήθελα και έγινα δημοσιογράφος επειδή ήμουνα και… τεμπέλα. Ολιγαρκής από ανέκαθεν σκέφτηκα, θα κάνω ένα ρεπορτάζ, μια έρευνα, θα την χαίρομαι και ύστερα την αμοιβή σιγά - σιγά θα την… τρώω. Στην πορεία, μάλλον υπήρξα φιλότιμη. Γιατί για 34 χρόνια δεν σταμάτησα να τρέχω καθόλου.

Η πρώτη μου δουλειά ήταν στο περιοδικό Αντί, με μάζεψαν σε μια γιορτή νεολαίας. Ζητούσαν μια φοιτήτρια να τους γράφει για το γυναικείο ζήτημα, εγώ τότε ξημεροβραδιαζόμουν στο Καφενείο των Γυναικών, ναι, τότε ο φεμινισμός ήταν αναγκαιότητα και μόδα. Με πρότεινε η Καίτη Κωσταβάρα και την ευγνωμονώ.

Στο σύντομο πέρασμά μου από το Φαντάζιο [διπολικός χαρακτήρας λέμε] συνέβαλε ο δημιουργός του ΑΡΤΙ Αντώνης Μπουλούτζας. Με παρέλαβε ο εξαίρετος Γιάννης Μπακογιανόπουλος, δεν φτούρησα, με τρόμαζε η γραμμή του περιοδικού: αίμα και σπέρμα.

Στις Εικόνες το 1983 βρέθηκα και πάλι από μια συγκυρία. Ο συμφοιτητής μου από τη Σχολή, Σταύρος Βιτάλης, μού είπε ότι «ο Μπόμπολας βγάζει περιοδικό», δεν ήξερα πώς θα το πούνε, πήγα για τη σελίδα παιδιού ή παραμυθιού, δεν είχαν και βρέθηκα να κάνω τα πάντα: άστρα και ζώδια που μετακινήθηκαν, πατσατζίδικα στην οδό Αθηνάς, μαύρες μαγείες και γυναικόπαιδα καπετάνιων, σεισμολόγους, συγγραφείς, ηθοποιούς, τραγουδιστές, γυρολόγους… Το βιβλίο ερχόταν πάντα σαν κάρμα και με σημάδευε. Απόκτησα για τρία χρόνια στο Κορωπί και ένα μικρό βιβλιοπωλείο. Την σελίδα βιβλίου στο ένθετο γυναικείο περιοδικό «Εύα» μου την ανέθεσε ο αείμνηστος Φιλιππόπουλος στα 25 μου και με διόρθωνε ο ίδιος. Την πήρα με το σπαθί μου πουλώντας του «εξαδέλφη Μπέττυ» στο γραφείο του και σε σύσκεψη χωρίς να το καλοκαταλάβω.

Στο μεταξύ είχα ήδη βγάλει και το πρώτο βιβλίο. «Σηματοδότες», ως Ελένη Σωτήρχου- μανδάμ. Ναι, παντρεύτηκα. Αν και τεμπέλα ήμην πάντοτε γρήγορη αφού στα 25 μου έκλεινα γάμο και βιβλιοπωλείο.

Από τις «Εικόνες», όταν έκλεισαν, βρέθηκα στην εφημερίδα Έθνος μέχρι το 2017 που έκλεισε τουλάχιστον εκείνο το έθνος που ήξερα για τη-δική-μου-εφημερίδα.

Στο μεταξύ, η ζωή μου ήταν μια σχεδόν ευθεία γραμμή: δημοσιογραφία, βιβλία. Διάβαζα κι έγραφα. Κι έστηνα σειρές, στις εκδόσεις Άγκυρα για μια δεκαπενταετία.

Οι ποιητικές συλλογές έγιναν μυθιστορήματα, τα μυθιστορήματα παραμύθια και διηγήματα, ρίζωνα όπου πήγαινα, μόνο εάν ανήκω κι εμπιστεύομαι, ανθίζω.

Το πρώτο πεζό μου ήταν για τα… νύχια μου: «Αλήθεια, τα τρως ακόμα τα νύχια», εκδ. Φιλιππότη κι είχε μεγάλο σουξέ, πολλοί τρώμε τα νύχια μας, μάλλον.

Στιγμιότυπα ζωής...

Το βιβλίο που με έκανε να αγγίξω το στρίφωμα της…λέμε τώρα, επιτυχίας ήταν το «Αναζητώντας τη Μαρία». Εκείνο έφερε στη ζωή μου τη Ρίτσα Κικίλια κι εμένα ως δείγμα αντιμυθιστορήματος στο πανεπιστήμιο. Το βιβλίο που έγινε γιγάντιο πανώ και πούλησε ήταν το «Να τα μετράω ή να μη τα μετράω τα χρόνια». Στο μεταξύ έπαψα να μετράω τα βιβλία. Για το χατίρι σας κάθισα και τα μέτρησα, βγήκαν 38 και ντρέπομαι, με την καρδιά μου τα γράφω, να μη σκεφτείτε ότι τα γράφω με τα… πόδια.

Και για να έρθουμε στο παρόν μου: ξαναγύρισα στο πατρικό και μένω με τη μαμά μου, λατρεύω τη γειτονιά και τα φυτά μου, το έκτο μου παραμύθι είναι αυτοβιογραφικό και λέγεται «Η κούκλα που ονειρεύτηκε την Έλενα» [μαζεύω κούκλες απ’ όλο τον κόσμο] και κυκλοφόρησε από την Mamaya, το μυθιστόρημα που βγαίνει όπου να ‘ναι είναι «Η ωραία της νύχτας» το δέκατο έκτο και εκδίδεται από τη Διάπλαση· στο μεταξύ με φίλους έχουμε κάνει και ένα διαδικτυακό περιοδικό το fractal, με έμφαση στη βιβλιοφιλία.

Έτσι πορεύομαι, με ότι έμαθα: διάβασμα και γράψιμο. Και με την ίδια λαχτάρα να τα μοιράζομαι με τους άλλους. Γι’ αυτό και ελαφρά τη καρδία ανέλαβα την επιμέλεια της ελληνικής πεζογραφικής σειράς στη Διάπλαση και τη σελίδα βιβλίου στο Φιλελεύθερο. Περπατώντας στο βουνό και στο στάδιο άρχισα να γράφω και μια καινούργια –κανονικά αστυνομική αυτή τη φορά- ιστορία. Με την… Κούλα Μπακάλη, δυο τρομοκράτες, παλιάς και σύγχρονης κοπής και έναν Μάνθο, αγαθό αστυνόμο. Έχει και πλάκα. Μαζί της περνώ υπέροχα. Έτσι συνεχίζω σε όλα: σα να πηγαίνω, ακόμα, σχολείο.
Εγγενές το κουσούρι, επίκτητο; Άκρη δεν βγαίνει αλλά το αποδέχτηκα. Μου δίνει υγεία, ισορροπία, ευτυχία.