ΒΑΘΡΑΚΑΡΙΟΙ ΣΟΥΡΟΥΚΛΕΜΕΔΕΣ

της Μαρίας Σούμπερτ

Δύο μήνες λειτουργούν περίπου τα σχολεία και οι συμπεριφορές των μικρών και μεγαλύτερων μαθητών και συμμαθητών έχουν αρχίσει να αναδεικνύονται σαν την μυρωδιά της μασχάλης μέσα στο λεωφορείο. Ύπουλα, σταθερά και ανοδικά. Πρώτα ένα παρατσούκλι. Μετά μια καταλάθος σκουντιά, ακολουθεί μια σκουντιά λίγο πιο επίτηδες και καταλήγεις με το εσώρουχο τραβηγμένο μέχρι το κεφάλι –δεν έχω καταλάβει ποτέ αν αυτό μπορεί πραγματικά να συμβεί ή αν στα παιδιά που συμβαίνει τα εσώρουχα είναι ήδη τριάντα σαράντα χρόνων, άρα έχουν ξεχειλώσει εκ των πραγμάτων.
           
Δεν παραληρώ.
           
Ήδη από τα τέλη Σεπτέμβρη στα Νηπιαγωγεία και τα Δημοτικά Σχολεία οι μαθητές παραπονιούνται άμεσα και έμμεσα για τους συμμαθητές εκείνους που τους φτύνουν, τους βρίζουν, τους ενοχλούν. Και συχνά είναι τα ίδια παιδιά από το Νηπιαγωγείο που ακολουθούν την ίδια συμπεριφορά μέχρι και το τέλος του σχολείου. Όποιας βαθμίδας. Τις περισσότερες φορές, αυτό το χαρακτηρίζουμε σχολικό εκφοβισμό.
           
Τι είναι όμως ο σχολικός εκφοβισμός; Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί δεν χαρακτηρίζεται κάθε περιστατικό αντιμαχίας ή πειράγματος ως τέτοιο. Πρέπει να υπάρχει μια συγκεκριμένη διάθεση –να απουσιάζει η προσωπική ρήξη, για παράδειγμα δεν τίθεται θέμα σχολικού εκφοβισμού όταν δύο παιδιά έχουν μαλώσει και το ένα πειράζει το άλλο-, συγκεκριμένη διάρκεια και φυσικά το φαινόμενο απαιτεί εκτός από τον δίπολο θύτη-θύματος και τους μάρτυρες. Πρόκειται δηλαδή για ένα θεατρικό δρώμενο με συγκεκριμένη πλοκή, δομή, κοινό και συγκεκριμένο πλαίσιο. 

Κάτι τέτοιο συμβαίνει και στο βιβλίο των Τζέιμς Πάτερσον και Κρις Γκράμπενσταϊν «Βρομόστομος και Μπούφος». Ο Ντέιβιντ και ο Μάικλ, δύο αγόρια γίνονται φίλοι στον Νηπιαγωγείο, όταν αρχίζουν να απομονώνονται από την υπόλοιπη τάξη. Ο ένας χαρακτηρίζεται βρομόστομος, επειδή εφευρίσκει νέες σούπερ λέξεις όταν θυμώνει, και ο άλλος μπούφος. Τα παρατσούκλια αυτά τους ακολουθούν μέχρι και τα τέλη του Δημοτικού, όπου τους συναντούμε σήμερα πια να έχουν παραδώσει τα όπλα –δεν προσπαθούν πια να πείσουν κανέναν πως δεν είναι βρομόστομος και μπούφος. Δεν προσπαθούν να πείσουν κανέναν πια πως τους πληγώνει να τους υποτιμούν με αυτόν  τον τρόπο.
           
Και πώς συνεχίζει η πλοκή; Με μια μεγάλη ανατροπή, την οποία δεν θα φανερώσω. Θα σας πω μονάχα το εξής: το θέμα δεν αφορά μόνο δύο παιδιά. Το θέμα αφορά πολλά περισσότερα, αφού συνήθως τα παιδιά που υφίστανται bullying στο σχολείο είναι η πλειοψηφία. Και φυσικά σχετίζεται η οικογένεια –και του θύτη και του θύματος- για το πώς διαχειρίζονται την κατάσταση. 
           
Ο Τζέιμς Πάτερσον και ο Κρις Γκράμπενσταϊν γράφουν ένα βιβλίο με πολύ χιούμορ και εξαιρετική εικονογράφηση από τον Στέφεν Γκίλπιν με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό, θέτουν όμως το θέμα σε ένα διαφορετικό επίπεδο. Πράγματι τα παιδιά που υφίστανται σχολικό εκφοβισμό για κάποιο λόγο διαφέρουν: είναι ξεχωριστά και αυτό είναι προς τιμήν τους. Πράγματι τα παιδιά που υφίστανται σχολικό εκφοβισμό είναι περισσότερα από όσα νομίζουμε –θα μπορούσαν να φτιάξουν συλλόγους ολόκληρους μέσα στα σχολεία. Και πράγματι μπορεί καμιά φορά να είναι μοναχικό το να διαφέρεις, αλλά καλύτερα διαφορετικός παρά βλάκας.
           
Αν έχω όμως να σχολιάσω κάτι είναι αυτό: γιατί πρέπει το βιβλίο να περιγραφεί από τον εκδότη ως «το καλύτερο βιβλίο για αγόρια όλων των εποχών»; Γιατί δεν μπορεί να διαβαστεί από ένα κορίτσι; Ή δεν αφορά τα κορίτσια επειδή οι ήρωες είναι αγόρια και η εκφοβίστρια κορίτσι; Με μπερδεύει το πώς ένα βιβλίο που μιλάει τόσο άμεσα, απενοχοποιητικά, ξεκάθαρα και με τόσο χιούμορ για τον σχολικό εκφοβισμό, στο οπισθόφυλλό του  επιβάλλει μια στερεοτυπική ανάγνωση του κειμένου.
           
Εγώ προσωπικά θα το προτείνω κυρίως σε κορίτσια να το διαβάσουν. Έτσι, επειδή μπορώ. Και επειδή θα τους αρέσει!
 

​
Τζέιμς Πάτερσον
& Κρις Γκράμπενσταϊν
​
Βρομόστομος και Μπούφος

Εικονογράφηση:
Στέφεν Γκίλπιν

Μετάφραση:
Τατιάνα Σταυρουλάκη
Εκδόσεις Ψυχογιός
ISBN: 978-618-01-2743-0
Τιμή: 12,20€
Ηλικία : 9+

---