ΤΟ ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ ΤΟΝ ΗΘΟΠΟΙΟ ΙΩΣΗΦ ΙΩΣΗΦΙΔΗ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ «Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ»

της Λίλας Παπαπάσχου

Πάντα χαίρομαι να συναντάω τον ηθοποιό Ιωσήφ Ιωσηφίδη – επί και εκτός σκηνής – γιατί συνδυάζει πολλές και σπάνιες ποιότητες.. Διαθέτει πηγαίο υποκριτικό ταλέντο, υψηλή αίσθηση του χιούμορ, εμπεριστατωμένες και γνήσια δημιουργικές ιδέες για την Τέχνη και τη ζωή, ενώ παράλληλα είναι ένας αφοσιωμένος οικογενειάρχης  που δεν φοβάται να δηλώσει «χαζομπαμπάς».

Αυτήν την φορά αιτία για να «συναντηθούμε» στάθηκε η παράσταση «Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ»  στην οποία και πρωταγωνιστεί, υποδυόμενος τον ομώνυμο Βιβλικό ήρωα, που για να αποδείξει την πίστη του στο Θεό, δεν δίστασε να φτάσει στο σημείο να θυσιάσει το μονάκριβο γιο του Ισαάκ. Η παράσταση παρουσιάζεται ήδη από τις 13 Απριλίου 2018 στο Θέατρο Σταθμός, από την ομάδα Angelus Novus σε σκηνοθεσία Δαμιανού Κωνσταντινίδη.

​Το έργο αυτό της Κρητικής Αναγέννησης (17ος αι.)  είναι ένα ποιητικό κείμενο, με ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο στίχο και γλωσσικές ιδιορρυθμίες λόγω της κρητικής διαλέκτου στην οποία είναι γραμμένο. Όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του πραγματεύεται έννοιες όπως η πίστη, η (αυτό)θυσία και ο προσωπικός αγώνας κάθε ανθρώπου – εξ’ ορισμού θνητού – να κατανοήσει τον μυστηριώδη και επί της ουσίας άγνωστο (παρ' όλη την ψευδαίσθηση του ανθρώπου ότι «γνωρίζει») κόσμο που τον περιβάλλει. Ας δούμε όμως τι μας είπε ο ίδιος...
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Μετά από τη θριαμβευτική πορεία - στην Ελλάδα και το εξωτερικό - της παράστασης «ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ», που βασίζεται στο ομότιτλο βραβευμένο έργο του Μάκη Τσίτα και τους «ΠΑΡΑΘΕΡΙΣΤΕΣ» του Γκόρκι στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, πρωταγωνιστείς στην παράσταση «Η θυσία του Αβραάμ», που παρουσιάζεται ήδη από τις 13/4/2018, στο Θέατρο Σταθμός, σε σκηνοθεσία Δαμιανού Κωνσταντινίδη. Μίλησε μας λίγο για αυτήν τη νέα συνεργασία σου.

Με τον Δαμιανό ξανασυνεργαστήκαμε πρόπερσι στο Φεστιβάλ Αθηνών σε μια ωραία παράσταση στα «Παραβάν» του Ζενέ, οπότε όταν μου έκανε την πρόταση δέχτηκα αμέσως. Του έχω τεράστια εμπιστοσύνη και επίσης πάντα με ιντριγκάρουν έργα γραμμένα σε παλαιότερες μορφές της ελληνικής γλώσσας.

«Πίστευε και μη ερεύνα», μας δίδασκαν στο σχολείο. Εσύ πιστεύεις στο Θεό;

Θα πω κάτι κοινότοπο. Για μένα η πίστη είναι κάτι πολύ προσωπικό. Τη βιώνω με τον δικό μου τρόπο. Έχω ανάγκη να ακουμπάω κάπου. Επίσης κατά τη γνώμη μου πρέπει πάντα να υπάρχει συμφωνία λόγων και έργων είτε σε πολιτικό, ιδεολογικό επίπεδο είτε σε θρησκευτικό. Αν διδάσκεις την αγάπη μέσω της πίστης σου και είσαι ρατσιστής απέναντι σε οποιονδήποτε άνθρωπο κοροϊδεύεις τον εαυτό σου πάνω από όλα.

Η παράσταση αφορά τη δραματοποιημένη παρουσίαση του γνωστού επεισοδίου της Παλαιάς Διαθήκης, όπου ο Αβραάμ δέχεται την εντολή από τον Θεό να θυσιάσει τον γιο του Ισαάκ, θυσία που αναιρείται τελευταία στιγμή με θεϊκή παρέμβαση. Για όλα αυτά τα παιδιά που θυσιάζονται σήμερα ανά τον κόσμο στο βωμό του πολέμου και κάθε είδους εκμετάλλευσης θα υπάρξει ποτέ μία «θεϊκή» ή έστω ανθρώπινη παρέμβαση για την προστασία τους.

​Για τη θεϊκή παρέμβαση δεν ξέρω, αλλά οι ανθρώπινες είναι όλες καταστροφικές. Όλοι παρεμβαίνουν για να βοηθήσουν π.χ στη Συρία, σκοτώνοντας. Τέτοιες βοήθειες να μας λείπουν. Κάποιοι άνθρωποι παίζουν το ρόλο του θεού επί γης. Δε μπορώ καν να μπω στη διαδικασία για το πώς σκέφτονται αυτοί οι άνθρωποι. Το θέμα είναι τι κάνουμε οι υπόλοιποι ή τι μπορούμε να κάνουμε. Η λύπη μας πια διαρκεί 5 λεπτά μόνο. Μέχρι να πάμε στην κουζίνα να πλύνουμε τα πιάτα. Αφού είναι μακριά δε μας κάνει να ανησυχούμε. Είναι ΜΑΚΡΙΑ. Πόσο μακριά όμως είναι άραγε; 

Αξέχαστος θα μας μείνει ως Χρυσοβαλάντης στο βραβευμένο έργο του Μάκη Τσίτα "Μάρτυς μου ο Θεός"

Το έργο τοποθετείται χρονικά στην περίοδο της Κρητικής Αναγέννησης (17ος αιώνας) και πρόκειται για ένα ποιητικό κείμενο με ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο στίχο, με γλωσσικές ιδιορρυθμίες λόγω της κρητικής διαλέκτου στην οποία είναι γραμμένο – ενώ αποδίδεται από ορισμένους στον Βιτσέντζο Κορνάρο – και ανεβαίνει σπάνια ως βιβλικό «μυστήριο» ή τελετουργικό δρώμενο. Εσείς το αντιμετωπίσατε ως κανονικό θεατρικό έργο. Η επιλογή της παρουσίασης του, λίγο μετά το Πάσχα έχει να κάνει και με μια διάθεση σχολιασμού κοινωνικοπολιτικών συγκυριών, με δεδομένο ότι για πολλούς οι έννοιες «θρησκεία», «πίστη», «θυσία», είναι μάλλον παρεξηγήσιμες στην εποχή μας.

​Δε θα σου το πω με σιγουριά αλλά δε νομίζω ότι έγινε επί τούτου. Μάλλον ο Δαμιανός θα έδινε την πιο ακριβή απάντηση.

Ο Θεός δοκιμάζει την πίστη του Αβραάμ με τον πιο σκληρό τρόπο. Ζητώντας του να θυσιάσει το ίδιο του το παιδί, για να τον απαλλάξει στη συνέχεια από το βαρύ αυτό καθήκον, αφού όμως πρώτα του έχει αποδείξει την τυφλή του πίστη. Δεν ακούγεται κάπως σαδιστικό αυτό για έναν κατά τα άλλα ελεήμονα Θεό που συγχωρεί ακόμη και τους πιο αμαρτωλούς;

Στη Βίβλο ο Θεός εμφανίζεται με δύο πρόσωπα. Πιο σκληρό στην Παλαιά Διαθήκη, πιο κοντά στο Θεό της αγάπης στην Καινή Διαθήκη. Για εμάς τους κοινούς θνητούς και όχι τόσο πωρωμένους σίγουρα φαίνεται σαδιστικό. Από την άλλη έχουμε μια ιστορία. Το παιδί το απέκτησαν σε μεγάλη ηλικία, ανέλπιστα, με παρέμβαση Θεού σύμφωνα με την ιστορία. Προφανώς η δοκιμασία και η απόδειξη της αφοσίωσης είναι το ζήτημα. Είναι μια ιστορία πίστης εξάλλου.

Διαβάζοντας το σημείωμα του σκηνοθέτη της παράστασης γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ο βαθύτερος στόχος του ήταν να αναδείξει τις εσωτερικές συγκρούσεις των ηρώων. Εσύ ως πατέρας πως θα ένιωθες αν κάποιος σου ζητούσε να θυσιάσεις το παιδί σου στο όνομα του Θεού ή της πατρίδας ας πούμε;

​Αδιαπραγμάτευτα δε θα δεχόμουνα. 

Ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης ως...Αβραάμ....

Στην παράσταση, η ουσιαστική δράση είναι εσωτερική. Ο ποιητής δεν επιδιώκει καμιά ιστορική αναπαράσταση, αντιθέτως εκσυγχρονίζει κι αυτός,, μεταφέροντας στον χρόνο του και την κοινωνία του μια παλιά ιστορία…Πόσο δύσκολος είναι αυτός ο συνδυασμός ερμηνευτικά;

Η ιστορία είναι ως έχει. Απλά ο ποιητής μας κάνει κάποιους αναχρονισμούς που για μένα ακούγονται λίγο αστείοι, π.χ Παναγιά μου (δεν υπήρχε ακόμα η Παναγία στο θρησκευτικό γίγνεσθαι). Το βασικό στοιχείο της εποχής του είναι η γλώσσα. Κοίταξε, το εγχείρημα είναι ούτως ή άλλως δύσκολο. Η ύπαρξη ομοιοκαταληξίας δε σου επιτρέπει καμία στιγμή ολιγωρίας, η βαρύτητα της  ψυχολογικής κατάστασης σε θέλει μόνιμα σε εγρήγορση και γενικά το πράγμα είναι ένα ελκυστικό βάσανο για τον ηθοποιό, που στο τέλος όμως τον λυτρώνει, όπως και η κατάληξη του έργου.

​Κλείνοντας την κουβέντα μας Ιωσήφ θα θέλαμε να μας πεις τι σημαίνει για σένα προσωπικά η θρησκευτική αλληγορία της «Θυσίας του Αβραάμ» και μάλιστα εν έτη 2018, όπου ακόμα και αυτή η ίδια η έννοια της Ανώτερης Δύναμης, του «Θείου», δεν μοιάζει ικανή να απαλύνει τον απέραντο ανθρώπινο πόνο.

​Νομίζω η σκέψη μου οδηγείτε στο πως πρέπει να σκεφτούμε για τον άνθρωπο και το ανθρώπινο είδος και που αυτό οδηγείται. Ό,τι υφιστάμεθα το προκαλούν άνθρωποι. Ό,τι κακό ή καλό γίνεται, γίνεται από ανθρώπους. Ας λύσουμε λοιπόν τα ανθρώπινα. Ας δούμε πως θα δώσουμε αξία στον άνθρωπο, στον συνάνθρωπο. Κάπου εκεί ίσως να βρίσκεται και το θείο.
 

Στιγμιότυπο από την παράσταση "Η θυσία του Αβραάμ"

Συντελεστές:
Σκηνοθεσία: Δαμιανός Κωνσταντινίδης
Σκηνικά – Κοστούμια: Αντώνης Δαγκλίδης
Μουσική: Κωστής Βοζίκης
Κίνηση: Ίρις Νικολάου
Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Mακιγιάζ: Μελίνα Γλαντζή
Βοηθός σκηνοθέτη: Στεργιάνα Τζέγκα
Βοηθός σκηνογράφου: Αμαλία Θεοδωροπούλου
Παίζουν: (με σειρά εμφάνισης)
Μιχαήλ Afolayan [Άγγελος]
Ιωσήφ Ιωσηφίδης [Αβραάμ]
Δέσποινα Σαραφείδου [Σάρρα]
Στεργιάνα Τζέγκα [Ταμάρ]
Τάσος Τσούκαλης-Δημητριάδης [Σιμπάν]
Δημήτρης Φουρλής [Ισαάκ]
Φωτογραφίες: Βαγγέλης Πουλής
Video trailer: Γρηγόρης Πανόπουλος
Artwork: Ήρα Σταματοπούλου
Παραγωγή: ANGELUS NOVUS
Συντονισμός παραγωγής: Goodheart Productions

Σταθμός Θέατρο Βίκτωρος Ουγκώ 55,Μεταξουργείο
Τηλ : 2114036322
​
Παραστάσεις : Παρ., Σάβ. 9.15 μ.μ., Κυρ. 7 μ.μ.
Την Κυρ. 15/4, η παράσταση θα γίνει στις 5 μ.μ. και θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.
Τιμή : € 15, 10, 5.
Μέχρι : 29/4
​
Διάρκεια παράστασης: 80 λεπτά
Πλήρες ιστορικό της ομάδας ANGELUS NOVUS, φωτογραφίες από τις προηγούμενες παραστάσεις της, έγκριτες κριτικές, στο: www.angelusnovus.gr.
Για το ανέβασμα της «Θυσίας του Αβραάμ», η ομάδα ANGELUS NOVUS επιχορηγήθηκε από το ΥΠΠΟΑ.