Η ΕΞΟΡΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ

της Μαρίας Σούμπερτ

Ο Μαρκ Τουέιν είχε κρατήσει κάποιες σημειώσεις. Ο Philip Stead τις βρήκε και δημιούργησε αυτό που θα ήταν ένα βιβλίο του Τουέιν αν το είχε γράψει τότε. Η Erin Stead το εικονογράφησε. Το αποτέλεσμα είναι σουρεαλιστικό, συγκινητικό, χιουμοριστικό και πολύ πολύ διαφορετικό απ’ ότι θα περίμενε κανείς. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. 

Όταν έχεις για μπαμπά τον Μαρκ Τουέιν, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Σάμουελ Λάνγκχορν Κλέμενς, και συγγραφέα μερικών από των πιο γνωστών βιβλίων για παιδιά και νέους, όπως οι Περιπέτειες του Τομ Σόγιερ και οι Περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν, είναι δεδομένο πως θα περιμένεις να σου λέει καθημερινά και μια διαφορετική ιστορία. Λογικό. 

Αυτό που είναι όμως εξαιρετικό, είναι πως οι ιστορίες γεννιούνταν από την τυχαία επιλογή μιας εικόνας σε ένα περιοδικό. «Η αρπαγή του πρίγκιπα Μαργαρίνη» γεννήθηκε από την εικόνα ενός σκελετού. Και αν αυτό ακούγεται κάπως μακάβριο, είναι τόσο δημιουργικό και ενέχει τόση ελευθερία, που καταντάει σχεδόν απίστευτο. Το να επιτρέψει κανείς στον εαυτό του να ταξιδέψει ο συνειρμός του τόσο ελεύθερα και από έναν σκελετό να φτιάξει την ιστορία του Τζόννυ, είναι μαγικό. Όπως και η δημιουργικότητα εν γένει.
           
Επειδή όμως ο Μαρκ Τουέιν δεν ήταν απλώς ένας δημιουργικός άνθρωπος, ήταν καλλιτέχνης, όπως και ο μελλοντικός του συνεργάτης, ο Philip Stead, και φυσικά η εικονογράφος Erin Stead, το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι τόσο ιδιαίτερο που δεν θα μπορούσε παρά να είναι εξαιρετικό.
           
Η ιστορία έχει ως εξής: Ο Μαρκ Τουέιν πίνει τσάι με τον Philip Stead στην βεράντα του σπιτιού του Stead στο Μίσιγκαν, ατενίζοντας τη λίμνη με το νησάκι του Κάστορα. Ο Τουέιν του αφηγείται την ιστορία του Τζόννυ που κάτω από τις εντολές του βίαιου παππού του παίρνει την αγαπημένη του κότα –που ακούει στο όνομα Η Λοιμώ και η Λιμώ- και κατεβαίνει στην πόλη να την πουλήσει. Εκεί συναντά μια γριούλα πολύ πεινασμένη και άρρωστη και της χαρίζει την κότα. Η γριούλα για ανταπόδοση του χαρίζει κάτι σπόρους που πρέπει να τους φυτέψει και να τους φροντίσει. Η σαφής αναφορά στον Τζακ και τη φασολιά τελειώνει εκεί, αφού οι σπόροι θα δώσουν ένα λουλούδι που του επιτρέπει να καταλαβαίνει την ομιλία των ζώων.
           
Η αφήγηση διακόπτεται από τους σουρεαλιστικούς διαλόγους των δύο συγγραφέων.
«Και μετά τι έγινε;» ρώτησα.
«Η γυναίκα πέθανε», είπε ο Τουέιν.
«Αμέσως;»
Ο Τουέιν διέσωσε τη μύγα με το κουτάλι του. «Θα προτιμούσες να έχει προλάβει να φάει το κοτόπουλο;»
           
Το χιούμορ με το οποίο είναι γραμμένοι αυτοί οι διάλογοι έχει την εξαιρετική ποιότητα να αποδίδεται στους συγγραφείς και όχι τον αφηγητή. Ο αφηγητής –αυτός που χτύπησε τα γράμματα στο πληκτρολόγιο- δεν θέλει να μας κάνει να γελάσουμε. Αυτό προκύπτει ερήμην του από τους δύο συγγραφείς που κανείς εν τέλει δεν θα καταλάβει αν συμπαθιούνται ή όχι.
           
Όσο αφορά στον ήρωά μας, τον Τζόννυ, αυτός καταλαβαίνοντας πια τη γλώσσα των ζώων, θα μπορέσει να βοηθήσει στην ανεύρεση του πρίγκιπα Μαργαρίνη, που είχε απαχθεί από δύο δράκους, και που ο βασιλιάς πίστευε πως τον είχαν κλέψει οι γίγαντες. Ποιοι είναι όμως αυτοί οι γίγαντες; Ο Τζόννυ θα ψάξει και θα ανακαλύψει πως οι γίγαντες τελικά, είναι άνθρωποι πιο ψηλοί από το βασιλιά, που δεν μπορούσαν να καμπουριάζουν για να μην φαίνεται και κατέληξαν εξόριστοι.
           
Πίσω λοιπόν από την αποσπασματική αφήγηση, τα τεράστια άλματα στο μέλλον της αφήγησης, το χιούμορ στους διαλόγους και τις σουρεαλιστικές ανατροπές, κρύβεται εν τέλει η αντίδραση στο φασισμό. Η εξορία εκείνων που είναι διαφορετικοί για να μην φαίνεται η μικρότητα του ηγέτη.
 ---------------------------------------------------
Μαρκ Τουέιν, Philip Stead
Η αρπαγή του πρίγκιπα Μαργαρίνη
Εικονογράφηση: Erin E. Stead
Μετάφραση: Αθηνά Δημητριάδου
Εκδόσεις Πατάκη
ISBN: 9789601675305
Τιμή: €18,80