ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ ΣΥΝΕΧΕΙΑ

του Μιχάλη Λαγάνη

Καθώς ο ρυθμός μεταδοτικότητας του κορωνοϊού στην Ευρώπη και αρκετές άλλες χώρες του πλανήτη που εφάρμοσαν καθολικό lockdown στις μετακινήσεις των ανθρώπων και τη λειτουργία των επιχειρήσεων και τις βιομηχανίας, οι κοινωνίες φαίνεται να μπαίνουν σε μια νέα πραγματικότητα, που σύμφωνα με τις ενδείξεις θα είναι πολύ διαφορετική από αυτή που γνώριζαν έως και πριν από την έξαρση της πανδημίας που έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερα από 280.000 άτομα και προσβάλει πάνω από τέσσερα εκατομμύρια.

Στη σταδιακή άρση των μέτρων περιορισμού, παρά τις περί του αντιθέτου εισηγήσεις των επιδημιολόγων οι οποίοι κάνουν λόγο για μια πρόωρη και βεβιασμένη απόφαση που μπορεί να έχει ως συνέπεια μια νέα έξαρση κρουσμάτων συμβάλλει η όλο ένα και αυξανόμενη πίεση προς τις κυβερνήσεις να προλάβουν ένα ανεπανόρθωτο πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία, που γνωρίζει τη μεγαλύτερη ύφεση στον 21ο αιώνα και μπορεί να συγκριθεί μόνο με το παγκόσμιο οικονομικό κραχ του 1929.

​Επιπλέον, οι ουρές των νέων εκατομμυρίων ανέργων , κυρίως στους τομείς του επισιτισμού, τουρισμού και των αερομεταφορών παράλληλα με το αβέβαιο μέλλον που "ξημερώνει" για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις προκαλεί εύλογη ανησυχία σχετικά με την ανατροπή που μπορεί να επιφέρει στο γεωπολιτικό προσκήνιο σε παγκόσμια κλίμακα.

Ήδη ένα διόλου ευκαταφρόνητο πλήθος εφαρμογών smartphones ζητούν τη συγκατάθεση του κοινού για την παρακολούθηση των κινήσεων τους, ορίζοντας μία νέα κοινωνική πραγματικότητα στην εποχή της πανδημίας, προκαλώντας αρκετές συζητήσεις.

Δεκάδες εκατομμύρια πολίτες σε πολλές χώρες του κόσμου έχουν οικειοθελώς δεχτεί αυτή την παραβίαση των δικαιωμάτων και της ιδιωτικής τους ζωής, επιτρέποντας την παρακολούθησή τους σε μια προσπάθεια των Αρχών να ιχνηλατήσουν τις επαφές των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων του κορωνοϊού.

Μαζί με την ιχνηλάτηση, ένας από τους λόγους που έγινε εκτεταμένη χρήση μεθόδων παρακολούθησης του κοινού μέσω εφαρμογών στο κινητό ήταν η παρακολούθηση της τήρησης των κανόνων της καραντίνας από τους πολίτες. Το στοιχείο που θα πρέπει να μελετηθεί περαιτέρω, σύμφωνα μετους ειδικούς, είναι οι συνέπειες της εκτεταμένης παρακολούθησης των πολιτών, μαζί με το γεγονός ότι κάτι τέτοιο έγινε κοινός τόπος και μάλιστα σχεδόν εν μία νυκτί, με την αφορμή της εξάπλωσης του ιού

Η αμερικανική εφημερίδα στην ηλεκτρονική της έκδοση αναφέρει πως περισσότερα από 27 διαφορετικά κράτη του κόσμου χρησιμοποιούν δεδομένα από τους παρόχους υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας για την παρακολούθηση των κινήσεων των πολιτών τους, ενώ σε 30 διαφορετικές χώρες διατίθενται ειδικές εφαρμογές για τα smartphones των πολιτών που να παρακολουθούν τις κινήσεις τους και τις οποίες κατεβάζουν με τη θέλησή τους οι πολίτες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Αυστραλίας, όπου 2 εκατομμύρια πολίτες κατέβασαν την ανάλογη εφαρμογή στο κινητό τους για να παρακολουθούνται.

Και μπορεί στην περίπτωση των επιδημιολόγων τα πράγματα να είναι πιο αγνά, αλλά η κατάσταση φαίνεται να περιπλέκεται,όταν στο παιχνίδι μπαίνουν οι υπηρεσίες πληροφοριών των κρατών με την αφορμή του COVID-19. ​Στο Ισραήλ, υπήρξε έντονη κριτική για το λογισμικό που αναπτύχθηκε και διανεμήθηκε για αυτό το σκοπό. Σε κάθε περίπτωση, έχει αξία να λάβει κανείς υπόψη του την πολιτική κατάσταση και το επίπεδο αυταρχισμού μίας κυβέρνησης σε μία χώρα που εφαρμόζονται τέτοια μέτρα.

Για παράδειγμα, στην Τουρκία, η εφαρμογή Life Fits in the Home, αναλαμβάνει να προειδοποιήσει τους άνω των 65 ετών πολίτες πως δεν πρέπει να εγκαταλείπουν το σπίτι.

Ήδη αρκετές οργανώσεις προστασίας της ιδιωτικότητας έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους, κυρίως για το ποια θα είναι η κατάσταση που θα διαμορφωθεί στην μετά τον κορωνοϊό εποχή.

Σε άρθρο του στη βρετανική εφημερίδα Guardian ο κορυφαίος πολιτικός επιστήμονας και Ιστορικός Timothee Garton Ash (το βιβλίο του οποίου Ελεύθερη Πόλη κυκλοφορεί και στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Πόλις σε μετάφραση της Άννας Μαραγκάκη) προειδοποιεί για την απειλή που επισύρει στη δημοκρατία ότι οι νέοι ηλικίας έως και 35 χρονών εκτιμούν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% ότι τα αυταρχικά καθεστώτα, όπως αυτό της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας αντέδρασαν καλύτερα στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού απ΄ ότι οι φιλελεύθερες κυβερνήσεις.

Ο λαϊκισμός που πρεσβεύουν ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Κινέζος ομόλογος του Ξι Τσιπίνγκ παρά τα επικριτικά σχόλια παραμένει δημοφιλής. Εν αντιθέσει με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που επιπλήττονται από τους πολίτες τους για αδιαφορία και ολιγωρία ως προς την έγκαιρη πρόληψη και αντιμετώπιση της πανδημίας.

Επίσης, στην Ευρώπη η άρνηση των οικονομικά ισχυρότερων βόρειων κρατών όπως η Γερμανία και η Ολλανδία να αποδεχθούν την έκδοση ενός κοινού ομολόγου από τα 27 κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προς ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων οικονομιών, που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση απομακρύνει όλο και περισσότερο κόσμο από την εμπιστοσύνη τους στην Ενωμένη Ευρώπη και την ιδεολογία της.

Σε συνδυασμό με το φόβο που προκαλεί η εξάπλωση του ιού μέσω της εφοδιαστικής αλυσίδας και των ελεύθερων μετακινήσεων από χώρα και χώρα, στρέφει όλο και περισσότερα κράτη στην εσωστρέφεια απειλώντας με οριστική κατάρρευση τη συνθήκη Σένγκεν.