ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΑΤΙΑΝΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

της Μαρίας Σούμπερτ

Η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου αναφέρει για την Τατιάνα Ζωγράφου πως τα τραγούδια της είναι «τραγούδια μιας ενήλικης παιδικότητας». Δύσκολη έκφραση, θέλει σκέψη –αν το σκεφτείς όμως καλύτερα, είναι ο τρόπος με τον οποίο το παιδί δεν αντιμετωπίζεται σαν μικρογραφία ενηλίκου, σαν ανθρωπάκι μικρότερων διαστάσεων με μειωμένη αντίληψη, αλλά σαν ένα ολόκληρο σύμπαν γεμάτο νέους αστερισμούς και ανεξερεύνητους κόσμους.
         
Η Τατιάνα Ζωγράφου ξέρει πώς να προσεγγίσει αυτόν τον μαγικό παιδικό κόσμο. Τον μαγικό μουσικό κόσμο των παιδιών. Σπούδασε Παιδαγωγικά στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και συνέχισε τις μεταπτυχιακές της  σπουδές στην Αγγλία με αντικείμενο  τη Μουσική στην Εκπαίδευση (Master in Music Education, University of Reading). Πραγματοποίησε σπουδές μουσικής στο Ελληνικό Ωδείο Ιωαννίνων και αργότερα στο  Ωδείο Εν Οργάνοις στην Αθήνα. Σπούδασε κλασσικό τραγούδι στο Ωδείο Κόνταλυ. Και δε φτάνει που τα σπούδασε όλα αυτά –και πολλά περισσότερα- αλλά από το 1998 εργάζεται ως μουσικός στο Αρσάκειο Νηπιαγωγείο Ψυχικού και συνθέτει τραγούδια για μικρούς και μεγάλους έχοντας στο ενεργητικό της μέχρι σήμερα οκτώ δισκογραφικές εργασίες. Τον Νοέμβριο 2016 κυκλοφόρησε το πρώτο της βιβλίο για παιδιά «Τι θα έκανα αν ήμουν Άι Βασίλης» από τις εκδόσεις Καλέντη, ενώ μόλις κυκλοφόρησε ο 8ος δίσκος της με τίτλο «Φόραγε κίτρινο σκουφί». Φορέσαμε λοιπόν κι εμείς ένα κίτρινο σκουφί και την ρωτήσαμε πώς και γιατί γράφει μουσική.
 
«Γράφω τραγούδια πάνω από είκοσι χρόνια. Τραγούδια όχι μόνο για παιδιά κι ας είναι αυτά τα τελευταία που με έχουν περισσότερο καθιερώσει στον χώρο της δισκογραφίας. Γράφω τραγούδια από παλιά, από παιδί, και συνεχώς τραγουδάω. Πάνω από το πατρικό μου σπίτι υπήρχε ένα άλλο σπίτι άχτιστο, γιαπί. Είχε τοίχους εξωτερικούς αλλά μέσα ήταν άδειο. Απλώναμε μόνο τα ρούχα. Εγώ ανέβαινα και τραγουδούσα μέσα εκεί – και  ήταν σα να είχα 15 μικρόφωνα με βάθος. Τραγουδούσα τον «Ανθρωπάκο» προσπαθώντας να μιμηθώ τη φωνή της Τάνιας Τσανακλίδου, τραγούδια του Σαββόπουλου αλλά και του Κραουνάκη που μπαίναν σε βινύλιο στο σπίτι μας, αλλά και του Θεοδωράκη και του Χατζιδάκι πάντα με διάθεση να μιμηθώ εκείνες τις ερμηνεύτριες που σφράγιζαν εκείνα τα τραγούδια τότε – τη Φαραντούρη, την Πασπαλά, αλλά και την Πρωτοψάλτη. Ήμουν μόνο ένα παιδί πέμπτης δημοτικού. Με έναν πατέρα που άκουγε πολύ όπερα και κλασσική μουσική. Αγαπούσε πάνω από όλα τον Τσαϊκοφσκυ και τη Μαρία Κάλλας. Ζει. Είναι ογδόντα χρονών και πάμε παρέα στην όπερα! Έχει τύχει να τον συναντήσω στο Μέγαρο τυχαία, σε συναυλία που νόμιζα ότι δεν είχε σκοπό να πάει, μα που δεν άντεξε και τελικά κατέβηκε. Αλλά και η μαμά αγαπούσε την ποίηση. Στα δικά της παιδικά χρόνια διαβαζε Δροσίνη και Μαρία Πολυδούρη. Είχε πάει μάλιστα και σπίτι του Δροσίνη στην Κηφισιά με τις φίλες της και τον είχαν γνωρίσει.
 
Στην εφηβεία με τη στενή φίλη μου τη Δώρα και την κιθάρα της σκαρώναμε και τραγουδούσαμε δικά μας τραγούδια και είχαμε «λιώσει» έναν δίσκο του Γιάννη Σπάθα με τον Βασίλη Λέκκα, με εκείνο τον στίχο «Τι ’ναι αυτό που τόσο σε φοβίζει...», τους δίσκους της Αρλέτας αλλά και τους αδελφούς Κατσιμίχα και τα σπουδαία τραγούδια του Λοΐζου. Τη Λιλιπούπολη τη γνώρισα πολύ αργότερα γιατί όταν ήμουν παιδί δεν την ήξερα. Άκουγα τα τραγούδια της «Μαίρη Πόπινς», της «Άννυ», του «Ωραία μου κυρία», του «Βιολιστή στη Στέγη». Μιούζικαλ δηλαδή. Αυτά άρεσαν στον πατέρα μου. Εκεί φύτρωσαν οι πρώτοι σπόροι της αγάπης μου για τη τζαζ. Και μετά κύλησαν όλα απλά και φυσικά. Σπουδές στα Γιάννενα, μεταπτυχιακά στην Αγγλία για τη μουσική στην εκπαίδευση και γυρνώντας Αθήνα σπουδές κλασσικού τραγουδιού με τον Κώστα Πασχάλη και τη Χριστίνα Γιαννακοπούλου. Ακόμα πάω στον πιανίστα Γιάννη Αερινιώτη και τραγουδάω ξανά και ξανά τα κομμάτια του διπλώματος.
 
Ήταν τότε κάπου που ξεκίνησα να εργάζομαι στο Αρσάκειο Νηπιαγωγείο Ψυχικού διδάσκοντας αποκλειστικά μουσική στα μικρά παιδιά. Εκεί γράφοντας συστηματικά τραγούδια για τις παραστάσεις του σχολείου άρχισα να πιστεύω σε αυτή τη δυνατότητα που έχω να σκαρώνω με πολύ όρεξη τραγούδια. Άρεσαν στα παιδιά τα τραγούδια μου κι εγώ γινόμουν από εκπαιδευτικός καλλιτέχνης και αυτό πολύ μου άρεσε. Στο σχολείο ήταν τότε μια σπουδαία διευθύντρια, η Ελένη Σδράλη, που πίστεψε σε μένα. Μου έδινε τον χώρο να φτιάξω και να ηχογραφήσω τα τραγούδια των παραστάσεων του σχολείου, και έπειτα χάριζε τα δισκάκια στα παιδιά. Έτσι έμαθα να κάνω στούντιο. Και μετά ήρθαν οι δίσκοι, οι ηχογραφήσεις και όλη αυτή η γιορτή μελοποίησης στίχων που αγαπώ. Μαζί με τους στενούς συνεργάτες μου πάντα. Μετά  ήρθε κι ο αγαπημένος μου δίσκος με ερωτικά τραγούδια σε ποίηση Χρονά, Ηλιοπούλου, Καρτελιά, Δαγδελένη, Μπακοπούλου κ.α. Αυτός ο δίσκος δεν πούλησε καθόλου, μα είναι από τους καλύτερούς μου. Και ξανά τραγούδια για παιδιά, αλλά και για όσους αισθάνονται ακόμα παιδιά. Αυτό είναι, αυτό είμαι. Και νομίζω κάπως έτσι θα συνεχίσω. Τώρα έχουμε βέβαια με τον Πάνο, το μαντολίνο μας και δυο κόρες και όλα είναι ακόμη πιο όμορφα. Η Κατερίνα η μεγάλη πάει στο Μουσικό της Παλλήνης και έχει βουτήξει στη μουσική για τα καλά, παρ’ ότι δηλώνει ότι δεν θα γίνει μουσικός. Το θέατρο αγαπάει περισσότερο. Το μικρό, η Λεωνή, στο δημοτικό του Αρσακείου μαθαίνει τα πρώτα της γράμματα και χαίρεται το ότι μεγαλώνει. Απλά καθημερινά πράγματα. Ιστορίες όπως όλων των ανθρώπων δηλαδή που έχει τύχει να έχουν παιδιά.
 
Μεγαλώνω. Πόσο ακόμα θα μπορώ να γράφω τραγούδια για παιδιά; Ξέρετε, θέλει πολύ κουράγιο όταν μεγαλώνει κανείς να επιμένει να είναι κοντά στα μικρά παιδιά. Να σκέφτεται μαζί τους, να σκέφτεται εξαιτίας τους, και να μην τα προδίδει».
 
Τατιάνα Ζωγράφου – Μάρτιος 2018
 

Η Τατιάνα Ζωγράφου "live" με τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα 

Ως ερμηνεύτρια συνεργάζεται με διαπρεπείς  Έλληνες μουσικούς σε αφιερώματα  στη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι όπως η Ντόρα Μπακοπούλου, ο Θόδωρος Κοτεπάνος,ο Δημήτρης Μπουζάνης,  ο Νίκος Πλατύραχος, ο Κώστας  Χάρδας κ.α.. Σημαντικότερη στιγμή στην καριέρα της ως συνθέτρια, ήταν η συμμετοχή της  στην «Μεγάλη ημέρα της ποίησης» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στην αίθουσα Χρήστου Λαμπράκη, τον Μάρτιο του 2014, παρουσιάζοντας αλλά και ερμηνεύοντας τα τραγούδια της για παιδιά  μαζί με τον βαρύτονο Κωστή Ρασιδάκι, τον τενόρο Κώστα Ζαμπούνη, την παιδική χορωδία των Αρσακείων-Τοσιτσείων σχολείων καθώς και το εξαμελές μουσικό σχήμα των «Κόκκινων Γάτων» που εδώ και 18 χρόνια στηρίζει τη μουσική της.
 
Ξεχωρίζει επίσης η συμμετοχή της στην Πανευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (21 Ιουνίου 2016) ερμηνεύοντας με τον Ανδρέα Καρακότα στο τραγούδι και τον Νίκο Πλατύραχο στο πιάνο, τον Μεγάλο Ερωτικό του Μάνου Χατζιδάκι, Τις Μπαλάντες της Οδού Αθηνάς, και τα Παράλογα, καθώς και η συμμετοχή της στο 11ο Διεθνές Συμπόσιο για τη Φιλοσοφία στη Μουσική Παιδαγωγική στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Μάιος 2017) ερμηνεύοντας τον Ματωμένο γάμο του Μάνου Χατζιδάκι.

Τον Δεκέμβριο του 2017 παρουσίασε στο βιβλιοπωλείο Ιανός ζωντανά τα τραγούδια της και τραγούδησε παρέα με τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, την Έλενα Παπανικολάου, τη Δάφνη Πανουργιά και τη Νεφέλη Φασούλη.
 
Στα τραγούδια της συμμετέχουν σπουδαίοι ερμηνευτές, όπως οι: Μαρία Φαραντούρη, Νένα Βενετσάνου, Σαβίνα Γιαννάτου, Βασίλης Παπακωσταντίνου,  Διονύσης Σαββόπουλος, Τάσος Αποστόλου, Βαγγέλης Γερμανός,  Ειρήνη Δερέμπεη,  Δημήτρης Ζερβουδάκης,  Χρήστος Θηβαίος,  Κώστας Θωμαϊδης, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Ηλίας Λιούγκος, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Γιώργος Νταλάρας, Δάφνη Πανουργιά,  Άλκηστις Πρωτοψάλτη,  Νεφέλη Φασούλη, Τάσης Χριστογιαννόπουλος κ.α