ΠΡΙΝ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ

της Γεωργίας Τσούρου

Πριν από 20 ακριβώς χρόνια μια από τις πιο αγαπημένες μου φίλες, 18 χρόνων τότε όπως κι εγώ, έμαθε ότι το βιβλίο που είχε γράψει, το πρώτο της, θα εκδιδόταν από έναν ιδιαίτερα επιλεκτικό και προσεγμένο εκδοτικό οίκο της Αθήνας. Το απόγευμα της ημέρας που έμαθε τα νέα, η φίλη μου έφερε το γράμμα που της είχε στείλει εκείνος ο εκδότης στο φροντιστήριο αρχαίων που φοιτούσαμε και θυμάμαι σαν να ήταν χθες ότι αρχίσαμε να χοροπηδάμε από τον ενθουσιασμό μας, με μια άκρη του χαρτιού η κάθε μια στα χέρια, στη μέση της πλατείας Αγίας Παρασκευής. Για την φίλη μου, η οποία από τότε έχει εκδώσει πάνω από έξι μυθιστορήματα, η ημέρα εκείνη ήταν το ξεκίνημα μιας λαμπρής σταδιοδρομίας στο χώρο του βιβλίου. Για εμένα, ήταν το πέρασμα από την λανθασμένη πεποίθηση πως ο συγγραφέας είναι ένας μυστηριώδης άγνωστος κλεισμένος σε ένα απόμακρο δωμάτιο παρέα με μια γραφομηχανή, στην συνειδητοποίηση πως το καλό γράψιμο είναι θέμα επίμονης δουλειάς και πως το ταλέντο μπορεί να φωλιάζει στα δάχτυλα του πιο κοντινού μας ανθρώπου.

Το βιβλίο «Πριν το πέρασμα» της Μαρίας Σούμπερτ μου φέρνει ιστορίες σαν και αυτή στο νου, μικρές και φαινομενικά ασήμαντες. Η Βενετία είναι μια μυστηριώδης γυναίκα η οποία ζει σε ένα πέτρινο σπίτι στη μέση ενός εύφορου κτήματος που της παρέχει όλα τα αγαθά. Κερασιές, βερικοκιές, ντομάτες και κολοκύθια το καλοκαίρι, κουνουπίδια και λάχανα το χειμώνα, αρακάς, μέλι, γάλα, βούτυρο, φρέσκο ψωμί, ψάρια, όλα βγαίνουν από τη γη και τα στοιχεία της και καταλήγουν στην κουζίνα της παράξενης οικοδέσποινας σχεδόν άκοπα, ανέξοδα. Η Βενετία σερβίρει κάθε μέρα πρωϊνό μέχρι τις εννιά, μεσημεριανό στις δύο και βραδινό στις εφτά. Στη βεράντα με το φερ φορζέ σαλονάκι, όμως, σερβίρονται μέσα στην ημέρα και δύο με τρεις καφέδες – ανάλογα με την κατάσταση και την παρέα – χειροποίητα βουτήματα, πορτοκαλάδες και λεμονάδες και μεζέδες για ούζο κατά βούληση. Η Βενετία δεν παίρνει ανάσα γιατί το σπίτι είναι μεγάλο, τα δωμάτια πολλά, οι δουλειές ακόμα πιο πολλές και η μέρα μικρή. Αλλάζει σεντόνια, αερίζει τα δωμάτια, σκουπίζει, σφουγγαρίζει, μαγειρεύει, φουρνίζει, τηγανίζει, φτιάχνει τουρσί και σάλτσες για το χειμώνα που δεν θα έχει ντομάτες ο κήπος, κόβει ξύλα, στοιβάζει ξερόχορτα, ποτίζει τα μπαξεβανικά, βάζει λεβάντα στα χειμωνιάτικα για το σκόρο και δυο με τρεις φορές την ημέρα κατεβαίνει το πέτρινο μονοπάτι προς την μεταλλική πύλη του κτήματος για να την ανοίξει και να υποδεχθεί τον επόμενο φιλοξενούμενό της. Η πύλη δεν έχει κουδούνι. Αν κάποιος έρθει χωρίς να τον πάρει είδηση η Βενετία, θα πρέπει να την περιμένει απέξω να του ανοίξει.

Μα ποιοι είναι οι φιλοξενούμενοι της Βενετίας; Από πού ήρθαν και πού πηγαίνουν; Γιατί η Βενετία ξεχνάει τις ιστορίες τους σχεδόν αμέσως μόλις φύγουν και γιατί αυτοί δεν την πληρώνουν για το φαγητό, τα καθαρά σεντόνια, τους αμέτρητους καφέδες στην βεράντα και την ψυχολογική υποστήριξη που τους χαρίζει απλόχερα; Η υπομονή αυτής της γυναίκας είναι αξιοπερίεργη, η αφοσίωσή της σχεδόν εμμονική και το μυστήριο γύρω από την φύση της ίδιας και του σπιτιού που την περιέχει, όπως το βάζο την πεταλούδα, μεγάλο. Στην πόρτα της Βενετίας έρχονται άνθρωποι όλων των ηλικιών, αβοήθητοι, αλαζόνες, επηρμένοι, ταπεινοί και ενώ η οικοδέσποινά τους πνίγεται από την επίμονη ρουτίνα και τις ατελείωτες υποχρεώσεις της προς το σπίτι, εκείνοι έχουν μια και μόνη δουλειά να κάνουν: να αποφασίσουν πού θα πάνε μόλις φύγουν. Η απόφαση είναι πολύ πιο δύσκολη από ό,τι μπορούν να φανταστούν και γι΄αυτό οι περισσότεροι βολεύονται να περνούν το χρόνο τους βοηθώντας τη Βενετία με τις οικιακές και κηπευτικές δουλειές. Πόσο όμως μπορούν να αναβάλουν το πεπρωμένο τους;

«Όλα είναι ίδια» μουρμούρισε «Δεν θυμάμαι τίποτα, γιατί όλα είναι ίδια»
Προσπάθησε να φέρει στο μυαλό της τις σιωπηλές ώρες που έσπερνε και πότιζε τα λαχανικά της, που κλάδευε τα δέντρα της. Τις φορές που σκεφτόταν να αρχίσει να μιλάει στα πορτοκάλια. Μόνο το παρόν έχει σημασία, μόνο το παρόν ήταν ζωντανό.
«Σαν να ζω την ίδια μέρα από την αρχή»
«Έχεις εμάς. Ερχόμαστε και φεύγουμε. Δεν είμαστε οι ίδιοι.»
«Ίδιοι είσαστε. Πάντα φεύγετε.»

Λένε το γράψιμο είναι ένας μυς και ο συγγραφέας πρέπει να τον εξασκεί επιμελώς, αν θέλει να τον δει να παράγει έργο. Αν όντως αυτό ισχύει, μπορώ με συγκίνηση και καμάρι να πω πως η Μαρία Σούμπερτ, η υπέροχη φίλη μου Μαρία, εξασκεί αυτόν το μυ επιμελώς επί 20ετίας,  με την ίδια αφοσίωση που η τελευταία της ηρωίδα φουρνίζει γεμιστά και φροντίζει τα ανθρώπινα ναυάγια που καταλήγουν έξω από την πόρτα της παράξενης μεσογειακής Εδέμ της. Και με την σιγουριά του αυτόπτη μάρτυρα μπορώ να βεβαιώσω ότι από εκείνο το σούρουπο στην πλατεία Αγίας Παρασκευής που εγώ κι εκείνη, δύο κορίτσια που χοροπηδούσαμε διότι το φαινομενικά αδύνατο έγινε δυνατό, η Μαρία έχει γίνει μια απολαυστική συγγραφέας και εγώ, περήφανη, μία από τις πιο αφοσιωμένες αναγνώστριές της.
----------------------------------------------------------------------------------------
ΠΡΙΝ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ
ΜΑΡΙΑ ΣΟΥΜΠΕΡΤ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΑΠΛΑΣΗ
ISBN 978 960 567 152 5