ΑΠΩΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗ

21/11/2019

της Μαρίας Σούμπερτ

Τι γίνονται τα πράγματα όταν χάνονται;

Κανείς δεν ξέρει.

Και φυσικά κανείς δεν ξέρει να απαντήσει στην ακόμα πιο τρομακτική ερώτηση: τι γίνονται οι άνθρωποι και τα ζώα όταν χάνονται. Δεν ξέρω όμως αν για ένα παιδί ένα αγαπημένο του αντικείμενο έχει διαφορά από ένα πρόσωπο. Τα παιδιά είναι ανιμιστές, σκεπάζουν τις κούκλες τους το βράδυ για να μην κρυώνουν, κλείνουν καλά τη ντουλάπα για να μην φοβούνται τα ρούχα που κρέμονται μέσα, μιλάνε στις πέτρες και τα σύννεφα σα να μπορούν να τα καταλάβουν. Και καλά κάνουν.

Για να επιστρέψουμε όμως στον ήρωα του βιβλίου του Νικολά Σουφ «Το κόκκινο κασκόλ», εκείνος έχασε το κασκόλ του. Και ενώ είμαστε σίγουροι για την αγωνία του μικρού Φέλιξ –όπως λένε τον ήρωα, που θα πει τυχερός!- η αφήγηση ακολουθεί την πορεία του ίδιου του κασκόλ, που θα περάσει από ένα σκύλο, ορισμένες γάτες, κάποια ψάρια, ένα λαγό, ένα σπουργίτι και μια ποντικοοικογένεια, θα μικρύνει σιγά σιγά από τον καιρό και τον χρόνο, θα μείνει μια κλωστίτσα και σαν τέτοια θα νομίσει ένα σκουλήκι πως είναι σκουλήκι. Αυτή την κλωστίτσα θα ξαναβρεί τυχαία ο τυχερός Φέλιξ και η μαμά θα του την φορέσει βραχιόλι στο χέρι.

Ο Νικολά Σουφ χρησιμοποιεί την αισθητική απόσταση για να μιλήσει για την απώλεια, αλλά και την αλλαγή. Μέσα από ένα αντικείμενο περιγράφει τις πιθανές αλλαγές που θα συμβούν σε κάτι/κάποιον που χάνεται, αλλά και στο τι μπορεί να επιστρέψει σε εμάς. Γιατί η κλωστίτσα μπορεί να μην είναι το ίδιο το κασκόλ, δεν θα ζεστάνει ποτέ ξανά το λαιμό του Φέλιξ, θα είναι όμως εκεί, σαν κάτι άλλο, και θα του θυμίζει αυτό που έχασε. Το ενδιαφέρον είναι σε αυτή την περίπτωση πως ο Φέλιξ δε χρειάζεται να γνωρίζει πως η κλωστίτσα ανήκε στο κασκόλ του. Δε χρειάζεται πια να παρηγορηθεί μετά από τόσο καιρό.

Ο συγγραφέας μέσα από την τρυφερή και παιχνιδιάρικη εικονογράφηση της Μαριάνα Ρουίς Τζόνσον, περιγράφει βήμα βήμα το ταξίδι του κασκόλ μέχρι να επιστρέψει όσο μπορεί στον κάτοχό του. Με τις καθησυχαστικές επαναλήψεις του κειμένου που περιγράφουν σε κάθε σαλόνι τις περιπέτειες που έχει συναντήσει το κασκόλ, ο μικρός ακροατής και αναγνώστης μπορούν στο τέλος να ανακουφιστούν πως η περιπέτεια έχει αίσιο τέλος.

Έτσι, το κασκόλ που έπλεξε η μαμά,
που το έχασε ο Φέλιξ,
που μπουρδούκλωσε το σκύλο,
που ξεγέλασε τη γάτα,
που ξετρέλανε τα ψάρια,
που ζέστανε το λαγό,
που έγινε φωλιά για τα πουλάκια,
που διασκέδασε τους ποντικούς και τσάντισε το σκουλήκι,
βρήκε επιτέλους τον ιδιοκτήτη του.

Γιατί σε κάθε ταξίδι όταν επιστρέφουμε είμαστε διαφορετικοί.
Εγώ προς το παρόν έχω αφήσει κάπου το μπουφάν μου. Ελπίζω να το ξαναβρώ. Ολόκληρο. Δεν είμαι έτοιμη να διαχειριστώ την απώλειά του.