ΠΑΝΤΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΥΣΗ

της Μαρίας Σούμπερτ

Η καλή μεγάλη καφετιά αρκούδα τα έχει όλα. Έναν καλό μεγάλο καφετί αρκούδο, ένα όμορφο σπιτικό, μέλι να ρέει άφθονο και καλή καρδιά. Τα βράδια όμως η καλή μεγάλη καφετιά αρκούδα κλαίει κρυφά κάτω από το φεγγάρι. Γιατί αυτό που θέλει περισσότερο απ’ όλα δεν μπορεί να το έχει. Τι θέλει; Μα τι άλλο, ένα αρκουδάκι. Η αλεπού θα την βοηθήσει τότε, θα προσφερθεί να βρει μια λύση. Έτσι όταν συναντήσει την γκρίζα αρκούδα να κλαίει στο δάσος γιατί δεν μπορεί να φροντίσει τα μικρά της, θα της έρθει η ιδέα: θα πάει το μωρό και θα το δώσει στην καλή μεγάλη καφετιά αρκούδα.

Η Έρη Ρίτσου μιλάει με άμεσο τρόπο για το ζήτημα της υιοθεσίας θέτοντας εξαρχής τα κοινωνικά δεδομένα: για να θέλει να δώσει κάποιος το παιδί του για υιοθεσία πρέπει να έχει ανάγκη· για να σκεφτεί κάποιος να υιοθετήσει πρέπει πρώτα να έχει λύσει κάποια σοβαρά ζητήματα διαβίωσης.

Για ένα παιδί και δη ένα υιοθετημένο παιδί που θα διαβάσει αυτό το βιβλίο το μήνυμα είναι ξεκάθαρο· η μητέρα σου σε άφησε γιατί δεν μπορούσε να σε φροντίσει όπως θα έπρεπε. Και σε κάθε περίπτωση αυτό είναι γεγονός. Είτε οι λόγοι είναι οικονομικοί, είτε κοινωνικοί, ηλικιακοί, ψυχιατρικοί αυτό που στην ουσία ωθεί μια μητέρα να αφήσει ένα βρέφος είναι το ότι δεν μπορεί να το φροντίσει όπως θα έπρεπε. Διατυπώνονται τότε ερωτήματα αν αξίζει τα παιδιά να στοιβάζονται στα ιδρύματα της χώρας, με την διαδικασία υιοθεσίας να είναι πολύ χρονοβόρα και ψυχοφθόρα, ή αρκεί για τον ψυχισμό τους να μένουν με μια μητέρα που αδυνατεί να τους προσφέρει τα απαραίτητα. Τι είναι όμως τα απαραίτητα;

Στη δεκαετία του 1960 ο Harry Frederick Harlow διεξήγαγε μια σειρά πειραμάτων πάνω σε βρέφη μακάκων πιθήκων όπου είχαν να διαλέξουν ανάμεσα σε μια μητέρα-ομοίωμα φτιαγμένη από σύρμα και ξύλο, η οποία όμως παρείχε τροφή, και μια μητέρα-ομοίωμα φτιαγμένη από μια μαλακή κουβέρτα που όμως δεν παρείχε τροφή. Τα πιθηκάκια επέλεγαν την μαλακή μητέρα, ανοίγοντας μια μεγάλη συζήτηση για το τι είναι σημαντικότερο για ένα βρέφος, η τροφή ή η επαφή. Προφανώς και τα δύο είναι απαραίτητα, αλλά όπως αποδείχθηκε και στις περιπτώσεις των ορφανοτροφείων της Ουκρανίας μετά την πτώση του Τσαουσέσκου, τα παιδιά που έπασχαν από βαριά κατάθλιψη δεν στερούνταν μονάχα την τροφή –είχαν στερηθεί στο σύνολο της ζωής τους την επαφή και την φροντίδα. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που οι περισσότεροι υποψήφιοι θετοί γονείς ή ανάδοχοι προτιμούν βρέφη παρά παιδιά μιας κάποιας ηλικίας.

Έρευνες που ακολούθησαν τα σοκαριστικά ευρήματα των ρουμανικών ορφανοτροφείων παρουσίαζαν πως εάν ένα βρέφος βρεθεί σε συνθήκες αγάπης και φροντίδας εντός των πρώτων έξι μηνών της ζωής του μπορεί να αντισταθμίσει την απουσία τους και να μεγαλώσει κανονικά, σε αντίθεση με παιδιά που υιοθετήθηκαν μετά τους έξι πρώτους μήνες που δυσκολεύονται στην ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως με την ανάπτυξη των θεραπειών μέσω τέχνης, της δραματοθεραπείας και της παιγνιοθεραπείας ένα παιδί έχει τη δυνατότητα να βιώσει μέσα στη θεραπεία του όσα στερήθηκε στα πρώτα χρόνια της ζωής του, προτείνοντας μια διαφορετική πρόταση στους υποψήφιους γονείς που επιθυμούν να υιοθετήσουν ένα βρέφος, καθώς κρίνουν πως αυτό θα είναι ίσως «άγραφος χάρτης».

Η συζήτηση γύρω από την υιοθεσία, την αναδοχή και την ελάχιστη έως καθόλου παραμονή παιδιών σε ιδρύματα είναι μεγάλη και πρέπει να γίνεται με κεντρικό γνώμονα το παιδί και όχι τις ανάγκες του υποψήφιου γονιού. Με αφορμή πάντως και την δημοσιοποίηση και ταχύτατη αναπαραγωγή της ιστορίας του David Deutchman που στον ελεύθερο χρόνο του πηγαίνει στο Νοσοκομείο Παίδων της Ατλάντα στις ΗΠΑ, για να κρατήσει και να αγκαλιάσει τα βρέφη που πρέπει να μείνουν υποχρεωτικά στο νοσοκομείο, η πρώτη σκέψη είναι να προσφέρουμε στα παιδιά που έχουν ανάγκη μια αγκαλιά, λόγια καθησυχαστικά και έναν φίλο για να παίζουν τουλάχιστον κάποιες ώρες την εβδομάδα. Γιατί αυτό ακριβώς χρειάζεται ένα βρέφος και ένα παιδί· μια αγκαλιά, ένα ελαφρύ κούνημα, παιχνίδι και την αίσθηση της ζεστασιάς που δεν μπορεί καμία θερμοκοιτίδα να προσφέρει.
 _________________________________________________________________________________
Έρη Ρίτσου
«Η καλή μεγάλη καφετιά αρκούδα βρήκε την ευτυχία»
Εικονογράφηση: Έρση Σπαθοπούλου
εκδόσεις Κέδρος
ISBN: 978-960-04-4877-1
Τιμή: 12.50€