ΣΚΥΛΙΣΙΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

της Μαρίας Σούμπερτ

Χριστούγεννα ξεκινά η ταινία «Η Λαίδη και ο Αλήτης» της Disney, όταν ο Τζον Ντίαρ κάνει δώρο στην Γλύκα, τη γυναίκα του, τη Λαίδη. Το όμορφο κόκερ σπάνιελ  θα μεγαλώσει μέσα στην μεγαλοαστική οικογένεια και θα τα έχει όλα. Όλα; Ναι, μέχρι που κάποια στιγμή θα αποκτήσει και ανταγωνισμό στο πρόσωπο του μωρού της οικογένειας.
           
Η ταινία που κυκλοφόρησε το 1955 και περιλαμβάνει το υπέροχο τραγούδι «Είμαστε Σιαμαίες» που τραγουδούν οι δίδυμες –σιαμαίες- γάτες, είναι αφιερωμένη στα σκυλιά και σε όσους τα αγαπούν. Σε ένα πρώτο επίπεδο πραγματεύεται τον έρωτα ανάμεσα σε ένα σκυλί ράτσας και έναν κόπρο, ο οποίος είναι μαγκάκος, μόρτης και αλήτης, εξ ου και το όνομά του. 

-Σε ένα δεύτερο επίπεδο σίγουρα προσπαθεί να διερευνήσει τις διαταξικές σχέσεις, όταν ένα πλάσμα της ανώτερης κοινωνικής τάξης ερωτεύεται ένα πλάσμα μιας κατώτερης τάξης. Και αν τώρα αυτό μας ακούγεται περίεργο έως και αστείο, να είστε σίγουροι πως στη δεκαετία του ’50 δεν ήταν. Σε μια αμερικανική κοινωνία που συνέρχεται από τις απώλειες όχι μονάχα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και από τον Πόλεμο στην Κορέα –ίσως ακόμα και από το μεγάλο κραχ του 1929- η επίτευξη του αμερικανικού ονείρου, άρα η απόκτηση των επιθυμητών αγαθών και η κοινωνική επιτυχία ήταν σίγουρα ένας στόχος που έπρεπε να περιφρουρηθεί στενά. Ταυτόχρονα όμως είναι και η εποχή όπου ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ έχει ξεκινήσει τις εκστρατείες διεκδίκησης των δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών και η εποχή μεγάλων πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών. Στο κλίμα αυτό η αποτύπωση ενός έρωτα που δεν γνωρίζει τάξεις και κοινωνικές απαγορεύσεις σίγουρα είναι μια κίνηση επαναστατική.
           
​Σε ένα τρίτο επίπεδο όμως, η ταινία αυτή μιλάει και πάλι –όπως κάθε ταινία της Disney- για την οικογένεια. Για τις τύψεις της μητέρας που αφήνει το βρέφος, αλλά κυρίως για την εμφάνιση αυτού του βρέφους και τον ανταγωνισμό που φέρει μαζί του. Μέχρι να μείνει έγκυος η Γλύκα, η Λαίδη ήταν το «παιδί» της οικογένειας. Κοιμόταν μαζί τους στο κρεβάτι, την έπαιζαν όλη μέρα, ήταν το αγαπημένο τους πλάσμα. Όταν η Γλύκα έμεινε έγκυος, η Λαίδη ξαφνικά αναγνωρίστηκε ως «το σκυλί» και πήρε την θέση που του είχαν ορίσει εξαρχής. Δεν της επιτρέπουν να δει το μωρό, δεν της επιτρέπουν να παίξει μαζί του. Και τότε ξεκινούν οι περιπέτειες.
           
Στην ουσία μοιάζει η Λαίδη να βιώνει όλα αυτά τα συναισθήματα φόβου και ανησυχίας που μπορεί να νιώσει ένα παιδί, όταν μάθει πως στην οικογένεια θα προστεθεί κάτι ακόμα εξίσου πολύτιμο με εκείνο. Θα νιώσει τον θρόνο του να τρέμει, τη θέση του να απειλείται και ίσως τότε αναζητήσει την αναγνώριση σε παράγοντες εκτός οικογένειας.
           
Επειδή όμως η «Λαίδη και ο Αλήτης» είναι μυθοπλασία, η ταινία κλείνει με τον μυθικό εκείνο τρόπο –κοινό σε παραμύθια τόσο στη Σκωτία, όσο και στην Ινδία- όπου το οικόσιτο ζώο καλείται να προστατεύσει το βρέφος από ένα ζώο εχθρό –στην περίπτωσή μας έναν αρουραίο-, θα το καταφέρει, αλλά θα θεωρηθεί υπαίτιο για την καταστροφή και διακινδύνευση της ζωής του μωρού. Θα περάσει λίγη ώρα να δικαιωθεί το οικόσιτο ζώο και να πάρει ξανά τη θέση που του αξίζει. Έτσι και ο Αλήτης –θα δοθεί στον μπόγια, αλλά εν τέλει θα αναγνωριστεί η πράξη του και θα βρει κι εκείνος ένα σπίτι.
           
Γιατί φυσικά στο αμερικανικό όνειρο, ένα σπίτι στα προάστια είναι πάντα ο στόχος. Ποτέ το αντίθετο.
 
https://www.youtube.com/watch?v=wI5KPg8lww4
 
https://www.youtube.com/watch?v=RG5mOd8Ubsk
 --------------------------------------------------------------------------
«Η Λαίδη και ο Αλήτης»
1955
Σκηνοθεσία:  Clyde Geronimi, Wilfred Jackson
Hamilton Luske
Παραγωγή: Walt Disney
Κυκλοφορεί σε dvd και blue ray
​