«ΓΙΝΕΤΑΙ ΒΡΑΧΝΑΣ Η ΟΜΟΡΦΙΑ…»

της Μαρίας Σούμπερτ

«… μέσα στην οποία εσύ ζεις, όταν ξέρεις πως κάπου αλλού, σε κάποιους ξένους τόπους, άνθρωποι άλλοι και πονάνε και πληγώνονται και εξευτελίζονται», γράφει ο Μάνος Κοντολέων το 1979 και πάλι τώρα στην επετειακή έκδοση του πρώτου του βιβλίου «Ο Φωκίων ήταν ελάφι» που τώρα πια ονομάζεται «Ο Φωκίων δεν ήταν ελάφι».
           
Η πρώτη μου σκέψη πήγε στο Weltschmerz, τον πόνο για ότι συμβαίνει στον κόσμο, αλλά για να είμαι ειλικρινής πάντα είμαι υπερβολική. Ο πόνος για οτιδήποτε συμβαίνει στον κόσμο είναι το ένα άκρο όταν η πλήρης αδιαφορία είναι το άλλο. Πώς μπορεί λοιπόν κανείς να βρει τη μέση λύση; Να πολεμάει για αυτά που πιστεύει, χωρίς να αγνοεί τον εαυτό του και τις δικές του ανάγκες; Και πάνω απ’ όλα, πώς το μαθαίνεις σε ένα παιδί και έναν έφηβο; 

Ο Μάνος Κοντολέων γράφει ένα ποιητικό μυθιστόρημα –ανεξαρτήτου ηλικίας θα έλεγα εγώ- όπου η γνώση των αδικιών του κόσμου γεννάνε τον αγώνα για την ελευθερία. Ήρωάς του ο Φωκίων που τώρα πια και ο συγγραφέας αναγνωρίζει πως ΔΕΝ είναι ελάφι. Με την παρότρυνση αλλά χωρίς το πατρονάρισμα των γονέων θα ξεκινήσει ένα ταξίδι να ανακαλύψει τη γνώση, αλλά θα συνειδητοποιήσει πως χωρίς ελευθερία δεν μπορεί να υπάρξει γνώση και μάθηση.
           
Το βιβλίο συνδυάζει την σχέση ανθρώπων και ζώων. Άνθρωποι που μοιάζουν με ζώα, άνθρωποι που φοράνε στολή ζώου, άνθρωποι που έχουν χάσει την ανθρωπιά τους και έχουν γίνει ζώα. Ο συγγραφέας ενώνει τον άνθρωπο και το ζώο, όπως ο Φίλιπ Πούλμαν στο «Αστέρι του Βορρά» έδινε από ένα ζώο σαν «δαιμόνιο» για κάθε παιδί. Ενώ όμως ο Πούλμαν δημιούργησε αυτό το εξωτερικό αντικείμενο για να προβάλει τα συναισθήματα των παιδιών –κατόχων των δαιμονίων (όπως και τα παιδιά χρειάζονται ένα εξωτερικό αντικείμενο για να προβάλουν τα συναισθήματά τους, όπως μια κούκλα ή ένα παιχνίδι), ο Κοντολέων ενώνει την ανθρώπινη και ζωική φύση, την λογική και το ένστικτο. Αν ο Πούλμαν είχε στο μυαλό του τα παιδιά, ο Κοντολέων απευθύνεται πλέον στους εφήβους, που μπορούν πλέον να εσωτερικεύσουν αυτό που τους συμβαίνει και να το διαχειριστούν.
           
Ο Φωκίων λοιπόν που δεν είναι ελάφι, κι ας έχει τις ποιότητες ενός ελαφιού, θα ταξιδέψει στον κόσμο, θα ανακαλύψει την αδικία, τον πόλεμο και την καταστροφή, και με την βοήθεια ενός ενήλικα, του Ιάκωβου που είναι φωτογράφος, θα γνωρίσουν σε τόπους μακρινούς και ξένους τα όσα τρομερά συμβαίνουν λίγο πιο πέρα από αυτούς.
           
Και αυτό είναι πάντα μια πρόταση: αν δεν έχεις εσύ προσωπικά τη δύναμη να τερματίσεις κάτι κακό που συμβαίνει, γνωστοποίησέ το. Ο ένας ίσως να μην μπορεί. Οι πολλοί όμως μπορούν.
---------------------------------------------           
Μάνος Κοντολέων
Ο Φωκίων δεν ήταν ελάφι
Εικονογράφηση: Μυρτώ Δεληβοριά
Εκδόσεις Πατάκη
ISBN: 9789601680545
Τιμή: €7,70