ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΠΡΟΣΩΠΑ ΜΑΝΟΛΗΣ ΜΑΥΡΟΛΕΩΝ

της Μαρίας Σούμπερτ

«Γνώρισα» τον συγγραφέα, ιστορητή, αφηγητή, παραμυθά και φαρμακοποιό Μανόλη Μαυρολέων μέσα από την συλλογή παραδοσιακών παραμυθιών «Φάρμακο γιάνε την πληγή» (Κέδρος, 2017).

Ως λάτρης των παραδοσιακών παραμυθιών και αφηγήσεων, δεν θα μπορούσα να μην νιώσω μια βαθιά περιέργεια για έναν άνθρωπο που ερευνά, επιλέγει και αφηγείται ιστορίες και παραμύθια απ’ όλη την Ελλάδα. Έψαξα λοιπόν το βιογραφικό του και είδα πως γεννήθηκε το 1958 στη Ρόδο και άκουσε τα πρώτα του παραμύθια στην Κάσο της Δωδεκανήσου, «τα βράδια στις αποσπερίδες...» όπως λέει και ο ίδιος. Όπως οι περισσότεροι από το χώρο της τέχνης, βιοπορίζεται σε ένα επάγγελμα που μπορεί να μοιάζει άσχετο, αλλά προσωπικά πιστεύω πως δεν είναι. Γιατί ο φαρμακοποιός που θα ακούσει τους πελάτες του, θα συμβουλεύσει, θα παραπέμψει, θα σταθεί θεραπευτής με την παλιά έννοια της λέξης, δεν απέχει πολύ από τον συγγραφέα και τον αφηγητή που θα θεραπεύσει μέσα από το λόγο και τη φαντασία. Και πόση φαντασία πρέπει να κρύβει ένα επάγγελμα εφάμιλλο της παλιάς μαγείας, που ανακατεύει ματζούνια και βοτάνια, όπως οι παραμυθάδες ανακατεύουν τα στοιχεία διάφορων παραμυθιών για να γεννήσουν νέα.

Αυτό λοιπόν, τον ρώτησα εκ μέρους του "ΘΕΑΘΗΝΑΙ". Τι τον κάνει να γράφει και να αφηγείται. Και αυτός μας απάντησε.
 
«Την πρώτη φορά που έπιασα μολύβι και χαρτί να γράψω κάτι «δικό μου…» ήμουν στη Δευτέρα Δημοτικού. Μόλις είχα επιστρέψει στο σπίτι καταγοητευμένος από μια κινηματογραφική ταινία «Χοντρός – Λιγνός» και αποφάσισα να γράψω μια δική μου ιστορία που την ονόμασα μάλιστα «Ο Χοντρός και ο Τρελός»!...

Φυσικά, η διαδικασία αυτή έγινε αυθόρμητα. Δεν ήξερα στα οκτώ μου χρόνια ότι αυτό που έκανα εκείνη τη στιγμή δεν λεγότανε απλά γράψιμο αλλά «συγγραφή» κι αυτός που το κάνει λέγεται «συγγραφέας». Αισθάνθηκα την ανάγκη να το κάνω  και απλώς το έκανα!... Ακολούθησαν πάμπολλα στιχάκια που έγραφα και που μου έλεγαν ότι αυτά τα λένε «ποιήματα».  Δεν ήταν φυσικά ποιήματα, ήταν όμως πρώτης τάξεως άσκηση όταν το γράψιμο – με την πιο ευρύτερη έννοια της λέξης – αναδείχτηκε πια στην εφηβεία ως ανάγκη ζωής. Τα πεζά και τα διηγήματα ήρθαν τότε να δώσουν στον γράφοντα εαυτό μου μια άλλη διάσταση. Καθοριστικό ρόλο θα παίξουν, εκείνο τον καιρό, και τα πρώτα αναγνώσματα αξιόλογων ελληνικών και ξένων λογοτεχνικών έργων. Δεν νομίζω ότι μπορεί να είναι κανείς έστω και μέτριος συγγραφέας αν δεν είναι καλός αναγνώστης.

Η πρώτη συμμετοχή μου σε διαγωνισμό μαθητικής λογοτεχνίας ήταν ένα πικρό αλλά πολύ χρήσιμο μάθημα. Τον επόμενο χρόνο, αφού κατάφερα να κοιτάξω το γράψιμο ξεπερνώντας την όχι απλά ανόητη αλλά εντελώς βλακώδη προσέγγιση της πλειοψηφίας των φιλολόγων στη λογοτεχνία (του τύπου: «τι θέλει να πει ο ποιητής»), άρχισα κάπως να βρίσκω το δικό μου δρόμο και έτσι ήρθε και το πρώτο βραβείο διηγήματος. Δεν πιστεύω στα βραβεία αλλά δεν αρνούμαι ότι δίνουν αυτοπεποίθηση στους νεώτερους και πιθανόν «πωλήσεις βιβλίων» στους μεγαλύτερους και πιο συστηματικούς συγγραφείς. Ακόμη όμως ήμουν στην αρχή. Ήταν ξεκάθαρο ότι «αν δεν ήμουν, ήθελα οπωσδήποτε να γίνω συγγραφέας!» Όμως τι είναι αυτό; Τρώγεται; Και ειδικά όταν προέρχεσαι από μια οικογένεια που διαβάζει μεν αλλά λόγω των οικονομικών της προβλημάτων και της κοινωνικής της θέσης προτάσσει το ζήτημα της επαγγελματικής αποκατάστασης με «γήινους» όρους… Θεωρεί, λοιπόν, περίπου …εξωγήινο να ακούει πως το αρσενικό βλαστάρι της θέλει να γίνει συγγραφέας.

Θα συμβούν πολλά άχαρα – και μερικά χαριτωμένα – επεισόδια που θα με οδηγήσουν τελικά να σπουδάσω φαρμακευτική… Δεν εγκατέλειψα ποτέ το γράψιμο αλλά δεν μπορώ βέβαια να ισχυριστώ ότι είναι η κύρια ασχολία μου (αν και πολύ θα το ήθελα). Γράφω πρώτα για την απόλαυση της γραφής και κατόπιν για όλα τα άλλα… Με ενδιαφέρει τα μέγιστα το πάντρεμα, η διασταύρωση, του γραπτού με τον προφορικό λόγο. Είναι συγκινητικοί οι τρόποι επικοινωνίας  πολλών αναγνωστών και αυτή είναι – κατά τη γνώμη μου – η μεγαλύτερη ανταμοιβή για ένα συγγραφέα. Αυτόν τον καιρό μάλιστα με τις παραστάσεις αφήγησης διαπιστώνω και συνειδητοποιώ, ολοένα και πιο βαθειά ότι τα παραμύθια και ο λόγος γενικότερα όταν διαβάζεται «περπατάει. Όταν όμως τον αφηγείσαι ή τον ακούς πετάει!...»

Ο Μανόλης Μαυρολέων επί το έργον...

Έργα του:
Χωματένιοι Δρόμοι, ανεξάρτητη έκδοση, 1978,
Προ-λόγος, εκδόσεις Πενταδάκτυλος, 1990,
Να σου κάμω την ιστορία μου, εκδόσεις Κέδρος, 1997,
και τα παραμύθια Το αφηρημένο αστέρι, εκδόσεις Κέδρος, 2002,
Ο Χρονομάστορας, εκδόσεις Άγκυρα, 2005,
Κίκο, η κότα που έμαθε να πετάει, εκδόσεις Πατάκη, 2006,
Η Κίκο ταξιδεύει και γνωρίζει τον κόσμο, εκδόσεις Πατάκη, 2008,
«…ΦΑΡΜΑΚΟ ΓΙΑΝΕ ΤΗΝ ΠΛΗΓΗ!» Το φάρμακο στο λαϊκό παραμύθι. Το παραμύθι σαν φάρμακο, εκδόσεις Κέδρος, 2017.
 
Έχει εργαστεί στη συγγραφή κειμένων για θεατρικές παραστάσεις και μουσικοθεατρικά δρώμενα (1779, Γαλλικό Ινστιτούτο Αθήνας, 1998, Θολά Νερά-Νίκος Καββαδίας, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 2001, και Προσοχή! Το φαρμακείο διανυκτερεύει, Θέατρο Τόπος Αλλού, 2010). Επιμελήθηκε τις ανθολογίες του ποιητή Δ.Ι. Αντωνίου, εκδόσεις Ερμής, 1998, και των Δωδεκανησίων Πεζογράφων με τίτλο Εν Δωδεκανήσω, εκδόσεις Κέδρος, 2002. Το 1977 τιμήθηκε με το Πανελλήνιο Βραβείο Μαθητικού Διηγήματος (με κριτική επιτροπή τους Ν. Βρεττάκο, Α. Δημαρά, Ε. Κομνηνού, Κ. Μητροπούλου, Α. Πανσέληνο, Κ. Μουρσελά, Μ. Κουμανταρέα, κ.ά.). Το 2011 τιμήθηκε με το Πανδωδεκανησιακό Λογοτεχνικό Βραβείο «Βαλσάμη» για τις παραμυθοϊστορίες 1 πού + 1 πώς = 2 μαγικές ιστορίες, Πού βρίσκουμε νέες μουσικές, Πώς φτιάχτηκε η πρώτη λύρα, εκδόσεις Εύμαρος.