Είναι ρόλος, χαρακτηριστικό ή κομμάτι της γυναικείας φύσης;

γράφει η Μαρία Σούμπερτ

 Μητέρες.
           
Μια λέξη που συμπυκνώνει τον καθρέφτη, τη σχέση, την προστασία και την φροντίδα -είτε στην παρουσία τους, είτε στην απουσία τους.
           
Αλλά οι Μητέρες είναι εκείνες που θα φέρουν στη ζωή, θα θρέψουν, θα μεγαλώσουν. Κι ας χρειαστούν περισσότερες από μια Μητέρες για κάθε παιδί. Και ας μην μπορεί να παίξει κάθε Μητέρα όλους αυτούς τους υπορόλους. 

Τι σήμαινε η μητρότητα για το 17ο αιώνα; Πώς φρόντιζαν τα βρέφη τους οι μητέρες των Ιθαγενών της Βορείου Αμερικής το 18ο αιώνα; Τι σήμαιναν τα παιδιά σε μια οικογένεια σκλάβων και ποιος τα φρόντιζε όσο οι γονείς τους ακολουθούσαν τα αφεντικά τους στις διάφορες μετακινήσεις τους; Πώς άλλαξε η έννοια της μητρότητας στις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα και τις αρχές του 21ου, όταν το φύλο και ο σεξουαλικός προσανατολισμός σταμάτησαν να αποτελούν το χρυσό κλειδί του ρόλου;
           
Η ιστορικός Sarah Knott με αφορμή τη δική της εμπειρία μητρότητας, ερευνά και καταγράφει μαρτυρίες μητρότητας που εμφανίζονται σε θραύσματα της ιστορίας. Επιστολές, εγχειρίδια σωστής ανατροφής και φροντίδας βρεφών, μαρτυρίες στο περιθώριο της "επίσημης ιστορίας" κατά κύριο λόγο από τον 17ο αιώνα μέχρι και σήμερα, ολοκληρώνουν μια παρουσίαση του σύγχρονου πολιτισμού μέσα από τη ματιά των Μητέρων.
           
Κυρίως όμως πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο πείθει κάθε αναγνώστη για τη δυσκολία του μητρικού ρόλου, ακόμα και όταν αυτός ήταν ο μοναδικός ρόλος που όφειλε μια γυναίκα να αναλάβει, αλλά και τον τρόπο που κάθε εποχή, κάθε πολιτισμός και κάθε κοινωνία επέλεγε να σχετιστεί, ξεκινώντας από το φάσκιωμα, την συνκοίμηση –ή την απαγόρευσή της-, την αντιμετώπιση των βρεφών ως κακομαθημένων πλασμάτων που οφείλουν να μάθουν πώς να συμπεριφέρονται και πάει λέγοντας.
           
«Και το νεογέννητο; Είναι σταθερό και ανοιχτό και ευχαριστημένο, αυτή είναι η αρχική μου εντύπωση. Το πρώτο μωρό ήταν σκέτη θύελλα και ευαισθησία, εξαρτημένο από τη συστηματική μου προστασία. Αυτό το καινούργιο μωρό είναι ένα πλάσμα που δεν μπορώ ακόμα να αναγνωρίσω και το οποίο ξυπνάει μέσα μου μια μητέρα που δεν έχω γνωρίσει ακόμα», γράφει η Sarah Knott, σε μια ίσως από τις λίγες καταγεγραμμένες δηλώσεις του όσο και να αγαπάει ένας γονιός τα παιδιά του, είναι διαφορετικός γονιός απέναντι σε διαφορετικά παιδιά.
           
Πρόκειται λοιπόν για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο, όχι μόνο για όσες και όσους ήδη εκτελούν κάποιον από τους μητρικούς ρόλους, αλλά και για όσους ενδιαφέρονται να διαβάσουν την ιστορία του Πολιτισμού μέσα από μια διαφορετική οπτική. Γιατί να μην ξεχνάμε πως οι Μητέρες ανατρέφουν τα παιδιά τους και διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό την προσωπικότητά τους –και οι δύο γονείς φυσικά, αλλά στο παρόν εγχείρημα επικεντρωνόμαστε στο ρόλο της Μητέρας. Γιατί αν η ιστορία και ο Πολιτισμός δεν έχουν γραφτεί μέσα από τον τρόπο που οι Μητέρες φρόντιζαν τα παιδιά τους, τότε από πού έχει γραφτεί;
 
Μητέρες: Μια αντισυμβατική ιστορία
Sarah Knott
Μετάφραση: Στέλλα Κάσδαγλη
εκδόσεις Μεταίχμιο
ISBN: 978-618-03-2104-3
Τιμή: 18,80€