Η ΑΞΙΑ ΣΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΟΥ ΆΛΛΟΥ

της Μαρίας Σούμπερτ

Ένας μύθος των Ιθαγενών της Βορείου Αμερικής που περιγράφει την δημιουργία της Γης, κλείνει με τα φράση πως τα «αστέρια στάθηκαν γύρω από το δημιούργημά τους και χαμογέλασαν, γιατί αυτό που έφτιαξαν ήταν καλό». Αναρωτιέμαι λοιπόν, αν δεν υπήρχε κάποιος να δει αυτό το «κάτι», τη Γη, θα μπορούσε αυτή να θεωρηθεί καλή από μόνη της; Θα είχε την αίσθηση της αξίας και της ποιότητάς της;

Και για να φτάσουμε στο βασικότερο ερώτημα: πόσο εξαρτάται από το βλέμμα του Άλλου η δική μας αυτοεκτίμηση;

Αυτό φαίνεται να είναι το ζήτημα που απασχόλησε τον Θοδωρή Παπαϊωάννου στο νέο του παραμύθι «Αριστούργημα». Τι είναι όμως ένα αριστούργημα; Είναι ένα έργο τέχνης; Και τι ορίζει ένα δημιούργημα ως έργο τέχνης;​

Πολλά και περίπλοκα τα ερωτήματα και μας λείπει η θεωρία της αισθητικής –την χρειαζόμαστε όμως σε αυτή την περίπτωση; Ή θα μας βοηθήσει η ανάγνωση του παραμυθιού;

Θα επιλέξουμε το παραμύθι και θα ξεκινήσουμε.

Ο Πιερ σχεδιάζει ένα κτίριο. Αριστούργημα! λέει. Είναι όμως;

Ο Παύλος ζωγραφίζει έναν πίνακα. Μετά τον πρώτο ενθουσιασμό όμως ξεκινούν οι αμφιβολίες. 

Η Φρίντα σμιλεύει ένα άγαλμα. Τα κατάφερε ή όχι; Μακάρι να μπορούσε να της απαντήσει το ίδιο το άγαλμα!

Ο Άντονι προβάρει το ρόλο του και η Ιζαμπέλ εξασκείται στο κομμάτι της στο πιάνο. Η Χάρις γράφει ένα ποίημα και ο Μιχαήλ στήνει μια νέα χορογραφία. Μέχρι που ο Δημήτρης αποθανατίζει τη σκηνή και όλους εκείνους που δημιουργούν. Και εκείνος μπορεί να επιβεβαιώσει πως είναι αυτό που βλέπει είναι ένα αριστούργημα.

Η αυτοεκτίμηση του παιδιού εξαρτάται καταρχήν από το μητρικό βλέμμα. Η ίδια η ζωή, η θέληση για ζωή, εξαρτάται από το μητρικό βλέμμα. Το βλέμμα που θα επιστρέψει η μητέρα στο βρέφος όταν αυτό ακόμα δεν έχει ξεχωρίσει τον εαυτό του από εκείνην. Όταν όμως το βλέμμα αυτό απουσιάζει, το βρέφος και μετέπειτα το παιδί που θα γίνει έφηβος και ενήλικος, δεν μαθαίνει να πιστεύει σε αυτά που κάνει, να τα αξιολογεί, να αντλεί χαρά από αυτά. Αμφιβάλει για τα πάντα, γιατί ποτέ του δεν πήρε μια επιβεβαιωτική ματιά.

Το βλέμμα του Άλλου άλλωστε ορίζει την αίσθηση που έχουμε για τον εαυτό και το σώμα μας. Ο έρωτας είναι η πλήρης αποδοχή και λατρεία του δικού μας σώματος μέσα από το βλέμμα του Άλλου. Η αυτοεκτίμηση χτίζεται μέσα από το βλέμμα του Άλλου.
​
Όσο λοιπόν κι αν πιστεύουμε στην ικανότητα του σύγχρονου ανθρώπου να τα καταφέρνει μόνος, όσο κι αν προωθούμε τον ανταγωνισμό αντί για το συναγωνισμό, τόσο οι πραγματικές μας ανάγκες θα μας θυμίζουν ολοένα και περισσότερο πως χρειαζόμαστε τον Άλλο για να υπάρξουμε καταρχήν εμείς.

Παπαϊωάννου Θοδωρής

Αριστούργημα

Εικονογράφηση:
Πέτρος Μπουλούμπασης

Εκδόσεις Πατάκη
ISBN: 9789601683980
Τιμή: €14.40

---