Ο αθλητισμός στον κινηματογράφο vol.1

γράφουν Χρήστος Σούτος
​& Λίλα Παπαπάσχου

Το «Θεαθήναι» απέκτησε και ραδιοφωνική στέγη! Η μετεξέλιξη της  εκπομπής «καλλίΠόλις» που παρουσιάζαμε επί 4 χρόνια στο φιλόξενο Κανάλι Ένα 90.4 ονομάζεται πλέον  «OVER Culture - Θεαθήναι the radio show» και φιλοξενείται στο νέο αθλητικό - και όχι μόνο- ραδιόφωνο OVER FM 104.9. Από αυτήν τη συχνότητα - αλλά και διαδικτυακά μέσω Live24 -  θα τα λέμε κάθε Σάββατοαπό τη 1 έως τις 2 το μεσημέρι.
 
Εγκαινιάζουμε λοιπόν σήμερα, μια σειρά από αφιερωματικά άρθρα που θα ακολουθούν τις αντίστοιχες ραδιοφωνικές «tribute» εκπομπές μας. Το περασμένο Σάββατο ασχοληθήκαμε με την θεματική του αθλητισμού στον κινηματογράφο. Όπως καταλαβαίνετε δεν είναι εφικτό να εξαντληθεί το θέμα σε ένα μόνο άρθρο, γι΄ αυτό και το χωρίσαμε σε τρία μέρη. Ξεκινώντας σήμερα με τον ελληνικό κινηματογράφο, συνεχίζοντας προσεχώς με τον ξένο και «ρίχνοντας αυλαία» με την cult πλευρά του ελληνικού σινεμά και βίντεο, κυρίως της δεκαετίας του 1980.

Ας δούμε λοιπόν τι μας έχει χαρίσει η έβδομη τέχνη σε σχέση με τον αθλητισμό...αλά ελληνικά, αρχής γενομένης από το σχετικά μακρινό 1956. Η Ελλάδα μόλις έχει βγει από έναν καταστροφικό εμφύλιο, που ακολούθησε έναν Παγκόσμιο Πόλεμο που γονάτισε όλη την ανθρωπότητα, η καχυποψία και οι πολιτικές διώξεις βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη και ο αθλητισμός, συγκεκριμένα το ποδόσφαιρο, αποτελεί διέξοδο για την διασκέδαση του κόσμου και όχημα για την αποκατάσταση των παιδιών που επιλέγουν να ασχοληθούν. Όχι λόγω παχυλών συμβολαίων, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά γιατί οι ομάδες φρόντιζαν να διορίσουν σε κάποια δημόσια υπηρεσία τα «αστέρια» τους.
 
Η ταινία που κάνει την αρχή στο ελληνικό κινηματογράφο ονομάζεται «Οι άσοι του γηπέδου» και φέρει δύο μεγάλες υπογραφές: του Βασίλη Γεωργιάδη στη σκηνοθεσία και  του Ιάκωβου Καμπανέλλη στο σενάριο. Η ταινία θεωρείται πρωτοποριακή και για έναν ακόμη λόγο. Οι συντελεστές της αντί για ηθοποιούς επέλεξαν για να ενσαρκώσουν τους ρόλους τους ίδιους τους πρωταγωνιστές, δηλαδή τους αθλητές. Ανδρέας Μουράτης, Κώστας Λινοξυλάκης, Στάθης Μανταλόζης, Λάκης Πετρόπουλος κρατούν τους πρώτους ρόλους, αλλά και άλλοι μεγάλοι σταρ της εποχής, όπως οι Δαρίβας, Πανάκης, Κοτρίδης, δίνουν το παρόν. Το στόρι της ταινίας αφορά την αντίδραση παικτών της Εθνικής ομάδας στην τιμωρία συμπαικτών τους από την Ομοσπονδία. Παρακολουθούμε τους σταρ στην καθημερινότητα τους και βιώνουμε την ποδοσφαιρική, αλλά και κοινωνική πραγματικότητα του τότε.

Περνούν 16 χρόνια για να εμφανιστεί στο κινηματογραφικό πανί μια δεύτερη  «αθλητική» ταινία. Είμαστε πια στα 1972 και η εταιρία που συνέδεσε το όνομα της με την άνθηση του σινεμά στην πατρίδα μας, η Φίνος Φιλμ, μας χαρίζει την κωμωδία  «Η Ρένα είναι οφσάιντ» με την μοναδική Ρένα Βλαχοπούλου να ενσαρκώνει μια μοδίστρα που μέσω ορισμένων κωμικών καταστάσεων μπλέκεται στον κόσμο του ποδοσφαίρου.

Η ταινία σατιρίζει με τον πιο δηκτικό - και απολαυστικό - τρόπο την παράνοια που επικρατούσε στις ελληνικές ομάδες την δεκαετία του 1970, όπου "βαφτίζονταν" σωρηδόν συμπατριώτες μας διάφοροι λατίνοι ποδοσφαιριστές. Χαρακτηριστικό είναι το στιγμιότυπο, που η πρωταγωνίστρια κατεβαίνει στα αποδυτήρια για να παραδώσει στην ελληνική ομάδα τα σορτσάκια και δεν βρίσκει ΄Έλληνα παίκτη να συνεννοηθεί, ενώ αντίθετα συναντά Έλληνα στην πλευρά της ξένης ομάδας. Σενάριο και σκηνοθεσία Αλέκου Σακελλάριου με τους Νίκο Γαλανό, Δημήτρη Νικολαϊδη, Βασίλη Τσιβιλίκα και Ελίζα Βόζενμπεργκ να κρατούν τους υπολοιπους ρόλους. Την μουσική υπογράφει ο Γιώργος Κατσαρός.

Η τρίτη ταινία του αφιερώματος είναι ίσως και η καλύτερη του είδους. Είμαστε στο 1988 και ο Παντελής Βούλγαρης αναλαμβάνει να μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το μυθιστόρημα του Μένη Κουμανταρέα «Η Φανέλα με το 9». Η σύμπραξη δύο κορυφαίων καλλιτεχνών σε συνδυασμό με την ατμοσφαιρική μουσική του Σταμάτη Σπανουδάκη γεννούν μια εξαιρετική ταινία.
 
Ο Στράτος Τζώρτζογλου στο κινηματογραφικό του ντεμπούτο υποδύεται ένα νέο αστέρι του ελληνικού ποδοσφαίρου, τον Μπιλ Σερέτη. Παρακολουθούμε τον ήρωα στην προσπάθεια του να φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο. Λίγο ο χαρακτήρας του, λίγο η ατυχία του, λίγο οι επιλογές του τον οδηγούν σε ένα άδοξο φινάλε, τουλάχιστον της καριέρας του, γιατί όλες αυτές οι εμπειρίες τον ωριμάζουν ως άνθρωπο, κάτι είχε πει και ο συγγραφέας όταν ήθελε να υπερασπιστεί την επιλογή του να κάνει τον Σερέτη να αποτυγχάνει ως ποδοσφαιριστής. Μαζί με τον Τζώρτζογλου, που στη ραδιοφωνική μας συνάντηση μας εκμυστηρεύτηκε και το σκηνικό που στήθηκε στην περίφημη εκτέλεση του πέναλτι που αναλαμβάνει να μετατρέψει σε γκολ, παίζουν οι Θέμις Μπαζάκα,  Σταμάτης Τζελέπης,  Ζανό Ντανιάς,  Νίκος Τσαχιρίδης,  Κάτια Σπερελάκη κ.α. Η τελευταία σκηνή με τον ξεπεσμένο και ξεχασμένο πλέον σταρ να αναζητά την αθωότητα των αρχικών αθλητικών του χρόνων σε ένα ξερό γήπεδο υπό καταρρακτώδη βροχή μαζί με ένα νέο παιδί, παραμένει μια από τις δυνατότερες στην ιστορία του κινηματογράφου της χώρας μας.

Στη νέα εποχή του κινηματογράφου, από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και μετά δηλαδή, δεν ήταν πολλοί αυτοί που ασχολήθηκαν με αθλητικά θέματα. Μόλις δύο ταινίες υπάρχουν και αυτές με απόσταση σχεδόν δέκα ετών η μία από την άλλη. Το 2009 μια αθλητική κωμωδία με τίτλο «Η Κληρονόμος» και το 2018 η μοναδική ίσως που περιστρέφεται η ιστορία της τόσο πολύ γύρω από ένα αθλητικό γεγονός, το «1968».

​Η πρώτη πραγματεύεται την ιστορία μιας γυναίκας, την υποδύεται η Σμαράγδα Καρύδη, που ξαφνικά λόγω του θανάτου του συζύγου της καλείται να παίξει το ρόλο της Προέδρου μιας ομάδας με αρκετά προβλήματα και εσωτερικούς εχθρούς που θέλουν να την δουν να αποτυγχάνει. Ο λόγος; Η περιουσία της ακολουθεί τις επιδόσεις του Συλλόγου, του οποίου πιθανός υποβιβασμός θα οδηγήσει στην απώλεια της. Σκηνοθεσία Παναγιώτης Φαφούτης, σενάριο Δημήτρης Εμμανουηλίδης, ενώ μαζί με την Σμαράγδα Καρύδη συμπρωταγωνιστούν οι Γεράσιμος Σκιαδαρέσης,  Πέτρος Λαγούτης,  Τιτίκα Στασινοπούλου κ.α. 
 

Η δεύτερη φέρει την υπογραφή σε σενάριο και σκηνοθεσία του Τάσου Μπουλμέτη, ο οποίος έχει βάλει την σφραγίδα του και στην πιο εμπορική ελληνική ταινία όλων των εποχών, την περίφημη «Πολίτικη Κουζίνα».

​Το «1968», όπως μαρτυρά και ο τίτλος του περιστρέφεται γύρω από την μεγάλη επιτυχία της Α.Ε.Κ. Η Βασίλισσα του ελληνικού μπάσκετ κατέκτησε εκείνη την χρονιά το Κύπελλο Κυπελλούχων, το πρώτο ευρωπαϊκό τρόπαιο που πήρε ελληνική ομάδα. Μουσική Ευανθία Ρεμμπούτσικα και παίζουν οι Στέλιος Μάινας, Ιεροκλής Μιχαηλίδης, Αντώνης Καφετζόπουλος, Αντώνης Αντωνίου, Ερρίκος Λίτσης, Ορφέας Αυγουστίδης, Βασιλική Τρουφάκου κ.α. 

Μείνετε συντονισμένοι για το επόμενο αφιέρωμα του «Θεαθήναι» που αφορά τον αθλητισμό και τους ανθρώπους του στον ξένο κινηματογράφο, με πολλές και αγαπημένες ταινίες όλων των ειδών, έτοιμες να μας μεταφέρουν στον μαγικό κόσμό του σινεμά, όπου όλα είναι πιθανά....και απίθανα!!
 
Σας περιμένουμε και στη ραδιοφωνική μας παρέα αυτό το Σάββατο 26/9, από τη 1 έως τις 2 το μεσημέρι, μαζί με «Άγριες Μέλισσες» και «Μην αρχίζεις την μουρμούρα».... Συντονιστείτε!