ΤΟ ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΒΡΕΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ «ΡΙΧΑΡΔΟΣ Β’-ΤΟ ΡΕΚΒΙΕΜ ΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑ» ΣΕ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ MARLENE KAMINSKY & ΤΟΝ ΤΑΣΟ ΝΟΥΣΙΑ ΣΤΟΝ ΟΜΩΝΥΜΟ ΡΟΛΟ

της Λίλας Παπαπάσχου

Φωτογραφίες 
Νίκος Πανταζάρας
​Δημοσθένης Γαλλής 

Την Τετάρτη που μας πέρασε βρεθήκαμε κι εμείς στο Θέατρο Άλφα. Ιδέα, μαζί με πλήθος δημοσιογράφων και λοιπών εκλεκτών καλεσμένων, αυτήν τη φορά για την επίσημη πρεμιέρα της πολυαναμενόμενης παράστασης «Ριχάρδος Β’ – Το Ρέκβιεμ ενός Βασιλιά», σε μετάφραση  Κ. Καρθαίου και σκηνοθεσία, δραματουργία, σκηνογραφία Marlene Kaminsky, με τον καταξιωμένο ηθοποιό Τάσο Νούσια στον ομώνυμο ρόλο. 

Ο ταλαντούχος ηθοποιός που έχει μία σταθερά ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια, κατάφερε να τοποθετήσει τον υποκριτικό πήχη μια κλίμακα ψηλότερα, δικαιώνοντας τους πολυάριθμους θαυμαστές του που τον ακολουθούν σε κάθε νέο του εγχείρημα, έχοντας και στο παρελθόν έχει αναμετρηθεί με μερικούς από τους πιο απαιτητικούς  ρόλους του παγκόσμιου ρεπερτορίου, αφήνοντας πάντα το δικό του προσωπικό στίγμα.

Τρία χρόνια μετά τον "Προμηθέα", που ενθουσίασε κοινό και κριτικούς, ο Τάσος Νούσιας - αδιαμφισβήτητα ένας από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς της γενιάς του - έρχεται αντιμέτωπος με έναν από τους πιο πολυδιάστατους χαρακτήρες του Σαίξπηρ, τον Ριχάρδο Β’. Η παράσταση που παρακολουθήσαμε - με κομμένη την ανάσα - στη σκηνή του Άλφα.Ιδέα αποτελεί μια πιοσυμπυκνωμένη εκδοχή του Σαιξπηρικού Ριχάρδου Β’. Οι καινοτομίες όμως δεν σταματούν εδώ. Ανατρέποντας το δεδομένο της γραμμικής αφήγησης, η παράσταση που σκηνοθέτησε με ποιητική, βαθιά φιλοσοφική, υπαρξιακή και ταυτόχρονα μυστικιστική διάθεση η Marlene Kaminsky, επιλέγει να ξεκινήσει από το τέλος, πραγματοποιώντας ένα εντυπωσιακό rewind στα έργα και τις ημέρες του έκπτωτου και φυλακισμένου πλέον βασιλιά, διάστικτο από εναλλασσόμενα flash back, τα οποία φωτίζουν τις διαφορετικές πτυχές της πολυτάραχης ζωής ενός από τους πιο αινιγματικούς Άγγλους βασιλιάδες, αλλά και των προσώπων – κλειδιών που οδήγησαν στην πτώση του άλλοτε κραταιού άρχοντα της Αγγλίας. Ο νεκρός θείος του Γκαντ και ο νυν βασιλιάς και ξάδελφος του Μπόλιμπροκ τον στοιχειώνουν ως άλλες Ερινύες, φέρνοντας τον αντιμέτωπο με τις ευθύνες, αλλά και με τις ενοχές του.
 
Ο Τάσος Νούσιας εκτός από το πυκνό, συμβολικό και γεμάτο ιστορικές και φιλοσοφικές αναγωγές κείμενο του  μεγάλου Άγγλου δραματουργού  -  στην εξαίρετη μετάφραση του Κ. Καρθαίου - είχε να αντιμετωπίσει και την απίστευτα δύσκολη σκηνοθετική και σκηνογραφική συνθήκη που του έθεσε η Marlene Kaminsky., βάσει της οποίας κλήθηκε να δώσει ερμηνευτική υπόσταση στο κυρίαρχο σκηνικό αντικείμενο της παράστασης, μέσα από συνεχείς εναλλαγές χρήσης, που έδιναν κάθε φορά το στίγμα του χρόνου και του χώρου, παίρνοντας σχήμα και μορφή ανάλογα με τις ιδιότητες που του προσέδιδε ο εντυπωσιακά ακριβής στην κίνηση και παράλληλα ευλαβικά αφοσιωμένος στο  υποκριτικό καθήκον του ηθοποιός.  

Ο Τάσος Νούσιας σε έναν άκρως απαιτητικό ρόλο με υψηλές κινητικές και υποκριτικές απαιτήσεις

Εγκλωβισμένος στην κυριολεκτική και αλληγορική φυλακή του ο Ριχάρδος Β’ έρχεται αντιμέτωπος με τον «κόσμο», με τους στοχασμούς του, με τα λάθη του, με τη μοναξιά του, με την αλαζονεία του, με την τρέλα του,  με την απληστία του και με όλα τα δεινά που  η «εξουσία» – η μόνη και απόλυτη κυρίαρχος  -  είναι ικανή να επιφέρει ακόμα και στην πιο «άδολη» ψυχή.

Ο Ριχάρδος δικάζει και δικάζεται. Δικάζει το θείο του και τους πρώην πιστούς του υπηκόους που πίστεψαν τόσο αβασάνιστα στις υποσχέσεις του διαδόχου του Μπόλιμπροκ (όπως ήταν το ψευδώνυμο του βασιλιά Ερρίκου Δ’) που δεσμεύτηκε να φέρει στο λαό του δικαιοσύνη, ειρήνη, ευημερία και πολλά ακόμα αγαθά, από αυτά που έως τις μέρες μας αποτελούν διαχρονικά  ανικανοποίητα  αιτήματα Δικάζεται γιατί πρόδωσε τους φίλους του, υποτίμησε τους αντιπάλους του, αθέτησε τις υποσχέσεις του. Δικάζεται γιατί αλλοτριώθηκε από την ψευδή αίσθηση παντοδυναμίας που γεννά η εξουσία, όπως τόσοι και τόσοι άλλοι προκάτοχοί του. Δικάζεται και καταδικάζεται ως ένας ακόμα ακατάλληλος βασιλιάς.
 
Μοναδικός σύμμαχος του εκθρονισμένου βασιλιά σε αυτό το ενδοσκοπικό  ταξίδι αυτογνωσίας, ο Αλέξανδρος Φιλιππόπουλος, ένας πολύ ταλαντούχος ηθοποιός με επιβλητική παρουσία και πολλές ερμηνευτικές αρετές, που έδωσε ζωή σε αλλόκοτες οντότητες που άλλοτε φάνταζαν να έχουν υλική υπόσταση – όπως ο πιστός σταβλίτης που ακόμα νοιάζεται για το καλό του πρώην αφέντη του- και άλλοτε έμοιαζαν με πλάσματα του μύθου ή  με αποκυήματα της φαντασίας ενός ταραγμένου μυαλού, που μάταια προσπαθεί να βρει το  νόημα σε όσα έχουν πια οριστικά χαθεί. Με καθαρό λόγο, στυλιζαρισμένη κίνηση και υφολογική λεπτότητα, ο αξιόλογος ηθοποιός δημιούργησε μια τρομακτική "περσόνα" που ακόμα κι όταν προσπαθούσε να εμψυχώσει το βασιλιά της  τα λόγια της ηχούσαν περισσότερο ως σαρκασμός παρά ως ενθάρρυνση. 
 
Εκτός από τον Αλέξανδρο Φιλιππόπουλο, άλλη μια καθοριστική, άυλη φωνή,  «φυσούσε» μέσα στο κεφάλι του Ριχάρδου, σαν απαλός αέρας που ερχόταν και έφευγε, προσπαθώντας μάταια να διαπεράσει το σκοτάδι της φυλακής.. Η Μάιρα Μηλολιδάκη χάρισε τη βελούδινη φωνή της στη Βασίλισσα του Ριχάρδου, αποτελώντας ίσως τη μόνη γλυκιά και τρυφερή ανάμνηση ενός άνδρα που σταδιακά παραδίδεται στην παράνοια ή την υπέρτατη φώτιση. Συχνά αυτά τα δύο ταυτίζονται επικίνδυνα. 

Ο Τάσος Νούσιας έφερε εις πέρας έναν ακόμη ρόλο - πρόκληση

Η παράσταση συνδιαλέγεται συνεχώς με το δικό μας σήμερα, αφήνοντας αιχμές που γεννούν αβίαστα συνειρμούς, χωρίς ωστόσο να αναλώνεται σε πολιτικά ή άλλα μανιφέστα. Στόχος των δημιουργών της δεν ήταν προφανώς να στηλιτεύσουν απλώς τη διαφθορά και την ηθική σήψη του έκπτωτου βασιλιά ή των συγχρόνων του, αλλά να φωτίσουν τις αθέατες πλευρές μίας ξεχωριστής προσωπικότητας που έχοντας αγγίξει κοινωνικά, πολιτικά και πολιτειακά το Ζενίθ, βρίσκεται αναπάντεχα στο Ναδίρ και προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τη θέση της στη νέα τάξη πραγμάτων.  
 
Ο Τάσος Νούσιας, με την χαρακτηριστική βραχνάδα της φωνής του να ενισχύει τη μουσικότητα των έμμετρων φράσεων και το βάθος των νοημάτων του κειμένου, με αναπάντεχο χιούμορ και υποκριτική μεστότητα, με το απαραίτητο σκηνικό βάρος που αρμόζει σε έναν βασιλιά και την αντίστοιχη ελαφρότητα ενός «κοινού θνητού», σε συνδυασμό με μία έμφυτη πληθωρικότητα, την οποία όμως τιθασεύει πάντα σύμφωνα με τις επιταγές του εκάστοτε ρόλου, μεταμορφώθηκε επί σκηνής από βασιλιά σε ζητιάνο, από ζητιάνο σε γελωτοποιό, από γελωτοποιό σε απελπισμένο εραστή, για να καταλήξει στο τέλος περνώντας από όλες αυτές τις μεταβάσεις, σε μία αβαρή ύπαρξη, έναν ασκητή, που πλέον παραδίδει αμαχητί την ψυχή και το πνεύμα του στο επέκεινα, κατακτώντας έστω και για λίγες μόνο στιγμές την υπέρτατη γαλήνη.
 
Αντί για το βασιλικό του χρίσμα και το κεράτινο στέμμα του, το μέτωπο του πλέον στολίζει το φως μίας επώδυνης και συνάμα λυτρωτικής  επίγνωσης.  «Πέτα ψυχή μου πέτα»…έτσι μας αποχαιρετά και εμείς δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να τον τιμήσουμε με το πηγαίο, ειλικρινές και παρατεταμένο χειροκρότημα μας, υποκλινόμενοι  για μία ακόμη φορά στο ταλέντο του.  

Μέσα στην πυκνή ομίχλη του Βορρά που απλώνονταν κατά διαστήματα στη σκηνή προσδίδοντας στην παράσταση την απαραίτητη γκοθ πινελιά και εντείνοντας την ατμόσφαιρα μυστηρίου που ηθελημένα καλλιέργησε ήδη από την έναρξη της παράστασης η Marlene Kaminsky, υπό τους ήχους της ατμοσφαιρικής, πρωτότυπης μουσικής – με Κέλτικες επιρροές - του Constantine, γίναμε αυτόπτες μάρτυρες της καταβύθισης ενός χαρισματικού, αλλά και αυτοκαταστροφικού ανθρώπου στην «κόλαση» της ύπαρξής  του. Καθοριστικής σημασίας για το συνολικό, αρμονικό αποτέλεσμα οι φωτισμοί της Σεσίλιας Τσελεπίδη και η προσεγμένη και μινιμαλιστικά επιβλητική κατασκευή του σκηνικού, καθώς και των σκηνικών αντικειμένων από τους φημισμένους Ρούλη και Γιώργο Αλαχούζο. 
 
Τι είναι ο άνθρωπος χωρίς τις κτήσεις και κατακτήσεις του; Πόση αξία έχει μία ανθρώπινη ζωή αν την απογυμνώσεις απ' όσα ο πολιτισμός ορίζει ως απαραίτητα εχέγγυα για την επιβίωση (καταξίωση)) της; Μπορούν οι ιδέες να υπερνικήσουν τα ανθρώπινα ένστικτα και πάθη; Ο άνθρωπος είναι άξιος για την ελευθερία και την αυτοδιαχείριση; Αμέτρητα τα ερωτήματα που εγείρει η παράσταση "Ριχάρδος Β' - Το Ρέκβιεμ ενός Βασίλιά". Κάθε Τετάρτη και Σάββατο στις 21.00 και κάθε Κυριακή στις 19.00, ο Τάσος Νούσιας ενδύεται το ρούχο του Ριχάρδου Β, για να αποδείξει  πως εν τέλει ο βασιλιάς είναι...γυμνός...

Ταυτότητα παράστασης 
Ριχάρδος Β’- Το Ρέκβιεμ ενός Βασιλιά 
Μετάφραση: Κ. Καρθαίος 
Σκηνοθεσία-δραματουργία-σκηνογραφία: Marlene Kaminsky 
Κατασκευή σκηνικού και σκηνικών αντικειμένων: Ρούλης και Γιώργος Αλαχούζος 
Πρωτότυπη μουσική: Constantine 
Σχεδιασμός φωτισμού: Σεσίλια Τσελεπίδη 
Φωτογραφίες: Δημοσθένης Γαλλής 
Κινηματογράφηση trailer : Γιώργος Γεωργόπουλος - Multivision 
Εκτέλεση παραγωγής: Πάνος Αγγελόπουλος 
Δημόσιες σχέσεις: Βάσω Σωτηρίου-We Will 
Social media manager: Χριστίνα Αντωνοπούλου
Παίζουν: Τάσος Νούσιας, Αλέξανδρος ΦΙλιππόπουλος 
Φωνή της Βασίλισσας: Μάιρα Μηλολιδάκη

Πρεμιέρα: Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου στο Άλφα.Ιδέα
(28ης Οκτωβρίου 37, Αθήνα, www.alfaidea.gr) 
Μέχρι 11 Νοεμβρίου

Κάθε Τετάρτη και Σάββατο στις 21.00 
και Κυριακή στις 19.00 
Διάρκεια: 90 λεπτά 
Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ (προπώληση), 15 ευρώ (ταμείο), 12 ευρώ (ΑΜΕΑ, φοιτητικό, μαθητικό, ) 
Προπώληση στο Viva.gr

Ευχαριστούμε θερμά το φυσικό μεταλλικό Ζαγόρι που στηρίζει για μια ακόμη φορά τον πολιτισμό.