Ο ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ ΚΑΙ Ο JOSE SARAMAGO

του Μιχάλη Λαγάνη

Ψάχνοντας αντίδοτο στον κορωνοϊό, που έχει εξαπλωθεί με τρομακτική ταχύτητα  μολύνοντας περισσότερους από 120.000 ανθρώπους σε τουλάχιστον 92 χώρες, ενώ ευθύνεται για το θάνατο τουλάχιστον 4.200 ασθενών, στα ερευνητικά εργαστήρια οι επιστήμονες έχουν επιδοθεί σε έναν άνισο «αγώνα ταχύτητας» με το χρόνο, προκειμένου να παρασκευαστεί ένας αποτελεσματικός συνδυασμός φαρμάκων για τη θεραπεία των ασθενών και σε βάθος χρόνου να δημιουργηθεί το εμβόλιο που θα «θωρακίσει» τον πλανήτη ενάντια στον «μαύρο κύκνο» που προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις και επιπτώσεις όχι μόνο στην παγκόσμια οικονομία αλλά και την καθημερινότητα των πολιτών. 

Προς το παρόν η Παγκόσμια Ιατρική Κοινότητα στρέφεται σε πιο «παραδοσιακά όπλα για την αντιμετώπιση» της επιδημίας που τείνει να εξελιχθεί σε πανδημία. 

Τρία είναι τα βασικά ερωτήματα που κάθε κυβέρνηση χωριστά καλείται να απαντήσει, ώστε να αποτρέψει το ενδεχόμενο μαζικής εξάπλωσης του ιού. 

Ο εντοπισμός των επαφών των φορέων και ασθενών και το ποσοστό μετάδοσης του ιού, καθώς και τη θνησιμότητα. 

Στα δύο πρώτα ερωτήματα επέχει διαπιστωθεί ότι ένας φορέας μολύνει κατ´ αναλογία τρία με τέσσερα άτομα του στενού του περιβάλλοντος  και τη θνησιμότητα σε ποσοστό 3,4% .

Μέλη της Επιτροπής έχουν χαρακτηρίσει τον ιό “έξυπνο”, καθώς έχει βρει τον τρόπο να πολλαπλασιάζει ύπουλα τη δύναμή του και να μην τον ανακόπτει κανείς. Ποιος είναι ο τρόπος αυτός; “Ταξιδεύει” γρήγορα μέσω ασυμπτωματικών φορέων -που δεν εντοπίζονται ούτε απομονώνονται εύκολα- ώστε να βρει τον τελικό του στόχο που είναι οι ηλικιωμένοι και οι ασθενείς.

Τα τελευταία δεδομένα για τον ιό προκάλεσαν μεγάλη ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα. Δύο μελέτες, οι οποίες είδαν το φως της δημοσιότητας την περασμένη Δευτέρα (09.03.2020) έφεραν στην επιφάνεια πρωτοφανή στοιχεία. Λοιμωξιολόγοι και επιδημιολόγοι ομολογούν ότι παρόμοια χαρακτηριστικά σε ιούς δεν έχουν ξανασυναντήσει στην καριέρα τους.

Στις δύο αυτές μελέτες στηρίχθηκε το κλείσιμο των σχολείων.

Πρώτη μελέτη: Εντοπίστηκαν μεγάλες ποσότητες του ιού σε παιδιά ή νεαρά άτομα που είχαν ήπια ή ακόμα και καθόλου συμπτώματα. Εργαστηριακή ανάλυση επιχρίσματος από τον φάρυγγα παιδιών που είχαν προσβληθεί από τον κορωνοϊό, απέδειξε την ύπαρξη υψηλών ποσοτήτων του ιού (υψηλό ιικό φορτίο), το οποίο δεν συνοδευόταν από τα αντίστοιχα συμπτώματα που παρουσιάζουν ασθενείς με μεγάλο ιικό φορτίο.

Να σημειωθεί ότι το μεγάλο ιικό φορτίο σχετίζεται με την υψηλή μεταδοτικότητα.
​
Σε περίπτωση 9χρονου παιδιού, μάλιστα, εντοπίστηκαν μεγάλες συγκεντρώσεις ιού στον φάρυγγα και υψηλότατη μεταδοτικότητα, ακόμη και μετά τη 14η μέρα της νόσησής του. Το παιδί δεν είχε καθόλου συμπτώματα.

Δεύτερη μελέτη: Το 70% των προσβεβλημένων ασθενών είχε ιικό φορτίο και μετέδιδε τη νόσο, μέχρι και πάνω από 20 μέρες. Νέα στοιχεία προέκυψαν για το 70% των προσβεβλημένων από την επιδημία ανθρώπων, στην ηλικιακή ομάδα 30 έως 69 ετών. Αποδείχθηκε ότι μπορεί να εμφανίζουν ιικό φορτίο στον φάρυγγα τους, μέχρι και πάνω 20 μέρες, ακόμα κι όταν είναι ασυμπτωματικοί. Παρά το γεγονός ότι οι επιστήμονες υποστηρίζουν στη μελέτη ότι μετά τις 10 μέρες μειώνονται πολύ οι πιθανότητες μετάδοσης, ωστόσο, δεν αποκλείεται τα άτομα να μεταδίδουν τη νόσο για πολύ καιρό. Στα παιδιά δεν υπάρχουν ακόμη ευρήματα.

Οι διαδοχικές αποφάσεις της Κυβέρνησης για το κλείσιμο όλων των δημόσιων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας, όπως ήταν φυσικό προκάλεσε αναστάτωση στους γονείς. 

Σήμερα το πρωί, πρώτη ημέρα εφαρμογής του μέτρου, στις συζητήσεις μεταξύ των γονέων ήταν ευδιάκριτο το άγχος σχετικά με το ποιος θα κρατήσει τα παιδιά στο σπίτι για τις δεκαπέντε επόμενες ημέρες, τουλάχιστον. 

Μάλιστα η «πατροπαράδοτη συνταγή» του παππού και της γιαγιάς, στην περίπτωση του κορωνοϊού μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επικίνδυνοι για τους ευπαθείς στον ιό ηλικιωμένους, οι οποίοι πλέον καλούνται να παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα με τα αγαπημένα τους εγγόνια, που στην πραγματικότητα μπορεί να είναι εν δυνάμει φορείς της νόσου. 

Επιπλέον η απομόνωση των ατόμων της «τρίτης ηλικίας» με τον ουσιαστικό κατ´ οίκον περιορισμό ενδεχομένως να έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις  στη ψυχική τους υγεία. 

Για να μην αναφερθούμε στα απαράδεκτα ρατσιστικά σχόλια και περιστατικά που ακούγονται το τελευταίο χρονικό διάστημα δεξιά και αριστερά σε βάρος τόσο των ηλικιωμένων όσο και κατοίκων συγκεκριμένων περιοχών, όπου υπάρχει εξάπλωση της νόσου. 

Την καλύτερη απάντηση στους κοινωνικούς ρατσιστές , αλλά και ένα «ηχηρό καμπανάκι» στους «ισχυρούς του πλανήτη» σχετικά με το πόσο ευάλωτοι είμαστε στην πραγματικότητα πρωτίστως απέναντι στη φύση, έχει δώσει ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας (1998) Jose Saramago στο βιβλίο του με τίτλο «Περί Τυφλότητος».

Ένας άνθρωπος χάνει ξαφνικά το φως του. Τα περιστατικά αιφνίδιας τύφλωσης κλιμακώνονται και η κυβέρνηση αποφασίζει να βάλει σε καραντίνα τους τυφλούς. Με γραφειοκρατική ακρίβεια, ο Ζοζέ Σαραμάγκου έχει υπολογίσει όλα όσα θα μπορούσαν να συμβούν σ' έναν κόσμο που χάνει την όρασή του. Για πόσο καιρό η κίνηση στους δρόμους θα είναι ομαλή; Για πόσο καιρό θα επαρκούν τα τρόφιμα για τις πεινασμένες ορδές; Πόσος χρόνος χρειάζεται για να καταρρεύσει η παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος, αερίου και νερού; Τι θ' απογίνουν τα κατοικίδια; Οι σεξουαλικοί φραγμοί; Πόσοι τυφλοί φτιάχνουν μια τυφλότητα; Και τέλος: Σε έναν κόσμο τυφλών, τι θα έκανες αν έβλεπες; 
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)